De democratie is in gevaar, niet alleen in Spanje, maar in heel Europa.
www.doorbraak.be – door Pieter Bauwens
Ik ben een separatist, een independentist een Vlaams-Nationalist. Ik streef naar de onafhankelijkheid van Vlaanderen als lidstaat in Europa. U mag dat onnozel vinden, onhaalbaar of tegen de tijdsgeest, Maar het is niet verboden. Het is een politiek streven dat evenwaardig is aan elk ander politiek streven. Het is trouwens best combineerbaar. Ik voel me een Vlaams-nationalistische partijpolitiek-dakloze christendemocraat. Nu weet u zowat alles.
Politieke gevangenen in Spanje
In Spanje zitten, terwijl u dit leest, acht verkozen politici en twee politieke activisten opgesloten om hun politieke mening.
In Spanje zitten, terwijl u dit leest, acht verkozen politici en twee politieke activisten opgesloten om hun politieke mening. Die politieke mening is dezelfde als de mijne : ze willen de onafhankelijkheid van hun land/regio/deelstaat/… Daarnaast behoren ze ook tot verschillende politieke families, al hebben ze zich bij de vorige verkiezingen verenigd in de partij ‘Junts pel SI’ (samen voor Ja).
In de journalistiek was het tot nu toe een en al ‘rechtsstaat’ wat de klok slaat. Catalonië was buiten de rechtsstaat gestapt. Een visie die hier op Doorbraak in perspectief werd gezet door Bart Maddens, Matthias Storme en Veerle Wouters en Hendrik Vuye. De kern van de zaak is niet juridisch. De kern van de zaak is politiek. Is een politieke beweging die een deel van een land onafhankelijk wil, toegelaten ? Mag je een deel van een land afsplitsen ook al is dat in de grondwet van dat land niet voorzien, of verboden ? Waarmee we het toch weer juridiseren, is ten behoeve van de lezende journalist.
EHRM
Het antwoord op de vorige vraag is ondubbelzinnig ja. Separatisme is een toegelaten politieke mening. Niet ik zeg dat, maar wel het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). De arresten worden aangehaald in het boek Sleutels tot ontgrendeling van de V-Kamerleden Hendrik Vuye en Veerle Wouters (p. 169 ev.). Het hof oordeelt (in het Arrest Refah Partisi) dat staatskundige verandering nastreven als politiek project toegelaten is. Er zijn twee voorwaarden : ten eerste moet men democratische middelen gebruiken, dus geen geweld, ten tweede moet het maatschappijmodel dat men nastreeft democratisch zijn. Beide voorwaarden zijn in Catalonië vervuld.
het streven naar autonomie of onafhankelijkheid is op zich niet in strijd met de democratische beginselen
Vuye en Wouters halen nog interessante arresten aan. Het EHRM sprak zich verschillende keren uit over een afscheidingsbeweging in Bulgarije, de Partij United Macedonian Organisation Ilinden-Pirin. In die arresten zegt het hof onomwonden : het streven naar autonomie of onafhankelijkheid is op zich niet in strijd met de democratische beginselen. Het EHRM gaat zelfs nog verder : ’als een groep autonomie of onafhankelijkheid vraagt of zelfs de afscheiding van een deel van het grondgebied- en daardoor veranderingen in de grondwet en het grondgebied eist- kan dat geen rechtvaardiging zijn om hun samenkomsten te verbieden. Veranderingen eisen van het grondgebied in uitspraken en manifestaties, wil niet automatisch zeggen dat er een bedreiging is voor de integriteit van het grondgebied en de nationale veiligheid van het land.’ In een democratische samenleving kunnen politieke ideeën die de bestaande orde omver willen werpen, niet zomaar verboden worden. Dat is exact wat er vandaag in Spanje gebeurt. En het is een schande.
Democratische rechtsstaat
Hoe u ook denkt over de bevoegdheden en de draagwijdte van de uitspraken van het EHRM. Hier wordt een centraal punt geraakt in onze democratische rechtstaat. De bestaande politieke en rechterlijke machten mogen uw politieke rechten, uw recht van meningsuiting niet beknotten omdat u de bestaande orde verwerpt en wil veranderen. Niet als u dat met democratische middelen doet. Wetten die ‘rebellie’ en ‘opruiing’ strafbaar stellen, hebben juist die bedoeling. Ze zijn ondemocratisch.
Waar is de verontwaardiging hierover in Vlaanderen en in Europa, dat dit toch gebeurt, hier onder onze neus in Europa ? Waarom kijken onze machthebbers de andere kant uit terwijl de democratische rechten in Europa, waar ze zo de mond van vol hebben, door brute macht, in naam van de bestaande ‘democratische rechtsstaat’, worden geschonden ? Waar zijn onze beschermingsmechanismes nu om minderheden te beschermen ? Mogen die op de schop omdat het separatisten zijn, leerling tovenaars, avonturiers ? Geen enkel excuus kan ingeroepen worden om wat in Madrid met de Catalaanse ministers, de Jordi’s en anderen gebeurt te rechtvaardigen. Het is een schending van onze mensenrechten.
Ondertussen in België
Journalisten en politici zijn meer bezig met hoe ze de crisis in Catalonië kunnen recupereren voor binnenlands politiek gebruik.
En in België ? Journalisten en politici zijn meer bezig met hoe ze de crisis in Catalonië kunnen recupereren voor binnenlands politiek gebruik. Dat ondertussen basisrechten worden geschonden ? Ach, wat zou dat ? De N-VA zijn chaosmakers, Vlaamse onafhankelijkheid leidt tot chaos en ons land zal diplomatiek gezichtsverlies leiden.
Ons land zal volgens de Vlaamse commentatoren in de klappen delen. Ik hoop het. Diezelfde commentatoren stonden jaren geleden juichend op de banken toen minister Louis Michel opriep niet langer naar Oostenrijk op vakantie te gaan, na een overwinning van de FPÖ, wat vandaag een ‘rechts populistische partij’ genoemd wordt. Vlaamse journalisten roemden de voortrekkersrol van de Belgische Paarse regering in Europa. Het was een statement dat we niet zomaar om het even welk Europa wilden. Neen, we wilden een Europa waar democratie en mensenrechten centraal stonden. Dat wou toen zeggen dat extreem-rechts geen politieke macht mocht krijgen.
aan de N-VA wil ik zeggen : kijk goed naar wat in Madrid en Catalonië gebeurt. Als jullie dit zomaar toelaten, dan kan het de volgende keer jullie beurt zijn.
Wel, ik hoop dat deze keer ons land het eerste in Europa zal zijn om de rug te rechten. Om te zeggen ‘thou shall not pass’ of ‘no pasarán’. Ik hoop dat de CD&V de rug recht en tegen de PP, haar Europese partner in de EVP, zegt dat de politieke basisrechten voor haar onbespreekbaar zijn en ze te ver zijn gegaan. Ik hoop dat de liberalen echt nog in vrijheid en liberale waarden geloven. Ik hoop dat de N-VA niet toegeeft aan de druk om ons land naadloos te laten aansluiten bij de Europese machtspolitiek van het status quo. Dat de overtuiging het mag halen op de realpolitiek. En zeker aan de N-VA wil ik zeggen : kijk goed naar wat in Madrid en Catalonië gebeurt. Als jullie dit zomaar toelaten, dan kan het de volgende keer jullie beurt zijn. Aan de oppositie en de pers wil ik vragen, kijk voorbij het politiek opportunisme en verdedig de democratische basisrechten. Het zal het vertrouwen in pers en politiek goed doen.
Foto’s (c) Gazet van Hove.