Het debat over het dragen van een hoofddoek in publieke functies duikt opnieuw op en legt een nieuwe breuklijn bloot. De federale regering zit verveeld met deze kwestie, aangezien De Croo vooral wil focussen op de economische relance nu het einde van de coronacrisis in zicht is. In deze aflevering van Doorbaak Radio geven politieke analisten Karl Drabbe en Carl Devos hun analyse.

Het hoofddoekendebat 

MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez is er niet over te spreken dat de gesluierde Ihsane Haouach door Ecolo-staatssecretaris voor Gelijke Kansen Sarah Schlitz benoemd is tot regeringscommissaris bij het instituut voor gelijkheid van vrouwen en mannen (IGVM). Volgens Bouchez druist de benoeming van de vrouw, die een hoofddoek draagt, in tegen de neutraliteit van de staat en is ze ingegeven door electorale overwegingen. Het hoofddoekendebat, dat door deze benoeming weer opduikt, verdeelt de politiek en de samenleving. Moet een neutrale overheid religieuze symbolen weren ? De overheid wil neutraal zijn juist omdat de samenleving niet neutraal is, zegt Drabbe. ‘Maar wat nog belangrijker is dan de neutraliteit van de overheid is de efficiëntie van de overheid.’ De kerntaken moeten op een efficiënte manier worden uitgevoerd. Het debat over de hoofddoek is in die zin een symbooldossier en een manier om de aandacht van andere dossiers af te leiden, vindt Drabbe.

Devos wijst op het feit dat het hoofddoekendebat wel meermaals opduikt en dat ook nu, net zoals vorige keren, er geen oplossing uit de bus zal komen. De discussie die nu heerst is vooral ingegeven door politieke profilering, zegt Devos. Binnen de federale regering zit niemand te wachten op dit debat. De federale regering wil zich nu vooral focussen op de economische relance en net op dat moment legt Bouchez dit onderwerp op tafel. De Vivaldi-regering zal hier geen groot debat over organiseren en het is vooral een poging van Bouchez om MR te profileren op het politieke toneel, zegt Devos.

Bouchez als moeilijke schakel in de regering

Het is niet de eerste keer dat Bouchez de rol van oppositie binnen de regering opneemt. ‘Hij speelt het politieke spel zeer behendig en daar kan je mee scoren.’ De oplossing van het hoofddoekenprobleem zal er niet komen, maar Bouchez is er wel opnieuw in geslaagd om zichzelf en zijn partij op de voorgrond te zetten, zegt Drabbe.

Het feit dat de Fransen volgend jaar naar de stembus trekken voor de presidentsverkiezingen speelt volgens Drabbe mee in de houding van Bouchez. Heel wat Walen halen hun nieuwsbronnen uit Frankrijk waardoor de debatten die in Frankrijk heersen ook hun invloed hebben op de Franstaligen in België. Frankrijk is bij uitstek het land van het laïcisme, in aanloop naar de presidentsverkiezingen zal er dus zeker gedebatteerd worden over de positie van religie in de staat. Debatten die in Parijs gevoerd worden vinden ook hun weg naar het Waalse electoraat, zegt Devos. Daarnaast beseft Bouchez heel goed dat hij de PS kan raken door dit debat naar voor te schuiven. De socialisten mijden dit debat liever, Drabbe en Devos zijn dan ook benieuwd naar hoe de socialisten hierop zullen reageren de komende dagen en weken.

Een cadeau voor Vlaams Belang ?

Bouchez is door het naar voorschuiven van het hoofddoekendebat in zekere zin de objectieve bondgenoot van het Vlaams Belang, zegt Drabbe. Door de zaak-Conings hadden sommige partijen aan Vlaamse kant het gevoel Vlaams Belang in het nauw te drijven, maar het opwerpen van het hoofddoekendebat laat de schijnwerpers op een standpunt schijnen waar Vlaams Belang juist veel in heeft te winnen. Bouchez heeft electoraal niets te verliezen door Vlaams Belang wint in de zeilen te geven aan de overkant van de taalgrens. ‘We leven in twee verschillende democratieën en publieke opinies; MR en Vlaams Belang kunnen elkaar dus niet raken.’

In principe hebben we meer gemeen met Wallonië dan we denken, zegt Devos. ‘Heel wat fundamentele ideeën over de samenleving zijn in Vlaanderen en Wallonië gelijk, maar de politieke vertaling is wel anders.’ Ook in Franstalig België is er een markt voor het verbieden van de hoofddoek in publieke functies, benadrukt Devos. In Franstalig België is er geen partij meer rechts van de MR waardoor Bouchez dit vacuüm kan opvullen.

De nieuwe breuklijn

De discussie over de hoofddoek en het debat over het strenger bestraffen van haatspraak leggen een nieuwe maatschappelijke breuklijn bloot. De klassieke breuklijnen, waar de traditionele partijen op gebouwd zijn, zijn in ons land volledig geïnstitutionaliseerd, zegt Devos. Dit in tegenstelling tot de nieuwe culturele breuklijn, waar de traditionele partijen in feite geen standpunt over hebben. ‘Klassieke partijen weten dus geen houding aan te nemen in de huidige debatten.’ Daarnaast zijn er ook geen grote maatschappelijke organisaties die zich focussen op de nieuwe breuklijn. Deze nieuwe breuklijn overstijgt alle oude breuklijnen in België, benadrukt Drabbe.

Redacteur artikel : Rani De Leeneer

Foto’s (c) Gazet van Hove.