Jongeren tussen 12 en 16 jaar kunnen voor meerdere jaren toevertrouwd worden aan een gesloten gemeenschapsinstelling wanneer ze specifieke zware feiten gepleegd hebben. Het gaat dan onder meer om terrorisme, levensdelicten en weldra ook verkrachting met of zonder verzwarende omstandigheden. Zulke langdurige plaatsing in een gesloten gemeenschapsinstelling gaat altijd gepaard met aangepaste begeleiding met het oog op latere re-integratie. De Vlaamse Regering bekrachtigde die wijziging aan het decreet Jeugddelinquentie op voorstel van Vlaams minister van Justitie en Handhaving Zuhal Demir : “Een verkrachting is een aanslag op een leven, ook als minderjarigen het doen.”
Limitatieve lijst van ernstige misdrijven
Het nieuwe Jeugddelinquentiedecreet is sinds 2019 in voege. Op vraag van het Grondwettelijk Hof verduidelijkte de Vlaamse Regering de bepalingen op vlak van langdurige gesloten opvang voor jonge misdadigers. Voor jongeren tussen 12 en 16 jaar die zware feiten gepleegd hebben, kan een jeugdrechter een langdurig verblijf in een gemeenschapsinstelling opleggen.
Dat kan enkel wanneer jongeren schuldig bevonden worden aan een limitatieve lijst van zeer ernstige misdrijven: oorlog- of terroristische misdrijven, levensdelicten, roofmoord en verkrachting met of zonder verzwarende omstandigheden of met de dood tot gevolg. “Elke verkrachting is in mijn ogen onder verzwarende omstandigheden. Een verkrachting is een aanslag op een leven, ook wanneer minderjarigen het doen. En het feit is dat, vergeleken met de levenslange trauma van de slachtoffers, daders te vaak goed wegkomen. Ik worstel daar al lang mee, wie me kent weet dat. Als maatschappij en als politiek moeten we weigeren ons daarbij neer te leggen”, zegt Demir.
Jeugdrechters krijgen de teugels in handen
Jongeren vanaf 12 tot 14 jaar kunnen maximaal twee jaar in een gesloten gemeenschapsinstelling worden opgenomen. Voor jongeren tot 16 jaar is die termijn maximaal vijf jaar, en voor jongeren tot 18 jaar kan de periode zelfs oplopen tot zeven jaar. Van bij de start van een langdurige opname in een gesloten setting wordt al werk gemaakt van daderbegeleiding met het oog op herintegratie. Voor minderjarigen vanaf 16 jaar kan een jeugdrechtbank de sanctie ook opleggen bij andere delicten. Onder meer opzettelijke slagen en verwondingen met verzwarende omstandigheden, diefstal of afpersing met geweld en onmenselijke behandeling behoren tot de lijst met mogelijke feiten waarbij de jeugdrechtbank een verblijf in een gesloten setting kan opleggen.
De wijzigingen aan het decreet moeten nu verder vorm krijgen in een uitvoeringsbesluit voor ze in werking treden. De bepalingen waarover de Vlaamse Regering vandaag besliste, gaan in vanaf 1 september 2022. “Vlaanderen kan niet in de plaats treden van de federale wetgever of rechters, maar als het om minderjarige criminelen gaat kunnen we wél de regelgeving aanpassen. Jeugdrechters krijgen met dit nieuwe jeugddelinquentierecht de teugels in handen op een streng en kordaat antwoord te geven op dergelijke gruwelijke feiten”, aldus Demir.
Foto’s (c) Gazet van Hove.