VANDAAG – door Luc Pauwels – www.doorbraak.be .
De taalwet van 2 augustus 1963 schept eindelijk duidelijkheid over het gebruik van de landstalen. Brussel lapt die wet vandaag nog aan zijn laars, onder meer door agitatie van het FDF (vandaag Défi).
Met de nieuwe taalwet van 2 augustus 1963 maakt de regering Lefèvre-Spaak (christendemocraten en socialisten) formeel een eind aan de administratieve ‘tegemoetkomingen’ van vele besturen in Vlaanderen tegenover Franstaligen. Een Nederlandstalig diploma is vanaf nu vereist voor elke benoeming in een overheidsdienst in het Vlaamse landsdeel. In nationale uitvoeringsdiensten, zoals de luchthaven van Zaventem, wordt de streektaal ook de voertaal. Niet alleen parastatalen, zoals Sabena, worden aan de taalwet onderworpen, maar ook de privébedrijven. In de centrale administraties worden taalkaders ingevoerd : topfuncties moeten gelijk worden verdeeld tussen Frans- en Nederlandstaligen.
De taalwetten van 1963 omvatten ook voor Brussel stevige waarborgen, zoals de gewaarborgde rekrutering van Nederlandstalige ambtenaren, taalpariteit op leidinggevend niveau en gecontroleerde taalexamens.
Niet alleen de gemeenten vallen onder de wet, maar ook de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW’s), de nutsbedrijven en de intercommunales. De controleorganen worden trouwens over de hele lijn flink verbeterd. Om gesjoemel te voorkomen en minderwaardige taalproeven te elimineren wordt het Vast Wervingssecretariaat de enige instantie die taalexamens kan inrichten.
De Vaste Commissie voor Taaltoezicht (VCT) is een sterk verbeterde versie van de al bestaande commissie van 1932. Ze zal in de volgende jaren in belangrijke mate bijdragen tot de precisering van de taalwet, overal waar vaagheden of gaten opduiken. De naleving van de wet wordt sinds dan in Brussel gecontroleerd door de vicegouverneur. Bovendien kan de Raad van State de niet-naleving van de taalwetten nu overal sanctioneren door een nietigverklaring uit te spreken.
Klinkt allemaal goed, maar de nieuwe taalwet wordt in Brussel tot op vandaag compleet genegeerd, ondanks de uitgebreide rapporten van de vicegouverneur. De taalstrijd is dus zeker niet ten einde.
Als reactie op de nieuwe taalwetgeving ontstaat in 1964 het Front démocratique des francophones (FDF). De agressiviteit tegen de Vlamingen en het Nederlands is ongezien. Brussel hangt weldra vol met de beruchte affiches ‘Brüssel Vlaams ? Jamais’ in Gotisch schrift. Het FDF scoort erg goed bij de verkiezingen en behaalt in meerdere van de 19 Brussels gemeenten een absolute meerderheid. Maar het FDF is geen blijver en marginaliseert tot het huidige Défi.
Luc Pauwels (1940) is historicus, gewezen bedrijfsleider en stichtte het tijdschrift ‘TeKoS’.