Economische prestaties van Wallonië blijven ondermaats

Wallonië is veruit het vriendelijkste deel van België. Zeg dat ik het gezegd heb. En als u mij niet gelooft, of u vindt de stelling overdreven: Ga zelf kijken. Als we dan toch niet op reis mogen.

Mijn ervaring is overweldigend positief. En het gaat niet alleen om warme vriendelijkheid. Je kan er ook goed eten en drinken (en dat kost dan minstens twintig procent minder dan bij ons), er is daar nog veel open ruimte, en er zijn mooie dingen te zien. En, zeg ik nu zoals mijn grootmoeder destijds, het is ook goed voor uw Frans.

Eerbied voor les autorités

Als voormalige eerste burger van het land kan ik er zelfs aan toevoegen — al zal niet iedereen dat een pluspunt vinden — dat er ook veel meer respect is voor het gezag. Niet alleen bij de mensen trouwens; eerbied voor les autorités zit daar nog institutioneel ingebakken. Je moet bijvoorbeeld flink wat moeite doen om geen politiebegeleiding te krijgen, want dat is daar de regel : motoren, toeters en bellen.

Dat belet overigens niet dat de Waalse politici (en met name die van de PS) heel dicht bij de mensen staan. Dat wist ik al langer. Toen ik naar aanleiding van de affaire Dutroux een paar weken in Charleroi heb verbleven, viel me op dat als je ’s avonds daar iets ging drinken, geregeld het schepencollege (met allemaal Vlaamse namen) het café binnenkwam en niet één maar twee tournées générales gaf. Voor les gens du quartier. De PS haalde daar toen 54 % van de stemmen.

Tegelijk is mij toen ook de wijd verspreide armoede opgevallen. Ja, zelfs de stuitende ongelijkheid. Ik ben in de voorbije vijf jaar in Wallonië naar begrafenissen geweest waar de helft van de mensen die afscheid kwamen nemen van een voormalig politicus, een training droeg. Toen dan a capella de internationale werd voorgezongen rolden uitgerekend bij die training-mensen de tranen overvloedig over de wangen. Die kwamen mij ook hartelijk bedanken omdat ik daar was : ‘Et ça pour un N-VA, c’est quand même impressionant.’

Ondermaatse economische prestaties

Helaas. Ondanks opeenvolgende relance-plannen zijn de economische prestaties van Wallonië ondermaats. Ik ga kort door de bocht, maar alle cijfers zeggen hetzelfde : In dit land zorgt Vlaanderen voor de welvaart, en Wallonië en Brussel zorgen voor de uitgaven. Altijd komen die verschillen terug: Als het over de activiteitsgraad gaat, of over waar de belastinggelden vandaan komen, of over de export, of over de spaarquote, of over de economische activiteit van de privésector, altijd zijn er Waalse (en Brusselse) ondermaatse cijfers.

Op Twitter is er recent daarover een boeiende discussie gevoerd. Blijkt namelijk — en eigenlijk was dat bekend — dat de arbeidsparticipatie van allochtone mensen in Wallonië (en ook in Brussel) stukken lager ligt dan in Vlaanderen. Maar er is nog, en dat is nieuw. Jan Denys, de expert arbeidsmarkt van Randstad, publiceert deze week cijfers die aantonen dat Vlaanderen in de voorbije twee jaar op dat punt een sprong voorwaarts heeft gemaakt (+6.4 %punt), maar Wallonië doet het omgekeerde (-6.2 %punt). Finaal resultaat : In Wallonië is niet eens één op drie mensen met migratieachtergrond aan de slag…

Dat werpt een totaal ander licht op de praktijktest-discussie. Want ook in Vlaanderen blijven, ondanks de verbetering, die cijfers eigenlijk slecht. Een gevolg, zegt men, van racisme en discriminatie. O.k, maar zijn de Walen dan nog grotere racisten dan de Vlamingen ? Of zit dat — met dank aan Knack — ook in hún DNA, en hebben we alvast dat gemeenschappelijk ? En hoe komt het dan dat wij dringend nood hebben aan (voor een deel al bestaande) praktijktesten, terwijl die in Wallonië niet eens bestaan en er ook niemand om vraagt ? Gaat het in de Vlaamse politiek over de inhoud ? Of over de spelletjes met goede partijen en foute partijen ? Maar dit dus terzijde…

Communistisch model

In één ding is Wallonië koploper : in de overheidsbesteding. Goed voor 70% van het Waalse BBP. Volgens de gouverneur van de Nationale Bank — zelf een Waal — zitten ze daarmee dicht bij het communistisch model. Wat hem prompt een scherpe reprimande — maar geen weerlegging — opleverde van Elio di Rupo: Hij was een nestbevuiler, en hij moest vooral zwijgen. Iets wat mij — alweer terzijde — bekend voorkomt : Ook in Vlaanderen vinden sterjournalisten dat de freedom of speech moet worden beperkt. Het zwijgt-en-in-uw-kot-argument. In het Frans zou men daarop zeggen : C’est vraiment l’argument des pauvres.

de communisten hebben veel aanhang in Wallonië

Terwijl het in wezen simpel is. Hét kenmerk van het communistische model is dat men een politiek voorstaat zonder voldoende economisch draagvlak. Daardoor is het toenmalige Oostblok finaal ook geïmplodeerd. Gouverneur Wunsch heeft dus gewoon gelijk.

Laat ik het anders formuleren. Als onze rapportering over de budgettaire toestand bij de Europese Commissie rekening zou houden met de regionale verschillen, dan kreeg Wallonië prompt het dringend verzoek de bestedingen te normaliseren. En het jaar daarop nam à la Griekenland Europa de zaak over, voor de goede orde.

Permanent Stockholmsyndroom

En dat Waals probleem wordt met de dag groter. Omdat men echt slecht onderwijs heeft, en men ook daar kiest voor remedies die erger zijn dan de kwaal — dure Waalse privéscholen doen het de laatste jaren heel goed. Omdat de zesde staatshervorming nog grotere financiële putten gaat maken, en men zich daarop niet heeft voorbereid. Omdat men grijpt naar sociaaleconomische oplossingen waarvan bewezen is dat ze contraproductief zijn : arbeidsduurverkorting, vroege pensioenen,…

Het gaat daardoor van kwaad naar erger. Onze Waalse vrienden kijken bovendien dagdagelijks tamelijk massaal naar de Franse televisie. Ze zien hoe ook la France totaal veranderings-avers is, en voelen zich ook daardoor bevestigd.

Als je erop doordenkt dan zijn de eerder beschreven mensen met een training in feite slachtoffer van een permanent Stockholmsyndroom. Ze adoreren leiders die hen in de achterstelling houden. Ook hun eigen media zien nauwelijks iets anders dan traditioneel linkse antwoorden. Terwijl uitgerekend in Wallonië — hou u vast — een volgehouden lage-lonen-beleid bijvoorbeeld wel eens een middel zou kunnen zijn om uit de put te geraken…

Federale kieskring

En nu dé vraag : Hoe moet Vlaanderen daarmee omgaan ? Want dat is ‘s lands toestand vandaag. Het noorden (de meerderheid) wil minder uitgaven in het zuiden; het zuiden (de minderheid) wil hogere belastingen in het noorden. In elk geval lijkt mij de oplossing van één belangrijke Vlaamse partij, waarbij elke transfer bij wijze van spreken morgen wordt gestopt, zeer nefast. Wie zijn buren verarmt, verarmt zichzelf. Zo dwaas kan toch niemand zijn ?

Anderzijds heeft het ook geen zin het probleem te ontkennen. Christophe Deborsu zegt dat de verschillen helemaal niet zo groot zijn, maar het gaat om een ‘sentiment, alimenté par les politiques et les journalistes.’ Dat lijkt mij wishful thinking. Bovendien (en met aanname van de foute hypothese dat Vlaanderen, Wallonië en Brussel één democratie vormen) moet in een democratie de minderheid vanzelfsprekend worden beschermd, maar kan de meerderheid even vanzelfsprekend niet worden geminoriseerd. Hoe komen we daar uit ?

Gek genoeg — veel flaminganten zien dat niet — is de oplossing een federale kieskring. Omdat alleen in die federale kieskring iedereen gelijk is. En dan wordt de minderheid ook de minderheid en de meerderheid de meerderheid. Alle grendels vallen dan weg. Ook de over-beschermde positie van de Vlamingen in Brussel, voeg ik er voor de volledigheid aan toe. Helaas. De Franstaligen — alweer ! — willen dat niet. Het zou hun aantal Kamerzetels zeer gevoelig verminderen …

Ik moet de laatste tijd geregeld terugdenken aan mijn laatste interview met Hugo Schiltz. Toen hij onder meer zei dat de Vlaamse eisen in Vlaanderen pas vanzelfsprekend en allesoverheersend zouden worden bij een zeer zware crisis. Dat is corona, denk ik vandaag.

In het Frans zegt men : Nul n’est tenu à l’impossible. Ik begin alsmaar meer te denken dat dat juist is. Maar maak u anderzijds geen illusies. Ik zal onze Waalse vrienden altijd graag blijven zien.

SIEGFRIED BRACKE
Siegfried Bracke
 Siegfried Bracke was gemeenteraadslid in Gent voor N-VA en Kamervoorzitter. Voordien was hij journalist bij VRT.
Foto’s (c) Gazet van Hove.