www.doorbraak.be – door Harry De Paepe .
De VRT zond een triest gesprek met een Vlaming in Londen uit. Hij en zijn Nederlandse vrouw ervaren een veranderde sfeer in het Verenigd Koninkrijk sinds de brexit. Het echtpaar kampte met pesterijen en besloot ten slotte na 20 jaar het VK te verlaten. ’We voelen ons hier niet meer thuis’, getuigde de man voor de camera.
We deelden dezelfde zotte liefde voor Engeland.
Ik moest meteen aan een vroegere kennis van me denken, Jo Pollet. Bijna twintig jaar terug gaven we samen op taalkampen Engelse les in Engeland. We deelden dezelfde zotte liefde voor Engeland. Haar liefde werd zo groot dat ze trouwde met een Brit en een gezin begon in Londen. Ik contacteerde haar. Of zij iets herkende van het verhaal, wilde ik weten.
‘Het land is opengereten’
De brexit heeft het VK opengereten en het zal nog lang duren tot die wonden helen.
‘Nee, zoiets heb ikzelf nog niet meegemaakt. Ik ken ook niemand die dat al heeft ondervonden.’ Op haar Facebookpagina deelde ze de oproep om de petitie te ondertekenen om Artikel 50 in te trekken en de hele brexit af te lassen. ‘Er heerst enorm veel onzekerheid. Europese collega’s van mij die hier al langer dan vijf jaar wonen stellen belangrijke beslissingen uit zoals het kopen van een huis. Anderen vragen voor het gemak de Britse nationaliteit aan.’ Jo weigert zelf de Britse nationaliteit aan te vragen, maar voor haar kinderen vraagt ze wel de Belgische identiteit aan. ‘Je weet maar nooit. De brexit heeft het VK opengereten en het zal nog lang duren tot die wonden helen. Er wordt nu massaal voedsel ingeslagen. Het is echt een boeltje ! Er lijkt ook geen einde aan te komen. Mensen geraken het gewoon kotsbeu.’ Komt ze ooit terug naar ons land, vraag ik haar. ‘Mocht mijn man meewillen was ik ook al teruggekeerd.’
‘Ik sta achter de brexit’
De atmosfeer tegenover Europeanen is niet gewijzigd.
Een ander geluid hoor ik bij Jean-Paul Floru. De Aalstenaar is inmiddels genationaliseerd tot Brit. Hij is niet alleen een Tory, maar ook nog eens een eurosceptische Tory. Floru, raadslid in Londen, vreest eerder dat er niets van de brexit in huis komt. ‘We are outgunned’, zucht hij. ‘Het hele establishment en een meerderheid van de parlementsleden zijn anti-brexit. Of het al of niet gebeurt zal aantonen of de democratie in het VK nog bestaat of niet.’ Wanneer ik hem met het interview op de VRT confronteer, haalt hij zijn schouders op. ’Ja, de realiteit is dat de Belgen bijna altijd terugkeren naar België. Het heeft niks te maken met de brexit. Ik ondervind dat al 24 jaar. Ik hou dus geen Belgische vrienden in Engeland, want ze keren altijd terug naar onder de kerktoren. De atmosfeer tegenover Europeanen is niet gewijzigd. De reden van die Belgen is bogus.’
Eenzelfde reactie is te horen bij Pierre Bauwens, die 55 jaar terug zijn leven in West-Vlaanderen inruilde voor een leven in het VK. Hij noemt de klachten van zijn vroegere landgenoten ‘a load of bull’. ‘Het land is niet veranderd. We willen gewoon uit de EU, omdat we niet langer willen opdraaien voor de anderen. Het VK kan het heus wel alleen aan.’
‘I don’t mean you,love’
Ik woon hier graag en ik voel me hier thuis.
Fleur Trenson komt uit het Oost-Vlaamse Adegem en leerde in 2014 haar man kennen. Ze trok met hem naar Hull. ‘Doordat het om twee EU-landen ging, waren er eigenlijk niet veel obstakels. Dus we zijn ervoor gegaan. We kozen voor Engeland, omdat mijn Engels beter is dan zijn Nederlands’, lacht ze. ‘We trouwden in 2015 zonder visa-beperkingen. Maar sinds het referendum veranderde dat allemaal plots. Mocht het VK vijf jaar terug al geen EU-lidstaat geweest zijn, dan was mijn huwelijk misschien geen optie geweest. Ik vind dat toch wel triestig als ik daaraan denk.’ Aan terugkeren naar België denkt ze niet. ‘Ik wil mijn kinderen niet “verpotten”. Ik woon hier graag en ik voel me hier thuis. Mijn man zou moeite hebben om zich in België in te burgeren.’ Hull stemde in het brexitreferendum met bijna 70% voor de brexit. ‘Raar eigenlijk, want ik ken voornamelijk Remainers.’ Zelf ondervond ze nooit enige negativiteit: ‘Ik weet niet hoe het komt. Misschien omdat ik een Britse man heb, of omdat mijn Engels goed is ? Ik sla altijd babbeltjes en ik ben een onthaalmoeder. Dat kan ook een rol spelen.’ Als de mensen horen dat de brexit ook voor haar gevolgen zal hebben, schrikken ze telkens. ‘Ze zeggen dan tegen mij: “Oh, I don’t mean you, love”.’
‘We zijn geen bargaining chips’
Haven’t you packed your bags yet ? We voted you out !
Dan is er nog het frappante verhaal van een Vlaamse leraar. Zijn vrouw, Sylvia Broeckx, vertelt : ‘Een dag na het referendum wandelde mijn echtgenoot door de gangen van de school in Rotherham waar hij lesgaf. Een collega riep plots naar hem : “Haven’t you packed your bags yet ? We voted you out !” Meer dan duizend dagen later staat ons huis te koop en kijken we ernaar uit om hier weg te zijn.’ Ze noemt een combinatie van factoren waarom ze wegtrekken. ‘Een van de voornaamste redenen is de “Settled Status” waardoor we onder andere ons stemrecht mee verliezen. Een land dat je rechten al meer dan duizend dagen in limbo houdt en ons queue jumpersen bargaining chips noemt, is een land waar ik geen deel van wil uitmaken.’
Een Vlaamse paardenarts vertrekt na tien jaar uit Engeland. ‘Het wordt brexodus voor ons. Het huis staat te koop. ‘Hij is inmiddels al in Nederland actief. ‘Mijn vrouw en kinderen wonen voorlopig nog in Engeland. Zodra het financieel mogelijk is, kopen we een huis in Nederland zodat iedereen kan verhuizen.’
‘Schotland is anders’
Ja, de Schotten… Ze zijn toch een tikkeltje anders binnen het VK.
De Vlamingen die in Schotland leven, merken weinig van een andere houding. Hilde Toth woont in Dumfries : ‘In de Scottish Lowlands is alles nog normaal. We zijn hier helemaal ingeburgerd. Het leven is hier voor ons hetzelfde gebleven’. Ze ruilden Ronse in 2008 in voor Schotland. Een andere Vlaming bevestigt dat: ‘Ik word hier gewoon aanvaard als één van hen.’ Toth vult aan: ‘Ja, de Schotten… Ze zijn toch een tikkeltje anders binnen het VK.’ Haar echtgenoot is tandarts en de mensen ‘smeken hem om te blijven’, gaat ze verder. ‘Naar België keren we nooit meer terug. We hebben het hier bijzonder naar onze zin.’ Ze vindt de bevolking in Schotland hoffelijk, vriendelijke en puur. ‘Bij een bezoek aan België nu bijna vijf jaar geleden voelde ik er mij niet meer thuis en wilde ik gauw weer terug naar onze thuis in Schotland.’
De Vlaams-Schotse Hilde blijft hopen dat er een oplossing voor de brexit-knoop komt waar iedereen zich kan in vinden. ‘Toch denk ik dat wanneer de Britten uit de EU stappen, de Schotten terug de kans verdienen om zich uit te spreken over een onafhankelijk Schotland. Tenslotte heeft men hier in Schotland niet voor de brexit gekozen.’
Harry De Paepe
Harry De Paepe is redacteur van Doorbraak. Specialiteit Verenigd Koninkrijk.