door Angélique Vanderstraeten in ’t Pallieterke .
Het verschil in welvaart tussen Vlaanderen, Wallonië en Brussel, en dus in het aantal belastingen dat ze elk betalen, is gemeenzaam bekend. Dat is een van de oorzaken van de geldstromen tussen noorden en zuiden. Recent onderzoek leert dat de verschillen in inkomsten uit de vennootschapsbelasting behoorlijk groot zijn.
Als we denken aan de soorten belasting die aan de basis liggen van de Vlaams-Waalse transfers, dan komt in eerste instantie de personenbelasting in het vizier. Dat is logisch. In Vlaanderen zijn er meer mensen aan de slag dan in Wallonië, en dus hebben ze een hoger inkomen en betalen ze meer belastingen. Ook de btw-inkomsten liggen verhoudingsgewijs anders. Vlamingen hebben meer koopkracht en consumeren dus meer. En over de inkomens uit vermogenswinsten is bekend dat ze ook vooral door Vlamingen worden gegenereerd. Vandaar dat de Franstalige partijen bij elke regeringsvorming maar wat graag zoeken naar nieuwe vermogenstaksen. Het zijn toch vooral de Vlamingen die hier het gelag betalen.
Trends
In dit fiscaal debat wordt één belangrijke belasting over het hoofd gezien : de vennootschapsbelasting of de taks op bedrijfswinsten. Ook die is nochtans uitgesproken communautair. Het financieel-economisch magazine Trends vulde hier een hiaat op en bracht in kaart hoeveel vennootschapsbelastingen de multinationals hier ophoesten. Een oefening die werd ingegeven door de vaak terugkerende kritiek van links en extreemlinks dat buitenlandse bedrijven hier amper of geen taksen betalen. Wat uit de Trends-cijfers duidelijk niet klopt. MasterCard Europe betaalt hier bijvoorbeeld 344 miljoen euro aan vennootschapsbelasting, BASF 239 miljoen euro en Atlas Copco meer dan 82 miljoen.
Maar het is een andere passage in het artikel dat de aandacht trekt. Het totale bedrag aan vennootschapsbelasting dat naar de staatskas vloeide bedroeg in 2021 ruim 16 miljard euro. De Vlaamse bedrijven betaalden meer dan 10,5 miljard euro aan belastingen, de Waalse 2,9 miljard en de Brusselse 2,6 miljard. Dit zijn aanzienlijke regionale verschillen en het is dus zeker niet verkeerd te stellen dat we hier te maken hebben met een communautaire belasting.
Grote regionale verschillen
Vlaanderen domineert omdat het ook de economische motor van het land is. Uit de cijfers kunnen we dan ook verschillende interessante sociaaleconomische, maar ook politieke conclusies trekken. De hervorming van de belasting die de Zweedse regering doorvoerde met een verlaging van het nominale tarief naar 25 procent was een pro-Vlaamse maatregel omdat in dat gewest de meeste taksen op bedrijfswinsten worden betaald. Dat de inkomsten voor de staatskas de voorbije jaren ondanks het lagere tarief zijn gestegen, is te danken aan de hogere winstmarges van de bedrijven.
Tweede vaststelling : het verschil tussen Vlaanderen en Brussel is ook groot. Brusselse politici beweren vaak dat de inkomsten uit de vennootschapsbelasting er regionaal bepaald veel hoger liggen omdat het gewest veel hoofdkwartieren van multinationals telt. Dat klopt dus niet. Het is nochtans een argument dat diezelfde Brusselse beleidsmakers aanhalen om te pleiten voor het regionaal toekennen van de vennootschapsbelasting. Dat kan een hele reeks extra inkomsten betekenen voor het Brussels Hoofstedelijk Gewest. Dat zou dus wel eens kunnen tegenvallen.
Regionaliseren
Overigens moet men opletten met die redenering. In andere federale staten, zoals Canada bijvoorbeeld, die een gesplitste vennootschapsbelasting kennen, worden de bedragen aan die deelstaat toegekend waar zich de meeste tewerkstelling van het bedrijf situeert. Niet waar de hoofdzetel is. En dus kan het voor Vlaanderen interessant zijn om de vennootschapsbelasting te regionaliseren. Het is opvallend dat een werkgeversorganisatie als Voka daar tamelijk stil over is.
Dat was vroeger anders. Goed 20 jaar geleden pleitte wat toen nog het Vlaams Economisch Verbond (VEV) heette voor een splitsing van “de vennootschapsbelasting, die de gewesten de mogelijkheid moet geven eigen stimuli of kortingen toe te kennen”. Tijd om dit voorstel vanonder het stof te halen, om zo deze vergeten communautaire taks te regionaliseren.
foto’s (c) Gazet van Hove.