Vlaams belang stelt voor derde jaar op rij achterstelling vast.

NIEUWS – door Winny Matheeussen – www.doorbraak.be .

Het Vlaams Belang publiceerde onlangs een onpartijdigheidsrapport over de VRT. De partij doet dat naar eigen zeggen omdat de VRT en de minister van media Benjamin Dalle (CD&V) weigeren om cijfers te geven over de aanwezigheden van politici in de VRT-programma’s. ‘De conclusies zijn helaas weinig verrassend’, zegt Vlaams Parlementslid en auteur van de brochure Klaas Slootmans (Vlaams Belang). ‘In bijvoorbeeld het Journaal krijgt het Vlaams Belang amper 1 procent van de politieke spreektijd.’

De VRT en het kabinet van Dalle willen inhoudelijk niet op het VB-rapport reageren maar verwijzen op hun beurt naar het onafhankelijkheidsrapport van de Vlaamse Regulator voor de Media (VRM) dat de stelling van het Vlaams belang zou ontkrachten.

Het Journaal spant volgens het Vlaams Belang de kroon. De partij krijgt er amper 1 procent van de politieke spreektijd, zowat een twintigste van hun electorale aandeel. ‘Maar ook de duidingsprogramma’s laten te wensen over’, vindt Slootmans. ‘In Terzake kregen wij in 2022 een luttele 4 procent van de spreektijd, terwijl Open Vld een viervoud krijgt toebedeeld. Maar ook Groen, dat de helft kleiner is dan het Vlaams Belang, komt vier keer zo vaak aan bod.’ Dezelfde verhoudingen ziet de partij bij duidingsprogramma’s als De Afspraak of De Zevende Dag. ‘Het cordon médiatique is allesbehalve begraven, het is springlevend’.

Andere visie op onpartijdigheid

Het Vlaams Belang stelt al drie jaar lang een eigen onpartijdigheidsrapport op voor de VRT en bekijkt daarin het percentage zendtijd dat de verschillende partijen krijgen in nieuws- en duidingsprogramma’s. Ze leggen dit naast het electorale gewicht van de partijen en zien telkens dat het Vlaams Belang proportioneel onderbedeeld blijft. De scheeftrekking is vooral in het voordeel van de traditionele partijen cd&v, Open Vld en Vooruit.

In de beheersovereenkomst 2021-2025 tussen de Vlaamse Gemeenschap en de VRT staat in operationele doelstelling 3.1 het volgende te lezen : ‘informatie en duiding is onpartijdig, onafhankelijk en vanuit de redactionele autonomie tot stand gekomen. Elke mening telt. De VRT laat een breed palet aan opinies van externen aan bod komen, met ruimte voor een pluralistisch debat, tegenspraak en nuance. De VRT stelt zich hierbij neutraal op, dit wel zeggen : onpartijdig, onafhankelijk en handelend vanuit haar redactionele autonomie. De VRT zal de nodige medewerking verlenen aan de monitoring van haar onpartijdigheid. In onderzoek op dat vlak zal een vergelijking als benchmark worden opgenomen.’

Vergelijking met VTM

Het venijn zit in de staart. ‘In onderzoek op dat vlak zal een vergelijking als benchmark worden opgenomen.’ Die formulering zorgt er voor dat de VRM niet meer objectief telt hoeveel elke partij aan bod komt maar de prestatie qua onpartijdigheid gaat vergelijken met de uitzendingen van VTM. Dat VTM deel uitmaakt van een commercieel bedrijf (DPG) en niet onderworpen is aan de beheersovereenkomst wordt hierbij voor het gemak genegeerd.

Daarnaast wordt VTM, in tegenstelling tot de VRT, niet hoofdzakelijk gefinancierd met belastinggeld. Hier worden dus appelen met peren vergeleken. Een vergelijking die de VRT en de VRM doen besluiten dat het wel goed zit met de onpartijdigheid van de VRT. Want ‘De vergelijking tussen het Een-Journaal (19u) en VTM-Journaal (19u) leverde opvallend gelijklopende resultaten op.’

Volgens VRT en Dalle geen vuiltje aan de lucht

Zowel de VRT als het kabinet van minister Dalle verwijzen naar het onpartijdigheidsrapport voor 2021 van de VRM om te concluderen dat er geen vuiltje aan de lucht is. In de conclusies staan echter enkele interessante opmerkingen. ‘De meest uitgesproken gelijkenis is dat de klemtoon in beide journaals ligt op de actoren met macht, in dit geval ministers en regeringspartijen. Deze grotere aandacht is het gevolg van de nieuwswaarde (impact op het dagelijks leven van alle mensen), eerder dan van politieke voorkeur. Bij een wijziging van de macht, wijzigen ook de actoren die het meest prominent in beeld komen.

Deze dominante vertegenwoordiging van politici met macht is allerminst nieuw, maar voor het onderzoek over het nieuwsjaar 2021 sterker dan normaal. Dit omdat deze periode quasi volledig gedomineerd werd door de coronapandemie. Het jaar 2021 dient dan ook als een uitzonderlijk jaar te worden beschouwd.’

De VRM stelt hier dus dat het normaal is dat de partijen die aan de macht zijn terecht meer aandacht krijgen. Dat kan dan wel zo zijn voor een commerciële omroep, voor een publieke omroep die de opdracht heeft de oppositie proportioneel aan bod te laten komen, gaat dit niet op. Meer zelfs, het expliciete vermelden dat dit bij de openbare omroep het geval is speelt verwijzingen naar de VRT als ‘regimezender’ in de kaart. Op die opmerking wenste de VRT geen commentaar te geven.

Geen partij als de anderen

Slootmans wijst in zijn rapport op het bestaan van een interne VRT-nota die sinds 2001 in voege is en die stelt dat het Vlaams Belang geen partij is als de anderen. Slootmans citeert in zijn rapport uit die nota : ‘De VRT zal erover waken om de standpunten van het VB, die in strijd zijn met de Verklaring van Praag én met de opdracht van de VRT, in zijn uitzendingen niet aan bod te laten komen’. En : ‘Standpunten die gebaseerd zijn op discriminatie en sociale uitsluiting krijgen geen tribune bij de openbare omroep. Het criterium moet niet zijn dat we alle partijen evenredig aan bod laten komen, maar wel dat 1. enkel journalistiek relevante standpunten weergegeven worden en 2. het VB geen politieke partij als alle andere is.’

Volgens Slootmans kan de VRT dit discriminatoir karakter van het Vlaams Belang niet staven. Hij verwijst naar een arrest van het Antwerpse Hof van Beroep uit 2018. Daarbij oordeelde de rechter dat het Vlaams Belang zich niet schuldig maakt aan racisme. In zijn advies dat aan het arrest voorafging oordeelde de advocaat-generaal dat er geen bewijs is dat het Vlaams Belang racistische of discriminerende tendensen zou vertonen.

Op de vraag of deze interne nota nog steeds in voege is en geldt als leidraad voor de VRT nieuwsredactie wenste de VRT niet te antwoorden.

WINNY MATHEEUSSEN

Enige tijd geleden geboren, in de herfst. Momenteel levend.

Foto’s (c) Gazet van Hove.