Nieuwe cijfers provincie Antwerpen : schooluitval niet langer exclusief probleem van steden en beroepsonderwijs

In de provincie Antwerpen verlaat 13.5% van de jongeren de schoolbanken zonder een of andere vorm van diploma. Tegen de verwachtingen in vinden we die vroegtijdige schoolverlaters niet exclusief in de steden. Ook sommige kleine gemeenten tellen erg veel schooluitval. Net als een aantal ASO scholen. Dat blijkt uit cijfers die de Provincie Antwerpen verzamelde. Er hangt ook een fors prijskaartje aan schooluitval : de jongeren die in het schooljaar 2014-2015 zonder diploma uitstroomden, vertegenwoordigen een maatschappelijk kost van zo’n 264 miljoen euro.

Vroegtijdige schoolverlaters zijn jongeren die zonder enige kwalificatie het secundair onderwijs verlaten. In Vlaanderen geldt dat voor 11% van de jongeren. De provincie Antwerpen doet het met 13.5% beter dan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, maar slechter dan de rest van Vlaanderen. Op vraag van het provinciebestuur analyseerde professor Swyngedouw (KULeuven) de cijfers, per gemeente, van het netwerk ‘Samen Tegen Schooluitval’. En daaruit kwamen enkele opvallende conclusies.

Sint-Gummaruscollege Lier
Schooluitval geen exclusief stedelijk, BSO probleem

Traditioneel wordt aangenomen dat schooluitval vooral een probleem is van de steden. Maar de nieuwe cijfers nuanceren dat. Inga Verhaert, gedeputeerde voor Onderwijs : “Er zijn behoorlijk wat kleinere gemeenten in de provincie Antwerpen die een aanzienlijke hoeveelheid vroegtijdige schoolverlaters tellen. Soms zelfs méér dan in een stad als bijv. Mechelen. Uiteraard speelt het aantal scholen in een gemeente ook een rol. Met méér scholen, is de kans op méér schooluitval groter. Maar noch regio noch type opleiding zijn doorslaggevend.”

Wanneer we naar de verschillende opleidingen kijken, is het algemene beeld namelijk ook minder zwart-wit dan verwacht. Er is inderdaad veel schooluitval in beroeps-en technische richtingen. Maar evengoed zijn er ASO scholen die erg slecht scoren. Kijken we bijv. naar de ASO school die in het schooljaar 2014-2015 de hoogste uitval had : maar liefst 12% van de leerlingen verliet daar de klas zonder diploma. Het probleem situeert zich dus op schoolniveau.

Atheneum Lier

Sociale én economische kostprijs

De provincie Antwerpen vroeg aan socioloog prof. Marc Swyngedouw (KULeuven) om ook de maatschappelijke gevolgen van schooluitval in kaart te brengen. Jongeren die de schoolbanken verlaten zonder kwalificatie, komen sneller in de werkloosheid terecht of moeten het stellen met een laagbetaalde job met weinig perspectief. Dat is vaak nefast voor hun zelfbeeld, hun gezondheid en hun toekomst. Maar ook voor de welvaart van onze samenleving. “Wanneer er meer jongeren ongekwalificeerd uitstromen betekent dat hogere werkloosheids- en gezondheidsuitgaven, een lagere economische groei en hogere veiligheidsuitgaven en gerechtelijke kosten”, licht prof. Swyngedouw toe.

Atheneum Mortsel

Er hangt ook een behoorlijk prijskaartje aan al die ongekwalificeerde schoolverlaters. Prof. Swyngedouw : “Er zijn verschillende studies die de individuele kostprijs van een vroegtijdig schoolverlater tijdens zijn hele leven trachten te berekenen. Maar hun bevindingen lopen aardig uiteen. Van zo’n 100 000 tot 1,1 miljoen euro. In de provincie Antwerpen verlieten meer dan 2.600 leerlingen in het schooljaar 2014-2015 zonder diploma de school. Dat betekent minstens een maatschappelijke en economische kost van 264 miljoen euro.”

Het provinciebestuur van Antwerpen biedt samen met het Netwerk Samen Tegen Schooluitval nu een beleid aan rond o.a spijbelen en jongeren met een verhoogde kwetsbaarheid. Zo wil het samen met het onderwijs, lokale overheden en de welzijnsector vroegtijdig schoolverlaten terugdringen in onze provincie met acties op maat van de gemeenten. In Nederland boekte een soortgelijk project mooie resultaten. De schooluitval daalde daar van 15.3% naar 9.1%. Inga Verhaert “Niets doen is geen optie. De jongeren én de samenleving betalen een té hoge prijs voor de uitval. Willen we de creatie van een onderklasse tegengaan, zal élk beleidsniveau verantwoordelijkheid moeten opnemen. De provincie reikt daarom de hand aan lokale besturen die ook de gevolgen van ongekwalificeerde uitval (zullen) ondervinden.”

Meer info:https://www.provincieantwerpen.be/aanbod/doe/netwerk-samen-tegen-schooluitval.html

Foto’s (c) Gazet van Hove.