Het Westen heeft al veel blunders in het Midden-Oosten op z’n geweten. Nu militair ingrijpen is misschien niet de beste oplossing.
Door Theo Lansloot – www.doorbraak.be .
Vrijwel overal in het Westen, ook in België, overwegen politici in Syrië, zoals in Irak, te gaan bombarderen. De bedoeling is de Islamitische Staat (IS) uit te roeien en zo de golf van asielzoekers die Europa overspoelt drastisch te verminderen. Tevens beogen ze dat vluchtelingen meer in hun eigen regio onderdak vinden.
Net als de Griekse crisis is de overrompeling van Europa door asielzoekers veeleer een NAVO- dan een EU-probleem. Het bewijst weer eens hoe diep de kloof tussen politiek/media en de burger is en hoe weinig het Westen van het Midden-Oosten afweet of wil weten.
De ommezwaai van Merkel inzake de opvang van vluchtelingen bevestigt dit andermaal. Heel wat Duitsers wijzen immers de stortvloed van asielzoekers af wat de media ook mogen beweren. Australië heeft als eerste al in Syrië gebombardeerd. Ook de Franse president Hollande oordeelt dat Frankrijk luchtaanvallen moet uitvoeren tegen de terreurgroep IS in Syrië. Frankrijk voert nu al voorbereidende verkenningsvluchten uit. Ingrijpen met grondtroepen sluit de president uit. Net als alle andere Westerse landen. Luchtaanvallen alleen hebben echter nog nooit een conflict opgelost. Het aantal Irakese asielzoekers overtreft ver dat van de Syriërs.
Irakezen zijn grotendeels sjiieten die eeuwenlang door hun soennitische meesters werden verdrukt. President Assad en de Koerden zijn zowat de enigen die tegen de IS enig succes met grondtroepen boekten. Daarentegen is de rol van landen als Turkije, Saoedi-Arabië en verschillende Golfstaten in dit conflict op zijn minst twijfelachtig. Voor Turkije gaat het hoofdzakelijk om het bestrijden van de Koerden in Syrië en Irak. Voor het wahabistische Saoedi-Arabië om het verdelgen van ketterse moslims. Assad zelf en tal van Syriërs zijn alevieten, een vrij liberale stroming binnen de islam. De soennieten en zeker de wahabieten beschouwen die als ketters. De rebellen tegen het bewind zijn veelal soennieten. Geen wonder dus dat Assad niet aan aftreden denkt met als gevolg niet de afslachting van alle Alevieten in Syrië.
Assad mag dan misschien ten dele verantwoordelijk zijn voor het conflict in zijn land, hij is nog altijd een belangrijke machtsfactor in Syrië en de enige garantie niet alleen voor de voor de alevieten maar ook voor andere, onder meer christelijke minderheden, die een radicale machtsovername door de soennitische meerderheid vrezen. De Syrische democratische oppositie kan dan haar rol spelen, tenminste zo er ernstige diplomatieke inspanningen worden geleverd op internationaal niveau.
Syriërs willen dus niet naar Turkije, Saoedi-Arabië of de Golfstaten en zijn daar ook niet welkom. Of zij daarom naar Europa moeten komen is een andere vraag. In het overwegend soennitische Turkije worden de gevluchte Syriërs niet geïntegreerd. Zij zitten er in kampen.
Had het Westen het conflict in Syrië van begin af aan verstandiger aangepakt, zouden alevieten en Koerden in belangrijke mate tot het indijken van de IS kunnen blijven bijdragen en was er geen machtsvacuüm ontstaan dat Poetin handig heeft aangegrepen. Rusland stuurde al troepen naar Syrië en levert wapens aan het leger van Assad.
VN-ingrijpen ?
Naar verluidt zouden Russische soldaten aan de zijde van het regeringsleger al deelnemen aan militaire operaties in Syrië. Het Westen beroept zich voor een militair ingrijpen in Syrië op artikel 51 van het VN Handvest. Dit stelt dat een land militair mag ingrijpen in geval van ‘legitieme zelfverdediging’. De vraag is of dit voor de Veiligheidsraad van de VN ook zo is. Voor Rusland en China beslist niet. Een mandaat van de VN is dus een illusie. Zonder VN-mandaat optreden ligt qua internationaal recht bijzonder moeilijk.
Saoedi-Arabië bij een overleg over Syrië betrekken dreigt dit onmiddellijk te doen mislukken. Het Saoedische wahabisme is de uiterst extreme vorm van soennitische Islam die andere strekkingen binnen die godsdienst verwerpen.
Blunders
Het Westen en vooral de VS hebben in het Midden-Oosten al vaak geblunderd. De oprichting van Israël in een gebied waar al tweeduizend jaar Joden en Palestijnen vredig naast elkaar leefden was een van die blunders. Alle moslims kregen daardoor één vijand : het door het Westen gesteunde Israël. Vooral de extremisten en met name Saoedi-Arabië misbruikten dit om hun machtspositie te verstevigen.
Nog een grove blunder was het laten vallen van de sjah van Iran, een overwegend sjiitisch land. Over het regime van de sjah kan veel worden gezegd maar het was in ieder geval veel beter dan dat van de mollahs. De sjah was pro-Westers en vastberaden, naar het voorbeeld van Atatürk in Turkije, van Iran een seculiere staat te maken. Inmiddels is Iran een kernmogendheid geworden waarmee moeilijk te onderhandelen valt. Mensenrechten komen in dit alles niet of nauwelijks aan bod.
Over een eventueel militair ingrijpen in Syrië denkt het Westen dus best nog eens grondig na. Uiteindelijk zal het allicht noodgedwongen eerst moeten proberen tot een diplomatieke oplossing te komen. Door de verkeerde Westerse aanpak van het Syrische conflict kan Poetin dan helaas niet over het hoofd worden gezien.
Foto’s : © Reporters – coverfoto : F-16 (www.mil.be) .