Zwartgeel cultuurmarxisme ?
Door Johan Sanctorum – www.doorbraak.be .
‘We zijn wakker geworden in een ander Vlaanderen’, orakelde VB-voorzitter Tom Van Grieken na de zege van zijn partij. Dat klopt, en in de marge van de cordon-discussie viel opeens nog een oud meubelstuk open : de samenstelling van de Raad van Beheer van de VRT, en het Vlaams Belang dat opnieuw zijn neus aan het venster steekt na vijf jaar niet-betreurde afwezigheid. N-VA en VB samen zouden nu goed zijn voor de helft van de zitjes in de nieuw samen te stellen raad, waarbij beide partijen al hebben aangegeven dat ze zich meer willen moeien met de redactionele lijn van de openbare omroep. Genoeg Pano-indoctrinatie en politiek-correct gezwets bij Phara en Schols. Komt er een zwartgele golf aangerold over de Reyerslaan ?
Vlaams parlementslid en VB-onderhandelaar Chris Janssens laat er geen twijfel over bestaan : ‘Vlaams Belang wil dat de VRT wegstuurt van de pensée unique inzake multicultuur en opgedrongen diversiteit. Er mag op de openbare omroep bijvoorbeeld meer plaats komen voor islamkritiek in de debatten.’ Op zich is dat correct : beslagen islamcritici als Wim Van Rooy of Koenraad Elst hebben we nooit ofte nimmer gezien op de VRT, ze bestaan tot op heden gewoon niet bij de openbare omroep, en dat geeft een vertekend beeld van het opinielandschap. De eenzijdigheid van praatprogramma’s als De Afspraak, waar steeds hetzelfde kransje van ‘opiniemakers’ vaste klant is, is al lang een doorn in het oog van TV-kijkend Vlaanderen. Zij vormen de echo van een opinie die geprepareerd is in de redactiekamers aan de Reyerslaan, die door zorgvuldige casting aan de kijker wordt voorgeschoteld als een ‘verrijking van het publiek debat’.
Educatie
Iedereen voelt met de ellebogen dat daar iets moet aan gedaan worden. Maar hoe ? Bart Schols naar huis sturen ? Op zoek gaan naar verborgen zwarte lijsten ? Journalisten van de juiste gezindheid droppen ? Neen, de Raad van Beheer zal ‘bijsturen’. Versta : de particratie wil achter de schermen orde op zaken stellen. Bij de N-VA hebben ze alleszins wel oren naar de VB-verzuchting, al klinkt het daar wat wolliger. Bij monde van mediaspecialist Marius Meremans laat men weten dat er bijvoorbeeld meer aandacht moet komen voor kleinere sporten en de educatieve opdracht van de omroep.
Helemaal terecht : er bestaat meer dan voetbal en wielrennen tussen hemel en aarde. We denken dan aan volkssporten zoals wipschieten, vinkenzetten, krulbollen, struifwerpen, en uiteraard niet te vergeten dé sport waarin het Vlaamse thuisgevoel werd omgezet in klinkende munt : het duivenmelken. Het woord educatie anderzijds, daar gaan mijn neusharen bij rechtstaan. De tijd dat de televisie aan volksontwikkeling moest doen, is namelijk al een tijdje achter de rug. Het is een idee dat verbonden is met het ontstaan van de openbare omroep: televisie als milde vorm van vrijetijdsonderwijs voor la Flandre profonde, afgewisseld met blokjes ontspanning.
Vanaf de late jaren ’60 kreeg die educatie evenwel een ander gezicht : toen jongens als Paul Goossens terugkeerden van de mei-revolte en hun Lange Mars door de Instellingen aanvatten, rijpte bij de ex-revolutionairen ook snel het inzicht dat de linkse doctrine van boven naar beneden diende door te dringen, onder meer via het bezetten van de sleutelposten in de media en cultuurwereld. Dat is het klassieke recept van het cultuurmarxisme. Het leverde bij de toenmalige BRT de generatie Zinzen op : journalisten met een missie die veel verder ging dan de informatieve opdracht, namelijk het verbreiden van een politiek evangelie dat op en tussen de barricades van 1968 ontstond, de pensée unique waar Chris Janssens naar refereert. Met de Reyerstoren letterlijk als lichtbaken.
bij de Vlaamse openbare omroep is volkseducatie naadloos overgegaan in volksindoctrinatie, met ’68 als transitmoment
De objectieve voedingsbodem bestond evenwel al binnen de BRT, net door haar statutair vastgelegde opdracht van volksverheffing. Het was dus simpel om daar een politieke dimensie aan toe te voegen : bij de Vlaamse openbare omroep is volkseducatie naadloos overgegaan in volksindoctrinatie, met ’68 als transitmoment. Het is van daaruit dat de BRT ook haar bijnaam van rode burcht kreeg, een bastion bemand door journalisten die politiek, toen zelfs mét partijkaart, een tegengewicht wilden vormen voor de toenmalige CVP-staat.
Deze politisering van de Vlaamse televisiejournalistiek is, met en na de komst van de commerciële zender VTM wat afgevlakt tot een globaal belerende attitude, met een Martine Tanghe die het nieuws afleest als een kleuterjuf, en een Rudi Vranckx die een soort Sinterklaas-figuur wordt en zijn journalistieke opdracht probleemloos verwisselt met opiniëring, dat allemaal in een uitermate politiek-correct perspectief. Toch tonen recente uitschieters als de beruchte Pano-reportage over Tremelo aan, hoe diep de cultuur-marxistische ‘educatie’-opdracht nog wel actief is, ook in de VRT van de 21ste eeuw.
De VRT en haar houdbaarheidsdatum
In dat opzicht lijkt een machtsgreep van rechts bij de publieke omroep op het inwisselen van de pest door de cholera. Het zijn symptomen van een verregaande particratie op zijn Belgisch. Een ‘rode’ overheidsomroep is waardeloos, een andere gepolitiseerde evenzeer. Het maakt opnieuw de conclusie actueel die ik neerschreef in mijn mediakritisch essay ‘Na het journaal volgt het nieuws’: als de openbare omroep niet in staat is om objectieve, evenwichtige en niet-doctrinerende kwaliteitsjournalistiek af te leveren, schaf haar dan af. Misschien kunnen we dan beter evolueren naar een omroeplandschap naar Nederlands model, met een nieuwsdienst die strikt zakelijk informeert, en zendgemachtigde (door leden gefinancierde) verenigingen die volop kunnen ‘duiden’ en opiniëren. Dat werkt, zeker als daar een kwalitatief hoogstaand debatformat aan gekoppeld wordt.
‘Het is belangrijk dat de politieke stromingen vertegenwoordigd zijn bij de openbare omroep’, benadrukt voorzitter Luc Van den Brande. Is dat zo ? Dan ziet de overheid de openbare omroep automatisch als een spreekbuis van het regime, een softe versie van het Noord-Koreaans model als het ware. Dat de socialistische media-experte Katia Segers nu moord en brand roept, is uiteraard hypocriet : de socialisten hebben zelf altijd een dikke voet binnen de VRT-redactiekamers gehad, denken we maar aan de passage van Freya Van den Bossche die na een telefoontje vanuit het SP.A-hoofdkwartier een mislukt interview mocht overdoen.
De twee Vlaams-nationale partijen zouden beter de kans grijpen om de beheersovereenkomst diepgaand onder de loep te nemen, en eventueel zelfs de zin van een staatsomroep in het Vlaanderen van de 21ste eeuw ter discussie te stellen.
Het kan de bedoeling niet zijn dat rechts, al decennia de grootste criticus van de politiek-correcte dictatuur binnen de VRT, in dezelfde onhebbelijkheden vervalt. De twee Vlaams-nationale partijen zouden beter de kans grijpen om de beheersovereenkomst diepgaand onder de loep te nemen, en eventueel zelfs de zin van een staatsomroep in het Vlaanderen van de 21ste eeuw ter discussie te stellen.
Heel misschien is het mogelijk om in een nieuw intellectueel klimaat vanaf de eerste steen een ‘Vlaamse BBC’ op te richten, een door de overheid gefinancierde omroep waar echt aan evenwichtige kwaliteitsjournalistiek wordt gedaan, zonder de penetrante geur van indoctrinatie. Wat studeert er zoal af vandaag bij de pers-en-communicatie-afdelingen van onze universiteiten ? Hebben wij talent in huis om zo’n gemeenschapsomroep nieuwe stijl te bemannen/ bevrouwen ? Het is nog steeds wachten op dit debat ten gronde. Ondertussen terug over naar het vinkenzetten en onze reporter ter plaatse.
‘Na het journaal volgt het nieuws’, het boek en de lezingtoernee : voor meer info klik hier.
Johan Sanctorum
Johan Sanctorum is filosoof, publicist, blogger en Doorbraak-columnist.
Foto’s (c) Gazet van Hove.