door Redactie Politiek ’t Pallieterke .
“Als het aan Open Vld toekomt, dan gaan we de kans niet laten liggen een vrouwelijke premier naar voren te schuiven en ik zou dat graag doen”, aldus de toenmalige voorzitster in 2019 vlak voor de verkiezingen. Gwendolyn Rutten (47) zag dat helemaal zitten en liet daartoe kort na de verkiezingen een ministerpost in de Vlaamse regering voor wat hij was. Het was een foute berekening, want in 2020 pakte Alexander De Croo ‘de flosj’ na een heuse carrousel namens de zevende partij in de nieuwe Vivaldi-regering.
Haar partij was eens te meer gehavend uit de verkiezingen gekomen en meteen bleek dat haar houdbaarheidsdatum als voorzitster overschreden was, want ze had het ontij niet kunnen keren. Toch bleef ze er van overtuigd dat de ‘doeners’ goed bezig waren geweest en voelde ze wel iets voor een nieuw paars-groen avontuur, maar de partijkaders dachten daar anders over. Die kozen een ‘rechtse’ Egbert Lachaert als voorzitter, die pleitte voor kerncentrales en meer bevoegdheden voor Vlaanderen. Rutten werd de woestijn ingejaagd richting Aarschot en Vlaams Parlement. En dan gebeurde wat niemand voor mogelijk hield: haar tegenstrevers in eigen rangen bonjourden N-VA buiten en creëerden de huidige paarsgroene Vivaldi-regering … Al snel werd het duidelijk dat de partijtop tot alles in staat was geweest – inclusief het inslikken van standpunten – om haar eruit te bonjouren.
Ze is weer terug
Ontgoocheld bleef ze een tijdje in de luwte. Het eerste jaar ging ze zelfs niet meer naar het partijbureau, officieel om “geen schoonmoeder te spelen en haar opvolger alle kansen te geven”. Ze krabbelde recht terwijl ze nog wel eens in de studio’s werd uitgenodigd, waarin ze zich de allure van ‘politieke beschouwster’ aanmat, voortaan boven het gekrakeel staande. Als zogenaamde Amerika-kenner bijvoorbeeld, naar aanleiding van de verkiezing van Joe Biden. Vanaf dit jaar is ze echter helemaal terug en speelt ze haar eigen rol opnieuw, eigenzinnig en zonder zich nog veel aan te trekken van haar partijtop en fractie. Ze haalt opnieuw het nieuws en voelt zich daar uitermate goed bij. Ze werpt zich nu op als een ‘controleur van de regering’ en vliegt als een vervelende mug rond, die nu en dan venijnig bijt.
In de clinch met Demir
Als haar gevraagd wordt naar haar houding in de zaak-El Kaouakibi, blijft ze op de vlakte, ook al werd die met groot tromgeroffel binnengehaald toen ze nog partijvoorzitster was. “Veel mensen hebben zich laten betoveren. Veel kiezers, veel politici, veel bedrijfsleiders ook. En dat zorgt voor een wrang gevoel”, zegt ze er in een interview met De Zondag over. Ze zit er toch mee verveeld. Over andere dossiers is ze dan weer zeer duidelijk, zoals het stikstofdossier en de verkrachtingszaak aan de KU Leuven. Toeval of niet, maar telkens gaat ze daarover in de clinch met N-VA-minister Zuhal Demir. Ondertussen is het ook wel geweten dat Open Vld en N-VA, en vooral de voorzitters, niet vlot door dezelfde deur kunnen …
In het stikstofdossier neemt ze het als geen ander op voor de norbertijnen van Averbode, wier boerderij op de rode lijst met 41 bedrijven staat en na 900 jaar moet sluiten. Rutten is bekommerd om haar ‘achtertuin’ in eigen streek en pleit er bij minister van Omgeving Demir voor dat de rode lijst wordt uitgezuiverd en dat heel wat bedrijven een nieuwe kans krijgen. Als dat niet gebeurt, dreigt ze het stikstofakkoord niet goed te keuren in het Vlaams Parlement. “Het zou kunnen dat mijn voorzitter af en toe vloekt”, zegt ze. Maar tegelijk weet ze als geen ander dat ze met haar houding haar zwakke voorzitter in beweging zet om toch nog wat te ‘forceren’ in dat dossier. In de verkrachtingszaak aan de KU Leuven manifesteerde ze zich vorige week in het Vlaams Parlement met een wat theatrale tussenkomst, waarmee ze lijnrecht inging tegen – opnieuw – Zuhal Demir die ditmaal als minister van Toerisme een beloofde subsidie ‘on hold’ zette omdat ze vond dat de universiteit onvoldoende met informatie over die zaak naar buiten kwam. Rutten was hierover niet te spreken en sneerde naar Demir, bovendien ook nog Vlaams minister van Justitie: “Het kan dus niet zomaar dat je zelf naar eigen goeddunken in een zaak inbreekt en je opstelt alsof je daar een mening over mag geven, geld kan uitdelen of geld kan inhouden, vinden dat je in de plaats van de rechter mag oordelen, …“ Ze kreeg applaus van de oppositie, maar ook van haar eigen fractie. Het is duidelijk dat ze nog niet uitgeteld is. Het is uitkijken naar het volgende incident.
Foto’s (c) Gazet van Hove.