door Thierry Debels in ’t Pallieterke .
De gemiddelde uitgaven per student aan de instellingen voor hoger onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap liggen volgens een recente studie van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) ongeveer 30 procent boven het gemiddelde van de OESO, op gelijke hoogte met Oostenrijk en Nederland. Circa 85 procent van de totale uitgaven voor hoger onderwijs wordt door de overheid gefinancierd.
De Vlaamse overheid gebruikt volgens de OESO zorgvuldig ontworpen formules, waarin outputvariabelen opgenomen zijn, om werkings- en onderzoeksmiddelen aan de instellingen toe te kennen. Bij dergelijke outputparameters gaat het bijvoorbeeld om het aantal verworven studiepunten door de studenten.
De OESO schrijft hierover in het rapport ‘Financiering van het hoger onderwijs in de Vlaamse Gemeenschap van België’ : “In de recente jaren heeft ze (de overheid, red.) haar investeringen in onderzoek beduidend verhoogd. De financiering van de werkingsmiddelen heeft echter geen volledig gelijke tred gehouden met het toenemende aantal inschrijvingen in het afgelopen decennium, dat in combinatie met een grotendeels open toelatingssysteem de budgetten van de instellingen onder druk zet.”
Budgetten onder druk ?
Staan die budgetten van de universiteiten in Vlaanderen wel onder druk ? Een manier om naar de financiering van de universiteiten te kijken, is via de jaarrekeningen.
Die jaarrekeningen van de universiteiten zijn evenwel niet openbaar. ‘Gewone’ ondernemingen moeten die jaarrekening op tijd neerleggen bij de balanscentrale. Wie naar de balanscentrale van de Nationale Bank van België surft, merkt dat de balansen en resultatenrekeningen van de vijf Vlaamse universiteiten niet publiek zijn. De jaarrekeningen bestaan wel. ‘t Pallieterke kon deze inkijken.
De KU Leuven is niet verrassend de universiteit met de stevigste balans. Het totaal van de activa oversteeg eind 2021 2,5 miljard euro. In boekjaar 2021 behaalde de universiteit een positief resultaat (winst) van ruim 112 miljoen euro.
‘t Pallieterke nam contact op met de Leuvense universiteit in verband met dit gegeven. De KU Leuven stelt het volgende: “Het resultaat is gekoppeld aan de onderzoeksactiviteiten, en is volledig bestemd om ons internationaal hoogstaand en erkend onderzoek de grote hefbomen en maatschappelijke impact verder te laten realiseren.”
- De UGent beschikt over totale activa van net geen 1,3 miljard euro. In 2021 werd een positief resultaat behaald van ruim 29 miljoen euro.
- De Universiteit Antwerpen (UA) heeft eind 2021 activa van ruim een half miljard euro. Vorig jaar werd een positief resultaat van ruim 19 miljoen euro behaald.
- De Universiteit Hasselt beschikt eind 2021 over ruim 262 miljoen euro aan activa. In dat boekjaar werd een positief resultaat behaald van net geen 13 miljoen euro.
- De VUB tot slot heeft eind 2021 activa ten belope van ruim 819 miljoen euro. In dat boekjaar werd net geen 11 miljoen euro winst gemaakt.
184 miljoen euro
In totaal hebben de Vlaamse universiteiten vorig jaar samen een positief resultaat behaald van 184 miljoen euro. Alle universiteiten boekten een positief resultaat, min of meer in verhouding tot de omvang van de instelling. ‘t Pallieterke nam contact op met het kabinet van bevoegd minister Weyts over dit fenomeen, maar mocht geen antwoord ontvangen.
