door Redactie Politiek, ’t Pallieterke .
Vlaanderen én België kennen haar ondertussen als een ‘caractérielle’ die geen blad voor de mond neemt en zonder veel omwegen zegt waar het op staat. Als ze het woord neemt, stopt men met sms’en, internetten, praten en lezen, want de kans is groot dat ze een uitspraak doet die de boel doet daveren en sommigen zenuwachtig laat worden. Zuhal Demir (41) is geen katje om zonder handschoenen aan te pakken. Ze is loyaal aan haar partij en aan de regering waarvan ze deel uitmaakt, maar zegt toch wat ze meent te moeten zeggen. Het maakt haar tot veruit de sterkste van de ploeg. En het levert haar de sympathie op van steeds meer burgers.
Het PFOS-dossier (de vervuiling in en om Zwijndrecht door 3M) kreeg ze plots op haar bord, maar omwille van de klaarblijkelijk lange voorgeschiedenis met tal van vragen over toestanden en handelingen uit het verleden, suggereerde ze als regeringslid prompt om misschien best eens een parlementaire onderzoekscommissie op te richten teneinde de onderste steen om te draaien. Consternatie alom, maar de commissie kwam er. Ze wilde terecht niet beladen met alle zonden van Israël in de woestijn gejaagd worden. En recent was er haar weigering voor het verlenen van een vergunning voor een nieuwe gascentrale in Vilvoorde. De Wetstraat staat op haar kop.
Beslissing voor het leefmilieu
Haar weigering doet federaal minister Tinne Van der Straeten (Groen) naar adem snakken en razen tegen Demir en haar partij, N-VA. “Sabotage !”, wordt er geroepen, waarbij Vooruit tactisch op de kar van Groen springt. Het begrip “tegenwerkingsfederalisme” borrelt op. Er wordt haar verweten niet te willen samenwerken en enkel beslissingen te nemen in functie van het N-VA-partijstandpunt, dat openlijk voor het openhouden van kernenergiecentrales pleit. En dat ze dus een hypotheek legt op de energiebevoorrading na de sluiting van de laatste twee kerncentrales in 2025. Terwijl ze ondertussen vrijwel overal lof krijgt voor haar aanpak van het PFOS-dossier tegen grondvervuiler 3M, wordt haar nu politieke berekening aangewreven. En daar gaat ze fel tegenin : “Een dossier dat in orde is, hou ik ook niet tegen.” Bij hoog en bij laag, en met een berg argumenten, toont ze aan dat ook de beslissing in Vilvoorde gebaseerd is op een zorg voor het leefmilieu in Vlaanderen.
In een interview in Het Laatste Nieuws stelde ze : “De nieuwe gascentrale die men wil bouwen in Vilvoorde stoot veel stikstof en meer bepaald ammoniak uit : 100.000 kilo per jaar. Engie heeft niet nagegaan wat die uitstoot voor de omgeving betekent. Ze hebben wel op 8 oktober gezegd : ‘We weten dat er te veel uitstoot is en we gaan die verlagen.’ Maar ze zeggen niet hoé ze dat gaan doen. In het milieueffectenrapport staat dat je echt fundamentele aanpassingen moet doen aan de installatie als je dat wil verlagen en die zie ik niet. Als ik 3M een vergunning zou geven op basis van een vage belofte om geen PFAS meer uit te stoten, het kot zou te klein zijn !” Ze stelt dan ook dat men haar niet kan verwijten de milieuregels niet consequent na te leven.
Niet dogmatisch
De flamboyante Koerdisch-Vlaamse Zuhal Demir staat rechtlijnig op haar principes en daarmee trekt ze naar elk debat binnen de regering, in het parlement, voor de tv-camera’s tot zelfs in de parochiezalen. Van dogmatisme wil ze niet weten, en al zeker niet in dit dossier, dat precies door Groen aldus wordt aangepakt en verdedigd. Jawel, ze zegt openlijk geen grote fan te zijn van gascentrales en liever kerncentrales te zien. Maar dat weerhoudt er haar toch niet van om de beslissingen te nemen die moeten genomen worden op basis van objectieve criteria. Het stikstof- en ammoniakprobleem is daarbij een heel belangrijk element. In die zin vergunde ze de gascentrale in Gent wél, want daar was het stikstofprobleem niet aanwezig. “Als ik echt de kernuitstap had willen hypothekeren, had ik de gascentrale van Gent wel geweigerd.” En daarin is ze te onderscheiden van de groene dogmatici, die de kerncentrales ‘koste wat het kost’ – niet alleen veel geld, maar ook forse vervuilende CO2-uitstoot – willen sluiten.
Geen politieke manoeuvres
Het is duidelijk dat Zuhal Demir Bart De Wever niet meer nodig heeft om bij kritieken of politieke incidenten bij te springen of in een interview de ‘grote’ media op te eisen om de boel te bevriezen of te nuanceren. Demir is verstandig en mondig genoeg gebleken om haar ‘mannetje’ te staan in moeilijke dossiers.
En aan politieke manoeuvres heeft ze al helemaal een broertje dood. Dat haar collega in de Vlaamse regering Hilde Crevits (CD&V) na Demirs vergunningsweigering nu plots overleg wil met de federale overheid, zal haar dan ook niet plezieren. Maar dat is dan weer ingegeven door de deal die Coens bij de regeringsvorming maakte met Ecolo-chef Nollet om de abortuskwestie onaangeroerd te laten in ruil voor de definitieve kernuitstap. Crevits, die absoluut goede maatjes wil blijven met Vivaldi, heeft het dan ook vaak veel moeilijker om rechtlijnig te zijn dan Zuhal Demir.
Foto’s (c) Gazet van Hove.