Tsjen Qiushi was een mensenrechtenadvocaat. In het Westen zijn dat dikwijls medeplichtigen van terreurgroepen, delinquenten of moslims, en kunnen ze zonder enig risico beroemd worden en massa’s geld verdienen. Maar in het totalitaire China is opkomen voor de mensenrechten een levensgevaarlijke taak. Tsjen had al een solide reputatie verworven dankzij zijn berichtgeving over de protestbewegingen in Hong Kong. Bij zijn terugkeer naar het Chinese vasteland werd hij door de autoriteiten bedreigd en monddood gemaakt. Zijn accounts op de sociale media, waarmee hij een publiek van 700.000 mensen bereikte, werden verwijderd. Maar hij was ontembaar.
In oktober 2019 maakte hij nieuwe accounts aan. Hij bereikte al snel 400.000 mensen via YouTube en hij had 260.000 volgers op Twitter. Eind januari reisde hij naar het hart van het coronagebied, in Wuhan. In zijn eerste video daarover op YouTube verklaarde hij : “Ik zal mijn camera gebruiken om vast te leggen wat er echt gebeurt. Ik beloof dat ik niet zal meewerken aan het verbergen van de waarheid.” Hij bezocht verschillende ziekenhuizen en had gesprekken met patiënten. Maar op 7 februari meldde zijn moeder via Twitter dat hij spoorloos verdwenen was. Hij zou onder dwang in quarantaine zijn geplaatst. Sindsdien is hij spoorloos.
De Chinese autoriteiten hebben een lang strafregister inzake het intimideren, arresteren of laten verdwijnen van mensen die de waarheid zeggen over rampsituaties, of die kritiek durven leveren op de reacties van de overheid daarop. Soortgelijke dingen gebeurden tijdens de uitbraak van SARS in 2003, de aardbeving in Wanchuan in 2008, de treinbotsing in Wenzhou in 2001 en de explosie in de containerterminal van Tianjin in 2015. Op de Chinese nieuwssite Weibo worden alle verwijzingen naar Tsjen geleidelijk weg-gecensureerd. Nog eventjes en het zal lijken alsof hij nooit heeft bestaan.
Tweemaal gestorven
De zaak-Li Wenliang haalde ook in het Westen eventjes de voorpagina’s. De oogarts Li Wenliang was een van de acht dokters uit Wuhan die al in december 2019 (!) had gewaarschuwd voor het nieuwe dodelijke virus dat de stad toen teisterde. Hij meldde toen al dat het om een nog onbekende variant van het coronavirus ging. Hij werd gearresteerd en beschuldigd van “het verspreiden van valse geruchten” en “verstoring van de sociale orde”. Op 8 januari raakte Li Wenliang zelf besmet door een patiënt. Een maand later stierf hij.
Volgens de officiële versie stierf hij zelfs twéé keer, wat toch vrij zeldzaam is. Toen hij de eerste keer stierf, op 7 februari, veroorzaakte dat in Wuhan een golf van verdriet en woede. Bijna iedereen zat in een strikte quarantaine, maar mensen openden hun vensters en huilden openlijk. Anderen kwamen ondanks de quarantaine op straat en bliezen op fluitjes, als symbolisch eerbetoon aan de ‘whistleblower’. De autoriteiten schrokken daar zo van, dat zij de volgende dag een communiqué uitvaardigden waarin zij beweerden dat Li Wenliang nog steeds in leven was en dat hij beademd werd. Nog een dag later gaf men dan toe dat hij nu echt wel dood was.
Wie gelooft zo’n overheid nog ? Dit keer volgde er bijna een echte opstand. De alomtegenwoordige Chinese internetcensoren moesten uit de sociale media miljoenen posts weghalen waarin mensen hun sympathie en bewondering voor de dappere arts hadden geuit.
“Eén ding staat vast : alle officiële Chinese versies over het ontstaan van Covid-19 zijn gelogen”
WHO verspreidt de Chinese leugens
De communistische leugenachtigheid en voortdurende doofpotoperatie bleken ook uit de tweet die de WHO op gezag van de Chinese autoriteiten verzond op 14 januari. Dat was dus een week nadat dokter Li Wenliang een “van-mens-tot-mens-besmetting” had opgelopen. Niemand heeft ooit beweerd dat hij samen met zijn patiënt aan dezelfde vleermuis had zitten knagen. De tekst van die tweet luidt (letterlijk vertaald uit twitter-Engels) : “Voorlopige onderzoeken uitgevoerd door de Chinese autoriteiten hebben geen duidelijk bewijs opgeleverd voor besmettingen van mens tot mens door het nieuwe coronavirus 2019 nCoV, geïdentificeerd in Wuhan, China.” Het is ondenkbaar dat de Chinezen toen nog niet wisten dat het virus van mens op mens overgedragen werd. Het tegendeel zou verbazend zijn.
Het huidige Covid-19 is slechts één lid van de grote familie van coronavirussen. Daarin zitten relatief ongevaarlijke virussen die verkoudheden veroorzaken, maar ook levensbedreigende zoals SARS en MERS. Die hebben echter allemaal één ding gemeen : de besmetting kan van mens op mens worden overgedragen. Bij MERS gebeurt dat minder frequent, bij griep en SARS heel dikwijls. Het zou wel heel vreemd en uitzonderlijk zijn als dat bij Covid-19 niet het geval was.
Ik vond de inhoud van dat bericht van de WHO zelfs zó onwaarschijnlijk, dat ik ben blijven zoeken tot ik een screenshot van de originele tweet terugvond. Pas op 21 januari, nog eens een volle week later, gaf China toe dat er inderdaad besmetting van mens tot mens kon optreden. Maar toen was het te laat : het virus was toen al gedetecteerd in vijftien Chinese provincies en in Thailand, Japan en de VS. En dat was nog maar het topje van de ijsberg…
Wekenlang waren er in de Chinese media alleen berichten verschenen over besmettingen in Wuhan en in het buitenland. Vele Chinese internauten vroegen zich af waarom. Werden er in China buiten Wuhan geen tests uitgevoerd ? Werden de besmettingen daar in de doofpot gestopt ? Sommige cynische grappenmakers hadden het zelfs over een ‘patriottisch’ virus dat zich alleen buiten de grenzen verspreidde. De Chinezen zelf stonden veel kritischer tegenover de communistische autoriteiten dan vele nuttige idioten en regeringen in het Westen.
Stalen vernietigd
De arts Ai Fen stond aan het hoofd van de spoedafdeling van het Centrale Hospitaal van Wuhan en zij had nauw samengewerkt met Li Wenliang. Ook zij had al in december geprobeerd alarm te slaan over het nieuwe dodelijke virus, maar haar superieuren hadden haar een reprimande gegeven en haar het zwijgen opgelegd. In maart, nadat zij verschillende van haar collega’s had zien sterven aan Covid-19, legde zij daarover een verklaring af in het tijdschrift Renwu, wat ‘Volk’ betekent. “Als ik toen had geweten wat er later allemaal zou gebeuren, dan zou ik mij niets van die reprimande hebben aangetrokken. Ik zou er ‘fucking’ over hebben gepraat, waar en wanneer ik maar kon.”
Dat was het laatste wat er ooit van haar werd gehoord. Daarna verdween ze gewoon. Het interview werd via de Chinese sociale media verspreid, maar onmiddellijk door de censuur weggehaald. Ook Renwu moest het vraaggesprek van zijn webstek halen. Het bleef echter bewaard doordat vele internauten er screenshots van hadden gemaakt, die illegaal verder verspreid werden. De Engelstalige Chinese krant Caixin Global meldde dat de laboratoria in Wuhan, die het virus al in december 2019 hadden geïdentificeerd, van plaatselijke ambtenaren het bevel hadden gekregen alle onderzochte stalen te laten vernietigen en hun bevindingen geheim te houden.
Vele versies van leugens
Het was zo’n gigantische doofpotoperatie, dat men zich gaat afvragen wat de Chinese overheid eigenlijk te verbergen had. Alleen maar de onhygiënische omstandigheden op de beruchte markt van Wuhan, waar het virus volgens de eerste officiële verklaring was ontstaan ? Dat lijkt volkomen buiten proportie. Oorspronkelijk twijfelde niemand aan die versie van de feiten. Tenslotte was de SARS-epidemie van 2003 daar ook ontstaan. Maar plots maakten de autoriteiten een bocht van 180 graden.
Ze trokken hun eigen versie over de oorsprong van de epidemie in en lanceerden via door hen gecontroleerde sociale media een bizarre en onsamenhangende complottheorie over Amerikaanse militairen die het virus opzettelijk zouden hebben verspreid tijdens de World Military Games van oktober 2019 in Wuhan. Die propaganda werd gretig overgenomen door een aantal webstekken die geobsedeerd zijn door zulke complottheorieën. Maar hun vreugde was van korte duur.
Ze hadden zich grandioos belachelijk gemaakt, want kort daarop trokken de Chinezen ook die versie van de feiten officieel weer in. Ze bekenden – heel atypisch voor hen – dat het om verzinsels ging. Zij hadden zich volledig verstrikt in hun eigen leugens en tegenstrijdigheden. Ze hadden duidelijk iets te verbergen. We weten niet hoe het virus is ontstaan. We weten niet wat de waarheid is. Maar één ding staat wel vast : de officiële versies zijn gelogen. Alle officiële versies. Natuurlijk. Communisten liegen. Totalitaire staten liegen. Altijd, overal en over alles.
Foto’s (c) Gazet van Hove.