Links en Vlaams: een utopie? (deel III)
Jef Turf, gewezen Vlaamse voorzitter van de Kommunistische Partij van België, analyseerde deze zomer in een uitgewerkte lezing onze politieke toestand. Wij brengen deel drie.
Er bestaat nog weinig twijfel dat er binnen België twee verschillende culturen leven. De taalgrens is de grens tussen twee culturen, die in zowat alle concrete problemen van opvatting en van uitwerking verschillen. Dit betekent niet dat ene cultuur verheven is boven de anderen, wel dat ze verschillend zijn en dus verschillend moeten benaderd worden vanuit het beleid.
De tegenstanders van de Vlaamse autonomie propageren de (onbestaande) Belgische identiteit. Het is opvallend hoe de laatste tijd met de Belgische vlag gezwaaid wordt, vooral in een bepaald segment van de cultuur en de sport. Het koningdom heeft veel van haar luister verloren als verenigende kracht voor België, sedert de opvallende stellingnamen van Albert II tegen Vlaanderen en sedert de ongelooflijke strapatsen van Albert met zijn dochter. Ook onze troonopvolger schijnt niet begaafd te zijn met de elementaire waarden van een staatshoofd.
De andere verenigende kracht, de Kerk, heeft – ook en vooral in Vlaanderen- enorm aan prestige ingeboet, en verdwijnt geleidelijk voor de mensen als moreel kompas. Wat blijft er nog over om de Belgische eenheid te illustreren ? … DE VOETBAL ! Het viel op hoe de laatste weken voetbal een aanleiding was om massa’s Belgische vlaggen te vertonen op TV. Zelfs moesten de spelers de Brabanconne zingen. Er werd als nooit voorheen gezwaaid met de driekleur. Voor elke match van het nationaal elftal werd een andere categorie kijkers aangesproken. Wie zou het geld gegeven hebben om dergelijke reclamestunts te bekostigen ?
Dit alles maakt deel uit van de pogingen om de geesten van de mensen te beheersen, om hen af te leiden van de essentiële problemen van de Vlaamse zelfstandigheid. Ook een groep Vlaamse kunstenaars heeft zich ten dienste gesteld van het establishment. Kunstenaars die hun eigen volk vernederen en verraden. Gelukkig zijn er ook kunstenaars en intellectuelen die weigeren dit pad te volgen, en die zich zonder meer achter het autonomieverlangen van de Vlamingen scharen, zoals in de Gravensteengroep.
Het streven naar een zelfstandig Vlaanderen heeft uiteraard niet tot doel een Vlaanderen te creëren dat een overdruk is van het corrupte België dat we kennen. De hamvraag blijft welk soort Vlaanderen wij willen. Ik veronderstel dat de meerderheid een democratisch, sociaal en vredelievend Vlaanderen wil. Om dat te preciseren, moeten we Vlaanderen zien als onderdeel van het wereldgebeuren. Economisch, sociaal, cultureel en ethisch beleven wij voor ’t ogenblik een nooit geziene overgangsperiode, terwijl onze productie- en levenswijze de biosfeer zelve in gevaar brengt en de mensheid bijgevolg in haar bestaan bedreigt. Het huidige model van mateloze groei, verspilling en wegwerpeconomie heeft zijn beste tijd gekend. Onze ecologische voetafdruk is te groot voor de beperkte grondstoffen van deze wereld. De confrontatie met deze wereldomspannende uitdagingen gaan we tegenwoordig nog teveel aan vanuit de premissen en de recepten van het huidige België : gewillige onderdanigheid aan de oekazen van het kapitalistische Europa, onderwerping en medeplichtigheid aan het imperiale streven van de VS en aan de troïka van de creatieve vernietiging : globalisering, deregulering en privatisering, met zijn nasleep aan massale werkloosheid.
Geen mirakel-oplossing
Wie gelooft dat een zelfstandig Vlaanderen als bij toverslag en zonder strijd deze uitdagingen zal kunnen aangaan, staat een grote teleurstelling te wachten. Zonder fundamentele ommekeer van het beleid zullen de vijftien procent armen nog altijd arm zijn en zal de kloof tussen arm en rijk nog blijven toenemen. Massa’s immigranten zullen nog altijd aan de deur blijven kloppen en zorgen voor destabilisatie van ons sociaal weefsel. Het leefmilieu zal verder aftakelen, de koopkracht afkalven, het verkeer blijven doden en het aantal zelfmoorden verder stijgen. Het wetenschappelijk onderzoek zal nog altijd georganiseerd worden in functie van de privébelangen, net zoals het gezondheidsbeleid. Justitie zal nog altijd ten dienste van de rijken staan en onveiligheid zal de zwakken nog steeds bedreigen. De kernenergie-lobby zal nog steeds de sluiting van de kerncentrales willen terugschroeven. De motherfocking culture zal ons nog steeds opgedrongen worden. Beursavonturiers zullen zich nog steeds in de plaats stellen van democratisch verkozen vertegenwoordigers. Kortom : het zelfstandig Vlaanderen zal starten met de erfenis van een ondemocratisch en decadent België.
Het enige dat ten gronde veranderd zal zijn, is dat wij zelf verantwoordelijk zijn voor het beleid, en de verantwoordelijkheid niet meer kunnen afwenden op anderen. Dat betekent dat we moeten weten naar welk Vlaanderen wij willen. En hier rijst een groot vraagteken.
Ik besef uiteraard dat de verkiezingen van volgend jaar cruciaal zijn voor de toekomst. Indien de B-partijen zouden winnen, dan mogen we onze droom voor een autonoom Vlaanderen weer voor een tijdje opbergen. Conclusie : we moeten zoveel mogelijk N-VA versterken. Maar anderzijds stellen wij vast dat het zelfstandig Vlaanderen onder leiding van N-VA helemaal niet van plan is een radicaal nieuw beleid uit te oefenen om de zware problemen van deze tijd te helpen oplossen ten voordele van de bevolking. Het sociaal-economisch programma van de N-VA is amper verschillend van dat van de VLD. Eigenlijk is het nog erger : de N-VA haalt zijn ideologische mosterd bij de ultra-conservatieve denkers zoals de Engelsman Theodore Dalrymple en de ultra-asociale Amerikaanse Ayn Rand, die beweert dat elk soort van sociale inzet een zonde is tegen de natuur, en die strikt eigenbelang beschouwt als de plicht van elke sterveling. Ik bedank voor een Vlaanderen dat op zulke beginselen berust. Er is nog meer dat mij rechtstreeks raakt : de N-VA is de enige politieke partij die pleit voor nieuwe kerncentrales. Alsof Tsjernobyl en Fukushima nog niet voldoende argumenten hebben opgeleverd tegen de kerncentrales, bovendien in ons geval aan de stroom en vlakbij de meest bevolkte stad van Vlaanderen.
Het N-VA dilemma
Dit is het dilemma waarmee wij geconfronteerd worden : voor de toekomst van een zelfstandig Vlaanderen moeten we N-VA versterken, maar het toekomstig Vlaanderen van N-VA is voor mij sociaal-economisch even erg als het huidige België.
Dilemma’s zijn er om opgelost te worden. Zoals in elk partijpolitieke verleden, moet de strijd gevoerd worden binnen de partijen. Ik kan mij niet voorstellen dat het gros van de kandidaat N-VA kiezers zullen akkoord gaan met het rechtse sociaal-economisch programma. Ik ga er van uit dat binnen die partij de strijd zal gevoerd worden tegen de sociale afbraak. Daarbij bedenk ik dat de kloof tussen links en rechts, binnen de politieke partijen, niet meer tussen die partijen gaapt, maar doorheen alle partijen met volkse aanhang. In het toekomstig Vlaanderen zal het er op aan komen (zoals het altijd geweest is) dat de politieke strijd gevoerd wordt voor een democratisch, sociaal en vredelievend beleid.
Ik heb veel kritiek mogen ontvangen ter linkerzijde wanneer ik deze ideeën heb gelanceerd, onder meer in mijn boek. Gedeeltelijk omdat bij heel wat linksen de idee nog leeft dat de N-VA geen democratische partij is en van Vlaanderen een soort gesofisticeerd concentratiekamp wil maken. Maar vooral uit vrees voor een versterkt neoliberaal beleid, dat tot uiting komt in hun programma. Mijn overtuiging is gestoeld op mijn vertrouwen in de capaciteit van het volk om op de gepaste tijd de gepaste antwoorden te bieden. Wantrouwen voor het volk is typisch voor de klassieke linksen. Als er iets is wat we uit de recente geschiedenis kunnen leren, is dat een volk, in welke moeilijke situatie ook, middelen vindt om de strijd aan te gaan voor een beter leven. Dat gaat niet altijd gemakkelijk, gaat met ups and downs, maar een volk is in staat zijn wil op te leggen. Het algemeen stemrecht in ons land is geen geschenk geweest van verlichte leiders, het is afgedwongen door een langdurige strijd, ook tegen een beleid dat niet zwichtte voor geweld. Vlaanderen heeft destijds het voortouw genomen in de strijd tegen de kernwapens (weer gesaboteerd door de klassieke politieke linkerzijde), in de solidariteit met de Vietnamese slachtoffers van de Amerikaanse agressie, in de vredesbeweging, in de strijd voor het recht op waardig sterven, enz… In Vlaanderen hebben bijzondere acties plaats gevonden, zoals lange bedrijfsbezettingen, heroïsche stakingen enz… Wij hoeven helemaal geen complexen te hebben op het gebied van inzet en strijdvaardigheid van de Vlaamse bevolking. De Vlaamse openbare opinie moet inzake democratische acties geen lessen ontvangen.
Het probleem is dat de politiek de mensen zoveel mogelijk tracht gescheiden te houden, om te beletten dat zij samen te sterk zouden worden. Daarom moet de inspanning van alle progressieven gaan in de richting van de samenwerking, over de partijgrenzen heen, van alle gelijkgezinden uit de verschillende partijen. Hieraan vorm geven, is voor mij de meest dringende taak van de nabije toekomst.
Het gewone volk
En hier kom ik terug bij mijn startpunt: de geweldige les die de Westhoek gegeven heeft bij de weerstand tegen de dumping van radioactieve afval. De actie was een voorbeeld van wat een moderne, volkse actie kan teweegbrengen. We kennen de geschiedenis van de strijd voor het algemeen stemrecht en voor de sociale zekerheid : dat was volgens de voorwaarden van de negentiende en de twintigste eeuw, wanneer de arbeidersklasse het voortouw nam. Vandaag is dat niet meer zo, gezien het specifiek gewicht van de arbeidersklasse in de samenleving sterk gedaald is. Men moet de zware taak van de strijd voor de democratie zeker niet meer overlaten aan de arbeidersklasse en haar vakbonden. Vandaag komt het volk, het gewone volk, in de plaats. Het volk dat als geheel het slachtoffer wordt van het wereldwijd wilde kapitalisme en van de multinationale machtscentra. Het gebeurt overal in de wereld. En waarom zou het ook niet in ons land kunnen gebeuren. We zouden er ons best op voorbereiden. Samen met de zelfstandigheid moet een democratisch, sociaal en vredevol Vlaanderen tot stand komen. Maar daarom moet er eerst een zelfstandig Vlaanderen bestaan. Daarvoor kan 2014 een belangrijke etappe worden en daarbij heeft de klassieke linkerzijde een aanzienlijke verantwoordelijkheid. Als zij verder de Belgische keuze blijft maken van het front met koning en kapitaal, afzijdig van de Vlaamse belangen, en rekenend op de Waalse linkerzijde, dan zal een a-sociaal en ondemocratisch Vlaanderen meer kansen krijgen.
Met de Gravensteengroep hebben wij aangetoond dat mensen van verschillende horizonten, zowel uit de wereld van de wetenschap, de cultuur en de vakbondsmiddens, wanneer zij bereid zijn in dialoog te treden, heel wat kunnen bijdragen tot de beïnvloeding van de openbare opinie. Er staan ons nog erg belangrijke en interessante tijden te wachten. Met het doel van een zelfstandig Vlaanderen voor ogen, moet het mogelijk zijn, samen met het volk, onze democratische doeleinden te bereiken.
Jef Turf – www.doorbraak.be
De auteur was actief in de Kommunistische Partij van België, waarvan hij de Vlaamse voorzitter was. Hij is lid van de Gravensteengroep.