Na moeilijke en afgesprongen onderhandelingen is er eindelijk witte rook wat het sociaal akkoord betreft. De goedkeuring door de vakbonden, die niet zonder slag of stoot verliep, legt opnieuw communautaire pijnpunten bloot. In deze aflevering van Doorbraak Radio geven Rik Van Cauwelaert en Stijn Baert hun analyse over het loonakkoord en de politieke gevolgen.

Het sociaal akkoord over de taalgrens

De nipte goedkeuring van het sociaal akkoord door de socialistische vakbond illustreert hoe ook het loonoverleg communautair gekleurd is. Vlaanderen en Wallonië hebben altijd een iets andere opvatting gehad over sociale akkoorden en loonoverleg maar het is wel de eerste keer dat de verschillen zo groot en opmerkelijk zijn, zegt Van Cauwelaert. In het verleden waren er ook al verschillen tussen de Waalse en Vlaamse vleugels van de vakbond, maar nu is het verschil veel prominenter.

Van Cauwelaert denkt dat wanneer het sociaal akkoord behouden wordt het voor de federale regering moeilijk wordt om het einde van de legislatuur te halen. De aanwezigheid van PTB in Wallonië zet de PS verder onder druk. ‘De achterban dat deze regering moet tevredenstellen is zeer ruim en groot.’ Daarnaast zijn er een aantal punten in het regeerakkoord amper uitgewerkt, zegt Baert. ‘Het doel van de regering is om een werkzaamheidsgraad van 80% te halen maar er is niet op voorhand nagedacht hoe men dit gaat behalen.’

Zal de PS nog verder uitwijken naar links ?

Indien er nog confrontaties komen zoals deze zal de PS zeker nog moeten opschuiven naar links, denkt Van Cauwelaert. ‘De PTB bedreigt niet enkel de PS maar ook Ecolo.’ Partijen als Ecolo en Groen hebben een zeker succes wanneer ze niet in de regering zitten, maar nu ze in de regering zitten vertegenwoordigen ze de oppositie niet meer. ‘Noch Ecolo, noch Groen slagen er in hun regeringsdeelname te verzilveren.’ De PS heeft een heel andere dynamiek en de grote angst voor Magnette is om de weg op te gaan van de Franse socialisten, zegt Van Cauwelaert. De PS is eigenlijk niet echt gelukkig met de samenstelling van deze regering en het wordt heel moeilijk voor de Waalse socialisten om zichzelf recht te houden in deze regering. Volgens Van Cauwelaert zal de PS de band met het syndicale midden alvast niet loslaten.

De rol van Dermagne en Dermine 

Het voordeel dat de federale regering wel heeft is dat Dermagne, de minister van werk, het hoofd koel houdt en de bruggen zeker nog niet verbrand heeft. Dermagne is wel een echte regionalist die vooral oog heeft voor de situatie in Wallonië, zegt Van Cauwelaert. Dermine daarentegen is Angelsaksisch geschoold en kent de situatie in Vlaanderen ook beter. Dermine steekt duidelijk de hand uit naar Vlaanderen en wekt ook sympathie bij mensen die het normaal niet voor de PS hebben, zegt Baert. ‘Opvallend is vooral dat zowel Dermine als Dermagne een ander discours volgen dan Magnette.’ De privésector is veel groter in Vlaanderen dan in Wallonië en de vakbonden rekenen vooral op het militantisme in de publieke sector, zegt Van Cauwelaert. ‘Het militantisme is Wallonië is nog veel meer aanwezig dan in Vlaanderen.’

De communautaire en Europese trein

Wat in Vlaanderen sterk onderschat wordt is de aanwezigheid van het regionalisme in Wallonië. Ook in Wallonië gaan er heel wat stemmen op om zich verder te verwijderen van Brussel. Is één werkgelegenheidsbeleid dan wel nog wenselijk en haalbaar ? De vakbonden hebben twee treinen gemist, de communautaire en de Europese, zegt Van Cauwelaert. Volgens Baert gaat de lichtzinnigheid van de vakbonden heel ver. ‘Sommigen lijken te denken dat wij met onze lonen om het even wat kunnen doen zonder daar een prijs voor te betalen in onze concurrentiepositie.’ Een oplossing kan het homogeen maken zijn van bevoegdheden op het regionale niveau, maar het is dan belangrijk om op hetzelfde moment ook de regionale niveaus volledige verantwoordelijkheid te geven voor het beleid, benadrukt Baert.

Schulden naar de volgende generatie

Door allerlei akkoorden te sluiten die geen investeringen zijn maar wel de begroting verder in onevenwicht brengen legt men de factuur in de toekomst, benadrukt Baert. Schulden worden daardoor afgeschoven op de volgende generaties. ‘Via belastingen of besparingen worden de schouders van de jonge generatie dan verder belast.’ Op dit moment kijkt men totaal niet naar hoe de factuur van dit alles betaald zal worden, vindt Baert.

vakbondsprotest aan AZ Sint-Jozef Mortsel

Redacteur artikel : Rani De Leeneer .

Foto’s (c) Gazet van Hove.