door Redactie Politiek ’t Pallieterke .
Er zat al weinig energie in de Vivaldi-regering en op twee jaar van de verkiezingen is de fut er volledig uit. Wie echter denkt dat deze paarsgroene+ coalitie in 2024 definitief tot de geschiedenisboeken behoort, heeft het mis. Er is meer dan één reden om te denken dat men gewoon verder doet – zonder cd&v weliswaar – zelfs als men slechts één zetel op overschot heeft.
“Coup de blues”. Een kater. Een minder moment. Zo omschreef La Libre Belgique dinsdagochtend de stemming binnen de Vlaamse partijen die deel uitmaken van de federale regering. Ze zien weinig positiefs meer aan hun deelname aan de federale Vivaldi-regering. Die kon beleidsmatig weinig realiseren tot nu toe. En op twee jaar van de verkiezingen is het beleidswerk volledig stilgevallen. Omdat de Franstalige socialisten zoals hier vaak gesteld hun trofeeën binnen hebben : de verhoging van de pensioenen richting 1.500 euro, meer overheidsuitgaven, een massa aan relancegeld, … De PS is de winnaar. Wanneer andere partijen willen scoren, worden ze wandelen gestuurd. En aan Vlaamse kant is het echt pijnlijk aan het worden.
Groen-kopstuk Kristof Calvo pleitte voor een herziening van het regeerakkoord om toch nog iets te realiseren de komende twee jaar. Hij werd in de wandelgangen vierkant uitgelachen. Logisch. Calvo was bokkend naar Nederland vertrokken omdat hij geen minister werd. Daar bleef hij maar vegeteren en nu komt hij terug naar Vlaanderen om iedereen de les te spellen. Terwijl hij zelf niet eens het lef heeft zijn nek uit te steken en kandidaat partijvoorzitter te worden. “De grote Calvo-show” werd zijn optreden genoemd.
Niet anders was het met minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld). In doorzichtige verkiezingsmodus begon die in Terzake te fulmineren tegen een mogelijke N-VA-Vooruit-as : “Wat ik bezig zie, is grote uitruil. N-VA zet liberale recepten opzij, als ze maar een staatshervorming kunnen krijgen. In ruil onderhandelen ze met socialisten die veel geld willen uitgeven. Dat is juist het omgekeerde wat onze partij wil doen.” Ja hallo, Open Vld zet de geldkraan in de verschillende federale regeringen al 20 jaar open.
Dan is er nog de partij cd&v die bang is voor haar eigen schaduw en op zoek naar een nieuw elan straks onder Sammy Mahdi toch niet te veel risico’s wil nemen. Dus blijft men tegen beter weten in maar trouw aan de federale regering. Maar met flinke tegenzin.
Op twee jaar van de verkiezingen is het beleidswerk volledig stilgevallen
Beleid voeren kan niet meer
Vivaldi is dus uitgeleefd. De Vlaamse partijen zijn als versteend door de negatieve peilingen. Maar niet enkel om zuiver partijpolitieke redenen lijkt deze coalitie geen toekomst meer te hebben. De ideologische spreidstand is te groot en dus is het onmogelijk om in grote dossiers de neuzen in dezelfde richting te krijgen. En dan is er nog het element dat vaak vergeten wordt : de atypische Zweedse coalitie van 2014-2018 uitgezonderd verlopen federale regeringsonderhandelingen uiterst moeilijk en traag. De stelling van de laatste unitaire CVP-voorzitter Robert Houben dat er ooit een tijd komt dat men geen federale regering meer kan vormen, is eigenlijk al sinds 2010 een feit. Of zelfs sinds 2007. De meeste coalities komen tegen beter weten in tot stand. De kloof tussen Vlaanderen en Franstalig België is te groot. Punt.
Bart De Wever ziet ondertussen nog eens zijn kans schoon om als N-VA-voorzitter in 2024 te realiseren wat in 2020 net niet lukte. Een as van Vlaams-nationalisten en socialisten aan de twee kanten van de taalgrens die een federale regering vormen, een sociaal beleid voeren, maar vooral de ultieme staatshervorming richting confederalisme realiseren. Dat mislukte twee jaar geleden door de anti-N-VA-coup van liberalen en groenen. De Wever zegt er zich geen twee keer aan te mispakken.
De alliantie tussen N-VA en Vooruit van Conner Rousseau is een feit en wordt nu al voorbereid. Het blijft natuurlijk afwachten wat de verkiezingen geven maar die as zal de basis vormen van de volgende Vlaamse regering. Een derde partner mag er dan bij, wellicht cd&v, want de N-VA-aversie voor de liberalen is totaal. En die band tussen De Wever en Rousseau zou gebruikt kunnen worden om een federale regering te vormen met de PS van Paul Magnette. Waardoor de copernicaanse omwenteling naar nog meer Vlaamse bevoegdheden mogelijk wordt. Het zou moeten lukken, want bestuurlijk is Vivaldi geen alternatief meer.
De eeuwige anti-Vlaamse alliantie
Strak plan inderdaad. Maar ook al is Vivaldi uitgeleefd, zuiver partijpolitiek is deze coalitie nog niet volledig dood. Ook al zullen de partijen er in 2024 nare herinneringen aan hebben, de kans is reëel dat men op federaal niveau gewoon verder doet met dezelfde partijen, exclusief cd&v, als men zelfs maar één zetel op overschot heeft. Daar zijn verschillende redenen voor. De eerste is dat een federale coalitie vormen met N-VA sowieso al moeilijk wordt voor alle Franstalige partijen, de PS vreemd genoeg uitgezonderd. De liberale MR is zeker een partner, maar dan enkel om een sociaal-economische hervormingsregering te vormen, niet om een staatshervorming door te voeren.
Daarnaast is er de groene factor. In Vlaanderen zijn de groenen aanzienlijk verzwakt, aan Franstalige kant staan ze sterker. Ecolo zal druk zetten om Vivaldi gewoon verder te zetten en die vermaledijde separatisten en ‘crypto-fascisten’ van N-VA uit de regering te houden. Een bondgenoot daarbij is de Open Vld. Dat is meer dan ooit een Vlaamse links-liberale D66 geworden met een totale aversie van alles wat Vlaams is. Inhoudelijk zal zo’n Vivaldi bis niet veel voorstellen, maar de groenen, een deel van de socialistische linkerzijde en de links-liberale bobo’s zullen elkaar altijd vinden in een anti-Vlaamse coalitie. Daarin gesteund door de bevriende pers.
Foto’s (c) Gazet van Hove.