In Luik, de tweede grootste stad van Wallonië, treden de liberalen van de MR na zesendertig jaar nog eens toe tot een coalitie met de PS. Maar die paarse tandem is nog geen voorafspiegeling van een Waalse PS-MR-gewestregering in 2019.
Zeer slecht theater, zo kon je de verkiezingscampagne om de sjerp in de Vurige Stede omschrijven. De PS van burgemeester Willy Demeyer schoot voortdurend met scherp naar de liberalen van de MR onder leiding van Senaatsvoorzitster Christine Defraigne. Het zag er opnieuw naar uit dat de liberalen – die sinds 1976 en de fusie van de gemeenten niet meer aan de macht zijn in Luik – opnieuw naast schepenzetels zouden grijpen. Onder druk van de Waalse vakbond FGTB werd een PS-Ecolo-PTB-lijst vooropgesteld. (Terzijde, in Luik kwam Ecolo op als de lijst Vert Ardent.) En als dat niet ging, dan werd het de centrumlinkse coalitie van socialisten, groenen en cdH. De vroegere christendemocraten zijn tenslotte al jaren de bevoorrechte partner van de PS in Luik. De Luikse PS zei niet neen.
Moeilijk te slikken
Na de verkiezingen werd al snel duidelijk dat een coalitie met de PTB onmogelijk was. Er werd in veel Waalse steden een show opgevoerd waarbij de PS kon zeggen dat de neocommunisten niet in staat zijn te besturen. Want hun eisen voor meer belastingen, meer overheidscontrole, meer uitgaven en meer gratis-beleid zijn zelfs voor de PS moeilijk te slikken. De PTB zelf kan haar maagdelijkheid bewaren door in de oppositie te blijven. De groenen hoopten wel tot de coalitie toe te treden. Tenslotte was de campagne rond de klassieke links-rechtsthema’s gevoerd. Alleen, PS en Vert Ardent hebben slechts 25 van 49 zetels in de Luikse gemeenteraad. Een te krappe meerderheid volgens uittredend burgemeester Willy Demeyer. Dan samen met de cdH ? Neen. Want een inhoudelijk belangrijk dossier veroorzaakte een breuk met de PS. De centristen willen dat de toekomstige uitgaven voor de lokale pensioenen van de ambtenaren die de stad zelf moet betalen integraal in de gewone begroting worden ingeschreven. Terwijl de PS een boekhoudkundige truc wou gebruiken om die uitgaven apart te houden. Onaanvaardbaar voor Willy Demeyer, want dat zou betekenen dat zijn PS zes jaar lang enkel zou moeten besparen op de klassieke uitgaven.
Monsterverbond van verliezers
Een coalitie met de MR was de oplossing. MR-kopstuk Christine Defraigne zal niet veel eisen stellen. Ze is wat blij dat de partij er opnieuw bij is. Vert Ardent en cdH zijn woedend. Ze wijzen erop dat het paarse stadsbestuur een monsterverbond van de verliezers is. De PS verloor vijf zetels en de MR één. Ze hebben een meerderheid aan zetels maar vertegenwoordigen slechts 49 procent van de kiezers. Intussen doen geruchten de ronde dat er eigenlijk een voorakkoord was tussen PS en MR. Ze spraken af om tijdens de campagne op elkaar in te hakken om hun achterban zoet te houden, en daarna samen te werken. Klinkt plausibel. Omdat de Luikse PS wist dat een coalitievorming met de MR geen zware klus zou zijn. Niet alleen omwille van het feit dat de liberalen al veertig jaar in de oppositie zitten, ook omdat Defraigne tot de sociaalliberale vleugel van de partij behoort. Meer uitgaven vindt ze geen probleem, en meer belastingen evenmin. Als Senaatsvoorzitster had ze vaak kritiek op het migratiebeleid van de regering en meer bepaald op de communicatie van staatssecretaris Theo Francken. Vandaar dat het fout is te denken dat de Luikse paarse coalitie de voorbode is van een PS-MR-regering op Waals niveau na de verkiezingen van 26 mei 2019. Het water tussen Waalse socialisten en liberalen is nog zeer diep.
Op ramkoers met Charles Michel
Christine Defraigne, die eerste schepen in Luik zal worden, is op dat vlak een buitenbeentje in haar partij. Ze lag al een tijd op ramkoers met premier Charles Michel omdat hij vond dat ze het regeringsbeleid onvoldoende verdedigde. Bovendien pakte ze naast een ministerpost in de federale regering toen Jacqueline Galant en Hervé Jamar ontslag namen. Ook toen de MR in de zomer van 2017 tot de Waalse regering toetrad, bleef ze met lege handen achter. Toen al zou ze de keuze hebben gemaakt: weg uit de nationale politiek via een Luiks bestuursakkoord met de PS. Trouwens, in 2019 komt Defraigne niet meer op voor de gewestverkiezingen. Een Waals decreet maakt een lokaal uitvoerend mandaat én een zitje in het parlement onmogelijk voor wie meebestuurt in Waalse steden van meer dan 50.000 inwoners.
PICARD in (c) ’t Pallieterke.
Foto’s (c) Gazet van Hove.