Zaak El Kaouakibi verdiept kloof tussen N-VA en Vlaams Belang

Het was een kwestie van tijd vooraleer de N-VA in het oog van de El Kaouakibi-storm terecht zou komen. Voor een deel met dank aan de media die Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert een dienst bewezen. De Vlaamse liberalen waren het beu om in dit schandaal alle bagger over zich te krijgen en gaven in interviews fijntjes mee dat de Vlaams-nationalisten vooral via het Antwerpse stadsbestuur zeer gul zijn geweest voor het Vlaams Parlementslid en haar projecten in het zogenaamde sociaal ondernemerschap. Vooral De Standaard en Het Nieuwsblad lieten zich niet onbetuigd.

Open Vld werd mooi uit de wind gezet en het leek erop dat de hele subsidiecarrousel en de geldstromen naar de privérekeningen van El Kaouakibi vooral met goedkeuring van de Vlaams-nationalisten gebeurden. Burgemeester Bart De Wever moest zelf tussenkomen om de puntjes op de i te zetten. Voordeel voor hem is dat hij nooit heeft meegedaan aan het ophemelen van Let’s Go Urban en aanverwanten.

Blanco cheques

Problematischer is de situatie bij de schepenen Nabila Ait Daoud en Koen Kennis die blijkbaar kritiekloos het subsidiegeld richting integratie-industrie lieten gaan. Hun repliek dat je bij oplichting eerst naar de oplichter moet kijken klopt, maar de indruk bestaat dat hier toch een reeks blanco cheques werden uitgeschreven.

En dat de N-VA een soort van morele geloofwaardigheid heeft afgekocht. Men mag niet vergeten dat de partij bij haar opgang door de tegenstanders snel het etiket “racisme” kreeg opgekleefd. Dat er in de partij verschillende belangrijke figuren van allochtone origine zijn, wordt daarbij snel vergeten. Let’s Go Urban steunen moest aantonen dat de N-VA niet huiverachtig stond tegenover het politiek correcte diversiteitsverhaal.

Bovendien klonk het verhaal van Sihame El Kaouakibi interessant. Voor het eerst was er een project waarbij men niet van bij het begin begon door te drammen over discriminatie en racisme. Om het met een kleffe links-liberale uitdrukking te zeggen : “Het was een positief project.” Maar dat dreigt nu allemaal in het gezicht van de partij te ontploffen.

“Bart De Wever heeft een olifantengeheugen. De aanvallen van het VB op zijn schepenen zal hij in 2024 niet vergeten zijn.”

Vlaams Belang heeft bloed geroken

Vlaams Belang, tot nader order nog altijd de grootste politieke concurrent van de N-VA, hield zich aanvankelijk relatief kalm. Tenminste wat de aanvallen op de partij van Bart De Wever betreft.

Het VB lanceerde wel de zoveelste succesvolle campagne op sociale media om de graaicultuur van El Kaouakibi aan de kaak te stellen. En wees erop dat er minder snel een vraag tot opheffing van haar parlementaire onschendbaarheid komt dan bij bijvoorbeeld Dries Van Langenhove.

Ondertussen heeft de partij de aandacht toch verschoven richting N-VA. Het VB ruikt in Antwerpen bloed en daarom werd het ontslag van de schepenen Ait Daoud en Kennis geëist. Of het zover zal komen is zeer de vraag. Bij de N-VA is het de gewoonte dat men bij een aanval de rangen sluit.

De zaak El Kaouakibi heeft wel tot gevolg dat de kloof tussen N-VA en Vlaams Belang opnieuw wat groter wordt. In de oppositie tegen het Vivaldi-beleid was er enige toenadering tussen beide partijen. Dat was niet evident, want in verschillende interviews hadden de N-VA-kopstukken duidelijk gemaakt dat ze het Vlaams Belang niet echt als een partner zagen, ondanks de gesprekken die na de verkiezingen van 2019 werden gevoerd.

Gevolgen voor 2024

Vraag is of de huidige gebeurtenissen mogelijke gesprekken na de verkiezingen van 2024 nu al niet bemoeilijken. Voor alle duidelijkheid: als die er komen, dan zal het natuurlijk enkel op Vlaams niveau zijn, niet federaal. Maar Bart De Wever heeft een olifantengeheugen. De aanvallen van het VB op zijn schepenen zal hij tegen dan niet vergeten zijn. Misschien is dat zelfs een alibi om niet met de partij van Tom Van Grieken te moeten praten en blijft het cordon sanitaire overeind.

Al zit de N-VA hier niet direct in een comfortabele positie. De peilingen wijzen aan dat op Vlaams niveau de huidige Zweedse coalitie (N-VA, Open Vld, Cd&V) niet zomaar kan worden voortgezet. Bij de N-VA zelf is men daar trouwens niet echt enthousiast over. Het is een publiek geheim dat men de Open Vld wil dumpen. Maar een coalitie met CD&V en sp.a/Vooruit zal wellicht evenmin een meerderheid halen. Het is nog vroeg om voorspellingen te maken, maar de N-VA lijkt veroordeeld tot een monstercoalitie om het Vlaams Belang buiten te houden.

Een andere piste is dat de twee partijen uiteindelijk toch tot elkaar veroordeeld zijn. Dan zullen beide wel nog wat water in de wijn moeten doen. Zowel inhoudelijk als op het vlak van het herstel van politieke relaties. Een politiek akkoord is dus geen evidentie.

De kans is wellicht groter dat er in het najaar van 2024 bij de gemeenteraadsverkiezingen op verschillende plaatsen akkoorden worden gesloten. Daar zijn drie redenen voor. Het zal op lokaal vlak altijd minder moeilijk zijn om inhoudelijk de violen gelijk te stemmen. Ten tweede zullen er wellicht op verschillende plaatsen lijsten opkomen die niet officieel Vlaams Belang heten, maar zich eerder als een soort van Forza Ninove profileren. Ook dat werkt drempelverlagend.

En tenslotte zullen een aantal N-VA-burgemeesters, die voor hun laatste mandaat staan, eieren voor hun geld kiezen en overwegen een akkoord met het Vlaams Belang af te sluiten. Als er een oekaze komt van de partijtop, doen ze gewoon als onafhankelijk of partijloos burgemeester verder.