door Redactie Politiek ’t Pallieterke .

Een sociaal, ja zelfs links geïnspireerd economisch beleid. En tegelijk conservatief op maatschappelijke thema’s als immigratie en cultuur. Het is de mix waarmee aanbodpartij Vlaams Belang zich in het politieke landschap verankert. Vooruit en zelfs CD&V lopen Van Grieken en co achterna. Een gewaagde zet. N-VA kiest ondertussen voor een andere aanpak.

Een slimme keuze was het. De 1 mei-viering van het Vlaams Belang vond plaats in Sint-Niklaas, uitgerekend de gemeente van Vooruit-voorzitter Conner Rousseau. Bovendien probeert de voorzitter van de Vlaamse socialisten zich meer en meer op het terrein van het Vlaams Belang te begeven. Uiteraard met een zeer sociaal economisch programma, maar ook met de focus op een strenger immigratiebeleid en aandacht voor echte integratie van nieuwkomers. Gedaan met het wegkijken van vooral groenen wanneer het op gebrekkige talenkennis aankomt. Gedaan met het negeren van de parallelle samenlevingen die in migrantenwijken ontstaan.

Conner Rousseau lijkt nu al bezig te zijn met het voorbereiden van de verkiezingen van 2024

As N-VA-Vooruit

Beter laat dan nooit, zou men meer dan 30 jaar na 24 november 1991 kunnen zeggen. Maar overtuigt het discours van Rousseau ? Je krijgt toch vooral de indruk dat de voorzitter van Vooruit nu al bezig is met het voorbereiden van de verkiezingen van 2024. Door een sociocultureel rechtser profiel aan te nemen, kandideert hij openlijk voor een Vlaamse coalitie met de N-VA. Desnoods aangevuld met CD&V. Volgens de laatste peilingen een van de weinige coalities op Vlaams niveau die met drie partijen een meerderheid haalt.

De as N-VA-Vooruit die in Antwerpen bestaat, wordt dan over heel Vlaanderen uitgerold. De linkse intelligentsia wordt er al nerveus van. Men beschouwt een samenwerking van sociaaldemocraten en nationalisten als een bedreiging. En de weldenkenden koppelen dan graag de woorden socialisme en nationalisme aan elkaar. Vaak is dat omdat men weinig inhoudelijke argumenten heeft.

Van Grieken en co lijken nu ook het centrum van het politieke debat te beheersen

Liever origineel dan kopie

Wat er ook van zij, door de ideologische evolutie bij Vooruit bepaalt het Vlaams Belang opnieuw de politieke agenda. Men zal De Morgen-columnist Joël De Ceulaer nog gelijk moeten geven dat iemand als Filip Dewinter veel zwaarder dan gedacht op het politieke debat in Vlaanderen heeft gewogen de voorbije decennia. En dat zonder regeringsdeelname. Gewoon door thema’s als immigratie en islam centraal te stellen.

Van Grieken en co lijken nu ook het centrum van het politieke debat te beheersen. De omstandigheden hebben daarbij geholpen. Het Vlaams Belang spiegelt zich aan het Rassemblement National van Marine Le Pen in Frankrijk. Zij rondde bij de tweede ronde van de presidentsverkiezingen de kaap van 40 procent dankzij haar links economisch programma. Samen met een streng immigratie- en veiligheidsbeleid de perfecte mix om het vroegere volkse electoraat van socialisten (en in Frankrijk ook communisten) te overtuigen. Het Vlaams Belang doet in Vlaanderen hetzelfde. Er wordt niet langer meewarig gedaan over de 1 mei-vieringen van de partij. De bezorgdheid van de burger over de koopkracht die onder druk staat helpt daarbij.

Opvallend is dat niet alleen Vooruit, maar ook CD&V in deze beleidsvoorstellen het Vlaams Belang achterna lopen. Een christendemocratisch pleidooi voor het belasten van de superrijken komt niet uit de lucht gevallen. En al is het altijd ‘enerzijds anderzijds’, rond thema’s als LGBTQIA zijn er altijd wel christendemocraten die voorzichtig wijzen op het ergerlijke lobbywerk van LGBTQIA -organisaties. Zal dit de kiezer overtuigen ? Het valt te bezien. Het is een gouden regel dat die eerder het origineel verkiest boven de kopie.

Geen moeilijke keuze voor N-VA ?

Wijzigt dit kopiegedrag de politieke verhoudingen in de aanloop naar de verkiezingen binnen twee jaar ? Het is nog een eeuwigheid in de politiek, maar men moet de impact ervan niet overdrijven. Alles hangt natuurlijk af wie op Vlaams niveau de grootste partij wordt. Die formatie mag dan sowieso een poging tot regeringsformatie ondernemen.

We hebben het hier al gezegd : is dit het Vlaams Belang en is er een meerderheid mogelijk met de N-VA, dan wordt het een moeilijke evenwichtsoefening voor de partij van Bart De Wever. Blijft de N-VA de grootste, al is het nipt, dan zal de zaak snel beklonken zijn en is een coalitie met N-VA en Vooruit als centrale as een feit. De Wever ziet dat dan ook als een springplank naar een federale deal met de PS. Al moet de N-VA hier niet te optimistisch zijn, want federaal komt de belgicistische MR van Georges-Louis Bouchez ook piepen.

Een coalitie met N-VA en Vooruit als basis kan inderdaad gaan voor een regeerakkoord met een conservatief en rechts luik op sociocultureel vlak. Aan de andere kant zouden de Vlaamse socialisten departementen als Welzijn en Onderwijs krijgen waar men meer sociale accenten kan leggen.

De droom van de centrumrechtse volkspartij

Wel rijst de vraag of dit wel zo’n droomcoalitie is voor de N-VA. De Vlaams-nationalisten hebben een deel van hun succes gebouwd op het sociaaleconomisch programma dat duidelijk liberaal geïnspireerd is. Het blijft de grote frustratie bij Open Vld. “De N-VA heeft ons alles afgepakt : kiezers en programma”, is te horen bij de Vlaamse liberalen.

Waarom dat economisch rechtse electoraat dan misschien op stang jagen door met een linkse partij te regeren ? Bij de N-VA zijn ze er tamelijk gerust in en dat om verschillende redenen. Ten eerste gaat men ervan uit dat Vooruit economische pragmatici heeft, onder andere op de studiedienst, die vanuit een sociaaldemocratische reflex niet te veel radicaal-linkse pistes willen bewandelen. Ten tweede is de N-VA van oordeel dat ze als centrumrechtse volkspartij nog altijd de Vlaamse ‘leitkultur’ vertegenwoordigt. Uiteraard is er bezorgdheid om koopkracht, maar bij de N-VA denkt men dat de centrumrechtse en rechtse Vlaming niet zo’n afkeer heeft van wat het Vlaams Belang het mondialistische of globalistische verhaal noemt. Toch niet op economisch vlak. Vlaanderen is de voorbije 60 jaar rijk geworden dankzij een open economie, gericht op export naar de rest van Europa en de wereld. Dat culturele bobo-mondialisme van een weldenkende elite schrikt ook de N-VA-kiezer af. Maar een antiglobalistisch links economisch discours gaat voor de gemiddelde Vlaming toch wat te ver.

Foto’s (c) Gazet van Hove.