door Filip Van Laenen in (c) ’t Pallieterke .

Een nieuwe peiling plaatst Vlaams Belang en N-VA op een zucht van een absolute meerderheid in het Vlaams Parlement, terwijl CD&V worstelt met de psychologische drempel van de tien procent. Pakweg twintig jaar geleden zou niemand zo’n peiling ernstig genomen hebben, maar afgelopen weekeinde presenteerden De Standaard en de VRT dit wel degelijk als de uitslag van hun jaarlijks onderzoek ‘De Stemming’.

de VRT is een Belgicistische zender …

Even een kleine opmerking vooraf. Zowel De Standaard als de VRT belijden met grote overtuiging het belgicisme, maar als het om hun eigen centen gaat, denken ze er nog niet aan om ook in Franstalig België een politieke peiling te laten afnemen. Of vreest men dat het uitgebreide onderzoek achter ‘De Stemming’, dat veel verder gaat dan de kiesintenties en de algemene politieke stemming onder de bevolking probeert te meten, wel eens grondig zou kunnen aantonen dat België al lang geen land meer is ?

V-partijen : plus drie procentpunt

Uit deze peiling blijkt – opnieuw – dat als er vandaag verkiezingen waren, bijna de helft van de Vlamingen voor de twee Vlaams-nationalistische partijen zou stemmen. Een klein kwart zou voor het Vlaams Belang kiezen, iets meer dan een vijfde voor N-VA. Voor Vlaams Belang betekent dat een forse winst van meer dan zes procentpunt, terwijl N-VA een dikke drie procentpunt van haar kiezers zou verliezen. Netto is dat een winst van ongeveer drie procentpunt voor de V-partijen.

Dit betekent dat ook Vlaanderen meer en meer de Catalaanse en Schotse toer op gaat, met uitzicht op een meerderheid in stemmen én zetels voor de separatistische partijen. Statistisch valt die meerderheid in zetels nu al niet meer uit te sluiten, maar waarschijnlijker is dat de twee partijen samen net naast die meerderheid grijpen.

Paars-groene elfjes

slechte peilingen

De drie paars-groene partijen schommelen rond de elf procent. Vooruit komt deze keer op exact twaalf procent uit, geen reden om het geen elfje te noemen. Daarmee gaat de partij weliswaar twee procentpunt vooruit, maar een echte wederopstanding onder “King Connah” en zijn wit konijn Frank Vandenbroucke kan je dat toch niet noemen.

Open Vld is met 11,5 procent zonder twijfel een elfje, en kijkt daarmee tegen een verlies van anderhalve procentpunt aan. Merk op dat de peiling afgenomen werd terwijl de affaire-El Kaouakibi midden in de actualiteit stond, en dus nog niet volledig doorgewerkt had op de gepeilden. De driemaandelijkse peiling van Het Laatste Nieuws en VTM die vermoedelijk in juni gepubliceerd wordt, zal meer uitsluitsel over een eventueel effect kunnen brengen.

Groen gaat een klein procentpunt vooruit, en strandt met 10,9 procent net onder de elf. De partij kan daar tevreden mee zijn, want in de hierboven genoemde peiling van de concurrenten zit ze al een tijdje fors onder de tien procent.

CD&V : tien procent, op plaats zes

geen pastoors meer … geen kiezers meer

Voor CD&V kwamen de resultaten van deze peiling ongetwijfeld als een koude douche aan. De partij haalt nog maar net de tien procent, en moet alle andere partijen voor zich laten gaan, op PVDA na. Voor zover wij konden nakijken is dit het slechtste resultaat voor de christendemocraten ooit. Vergeleken met de verkiezingen van 2019 betekent dit dat een derde van de CD&V-kiezers sedertdien andere oorden heeft opgezocht.

We hebben er eerder reeds op gewezen dat CD&V geen verhaal meer heeft, en dat in het bijzonder partijvoorzitter Joachim Coens weinig zichtbaar is in de media. Zijn reactie op deze peiling, die de alarmen op alle niveaus zou moeten doen afgaan, is echter tekenend : “Ik wil mij niet vastpinnen op een momentopname” en “We zitten nog in een transformatie”. We hopen voor hem, en vooral voor zijn partij, dat hij het niet meent, want aan dit tempo haalt CD&V in 2024 de kiesdrempel niet meer. Dat laatste overigens letterlijk, want maakt u zelf maar eens de rekensom van 10,0 min 5,4. En dat is bij gelijke snelheid nog maar de extrapolatie naar 2023, een jaar vóór de volgende Vlaamse verkiezingen !

O ja, hoe bedroevend het gesteld is met het Vlaamse journalistendom, kon u in De Standaard lezen. Hoewel enkele pagina’s later verwonderd geanalyseerd wordt dat de bekendheid van Alexander De Croo de Open Vld geen winst oplevert, krijgt CD&V-voorzitter Joachim Coens toch de vraag voor de voeten geworpen of de partij niet beter de federale premier had geleverd. Moeten we nu denken dat onder een premier Koen Geens CD&V nog vlotjes de dertien procent zou halen, en Open Vld vandaag volledig door het ijs zou zakken ?

Winst voor paars-groen, verlies voor Vivaldi

voorloper PVDA

Samengevat geeft deze peiling een lichte winst voor paars-groen van iets meer dan een procentpunt. Maar met CD&V erbij verliest de huidige federale regering in Vlaanderen meer dan vier procentpunt vergeleken met de 2019. De Vivaldi-minderheid wordt dus kleiner, met een uitstroom die met bijna drie procentpunt iets groter is in de richting van de V-partijen dan van de PVDA. Met een winst van 2,6 procentpunt verwijderen de communisten zich verder van de kiesdrempel, en komen deze keer op 7,9 procent van de stemmen uit.

Moeilijke regeringsvorming in Vlaanderen

Een uitslag als deze zou de regeringsvorming in Vlaanderen niet bepaald gemakkelijk maken. Zoals reeds vermeld is een meerderheid voor Vlaams Belang en N-VA samen statistische gezien mogelijk, maar lang geen zekerheid. Daar komt nog bovenop dat zo’n coalitie ook politiek gezien nog steeds problematisch blijft.

Maar wat is het alternatief ? Zonder Vlaams Belang zijn er volgens onze projectie minstens vier partijen nodig om een meerderheid te vinden in het Vlaams Parlement. Immers, een zogenaamde Bourgondische coalitie met alleen N-VA, Vooruit en Open Vld komt vrijwel zeker enkele zetels tekort. Daar moet dus ofwel Groen ofwel CD&V bij. Laatste optie, als Vlaams Belang en N-VA samen geen meerderheid halen, is een coalitie van de vier Vivaldi-partijen met PVDA. Laten we toch hopen dat CD&V, of enkele dissidenten binnen CD&V, dan nog liever een regering van Vlaams Belang en N-VA steunen of gedogen.

Foto’s (c) Gazet van Hove.