“Deze gigantische budgetverhoging is niet te verantwoorden door de asielcijfers.” Een van de meest opvallende trends in de federale begroting voor 2021 is de enorme budgetverhoging voor de opvang van asielzoekers. Met 427 miljoen euro ligt het initiële werkingsbudget liefst 138 miljoen hoger dan in 2018. Een stijging van 48 procent. “Alsof dat monsterbedrag nog niet hoog genoeg is, wordt er daarnaast nog eens 80 miljoen aan de kant gezet voor asielopvang via de zogenaamde ‘interdepartementale provisie’, een grabbelton die het Rekenhof omschrijft als een begrotingstruc om werkelijke kosten te verdoezelen”, zegt Kamerlid Theo Francken.

Onverantwoordelijke budgetverhoging

Alles opgeteld trekt de paars-groene regering volgend jaar meer dan een half miljard euro uit voor asielopvang. “Dat is een absoluut record voor een initiële begroting”, stelt Francken. Ten tijde van de Europese migratiecrisis van 2015-2016 staken anderhalf miljoen mensen ongehinderd de open Europese grens in Griekenland over. Om de toevloed van asielzoekers toen bed-bad-brood te geven, werd het initieel budget in 2016 verhoogd naar 308 miljoen euro. Daar gaat de federale regering nu met 119 miljoen euro over. “Deze gigantische budgetverhoging is niet te verantwoorden door de asielcijfers”, zegt Francken.

Corona zorgde voor veel kommer en kwel, zowel menselijk als economisch, maar kende ook een onbedoeld voordeel : historisch lage asielcijfers. De asieldiensten in Brussel noteerden in april amper 172 nieuwe eerste asielverzoeken, in mei maar 225. Uiterst lage cijfers dus, die zorgden voor een welkome vermindering van de druk op het opvangnetwerk.

Waarom dan toch de geldkraan zo ver open draaien?

Onmiddellijke doorverwijzing naar een opvangplek

Eerst en vooral maakte staatssecretaris Mahdi er een punt van om volledig vrije toegang tot de asielopvang te garanderen voor elke illegale migrant die zich in Brussel kwam aanmelden als asielzoeker. Geen digitale registratie meer, geen reservatie meer, maar directe inschrijving en onmiddellijke doorverwijzing naar een opvangplek. Daardoor schoten de asielaanvragen meteen opnieuw in de lucht. Alleen al in oktober werden 1.437 eerste asielaanvragen genoteerd. “Het lijkt er dus op dat de paars-groene regering anticipeert op een aanhoudende en sterke stijging van het aantal asielaanvragen in Brussel”, zegt Francken.

Staatssecretaris Mahdi haalt zelf asielzoekers naar België

Daarbovenop haalt staatssecretaris Mahdi een groot aantal asielzoekers zelf naar België. Er worden zo snel mogelijk 150 illegale bootmigranten opgehaald uit de opvangkampen op Lesbos, als eerste groep van veel meer die zullen volgen. Ook wordt een onbekend aantal asielzoekers overgevlogen uit opvangkampen in Afrika en het Midden-Oosten. Al die mensen hebben opvang nodig, wat de budgetverhoging noodzakelijk maakt.

‘Structurele strategische buffer’ en luxueuzer opvangmodel

De paars-groene regering maakte ook enkele omstreden beleidskeuzes die de kosten verder de lucht injagen. Zo zal de regering een ‘structurele strategische buffer’ aanleggen van vele duizenden opvangplekken. Pure geldverspilling, want het open houden van lege bedden kost een fortuin.

Daarenboven kiest de regering voor een luxueuzer opvangmodel. De criteria om asielzoekers een eigen huis of appartement met eigen leefgeld te geven tijdens hun asielprocedure, in plaats van louter bed-bad-brood in collectieve opvangstructuren, worden verruimd. Volgens de beleidsnota van staatssecretaris Mahdi zullen alle asielzoekers met een minderjarig kind een eigen huis of appartement worden toegewezen, ongeacht hun nationaliteit en dus ongeacht hun kans op erkenning als vluchteling .

Beleidskeuze leidt tot aanzuigeffect

In onze buurlanden is sobere opvang in collectieve structuren de norm. Deze beleidskeuze leidt dus onvermijdelijk tot een aanzuigeffect, met een nóg grotere vraag naar opvang tot gevolg. De weg die de paars-groene regering inslaat in het asieldossier is niet constructief maar destructief. Het is de weg van méér asielopvang, zonder acht te slaan op de kostprijs, laat staan op de instroom. Ons land zal laagdrempeliger en tegelijk luxueuzer worden als asielbestemming.

Foto’s (c) Gazet van Hove – cover : Theo Francken.