door Filip Van Laenen in ’t Pallieterke .
Kan je de verkiezingen voor de provincieraden zomaar vertalen naar een projectie voor het Vlaams Parlement ? Naar de kopstukken is het met een vergrootglas zoeken op de kieslijsten voor de provincieraden. Kan je daarom stellen dat het een nationale verkiezing is, maar dan één die zuiver de partijvoorkeur meet, omdat ze niet ‘verstoord’ wordt door populaire en bekende kandidaten ?
Aan de andere kant vinden de provincieraadsverkiezingen immers plaats op dezelfde dag als de gemeenteraadsverkiezingen. De christendemocraten van cd&v doen het traditioneel goed bij die lokale verkiezingen en dat effect lijkt ook door te spelen voor de provincieraden. Maar door de lokale verankering van N-VA kan ook die partij stilaan profiteren van een gemeentelijk effect op de provincieraadsverkiezingen, terwijl partijen als Vlaams Belang en PVDA het wat lastiger hebben. Ook het wegvallen van de opkomstplicht speelt waarschijnlijk in het nadeel van zowel Vlaams Belang als PVDA.
Antwerpen : Open Vld onder de kiesdrempel
Beginnen we alfabetisch bij Antwerpen, dan zien we de effecten van hierboven meteen mooi geïllustreerd. Zowel N-VA als cd&v deden het in die provincie afgelopen zondag ongeveer vier procent beter dan in die kieskring vier maanden geleden. Vlaams Belang maakt de omgekeerde beweging en scoort bijna vijf procent lager, terwijl PVDA het verlies kan beperken tot iets meer dan drie procent.
De grootste verliezers in Antwerpen zijn de liberalen van Open Vld
Vooruit deed het afgelopen zondag iets slechter dan in juni, maar opvallend : Groen gaat er meer dan twee procent op vooruit. Zou de partij toch al aan een herstel bezig zijn, in tegenspraak met de eerste peiling na de verkiezingen die een verder verlies voor de ecologisten aangaf ? Of heeft Groen kiezers die meer gemotiveerd zijn om op zondag naar de stembus te trekken, ook als er geen opkomstplicht is ?
De grootste verliezers in Antwerpen zijn de liberalen van Open Vld, die afgelopen zondag onder de vijf procent doken. Voor de nationale en regionale verkiezingen zou zo’n uitslag betekenen dat die partij in de kieskring Antwerpen geen zetel meer haalt.
Limburg : winst voor cd&v
Volgende provincie in het rijtje is Limburg. Daar zette cd&v afgelopen zondag een beduidend betere score neer dan in juni, van amper 16 procent toen naar meer dan 25 procent nu. Daarmee boeken de christendemocraten zelfs een lichte winst tegenover de provincieraadsverkiezingen van 2018. Vlaams Belang gaat er achteruit van bijna 25 procent naar iets minder dan 18 procent, terwijl ook N-VA lichtjes zakt. Maar Open Vld maakt hier winst. In juni moesten de liberalen er nog vrezen voor de kiesdrempel, deze keer steeg de partij zelfs boven de tien procent. Het is PVDA die in Limburg onder de kiesdrempel zakt, terwijl Groen heel nipt wel de kiesdrempel haalt.
Oost-Vlaanderen : PVDA onder de kiesdrempel
In Oost-Vlaanderen zien we opnieuw een iets klassieker beeld. Cd&v doet het voor de provincieraad ongeveer vijf procent beter dan eerder dit jaar voor het Vlaams Parlement. Ook N-VA doet het iets beter, maar niet zoveel. Vlaams Belang gaat daarentegen achteruit.
In Oost-Vlaanderen zakt PVDA net zoals in Limburg onder de kiesdrempel
De uitslag voor Vooruit verdient wat extra aandacht. Vergeleken met de kieskring voor de Kamer, deden de socialisten het afgelopen zondag iets beter. Maar vergeleken met de kieskring voor het Vlaams Parlement, is er een licht verlies. De verklaring zit natuurlijk in de naam van de lijstduwer voor het Vlaams Parlement : Conner Rousseau, die afgelopen zondag zijn zinnen op de burgemeesterssjerp van Sint-Niklaas had gezet.
Wat de andere partijen betreft, doet Groen het ook in deze provincie beter dan in juni en ook Open Vld ziet in Oost-Vlaanderen een licht herstel. Voor PVDA zijn de provincieraadsverkiezingen echter een tegenvaller, want de partij zakt er net zoals in Limburg onder de kiesdrempel, ook al zat ze daar in juni nog ruim boven.
Vlaams-Brabant : Union Francophone haalt kiesdrempel
Nog een provincie met het klassieke beeld van grote winst voor cd&v vergeleken met juni, is Vlaams-Brabant. Ook hier zien we een lichte winst voor N-VA en stevig verlies voor Vlaams Belang. Vooruit blijft ongeveer status quo, terwijl Open Vld verliest en Groen lichtjes stijgt.
PVDA halveert van meer dan 8 procent in juni naar minder dan 4 procent nu. Daarmee zakt de partij ook in deze provincie virtueel onder de kiesdrempel. Team Fouad Ahidar zet in Vlaams-Brabant zijn beste resultaat neer, met welgeteld één procent van de stemmen, maar blijft dus ver onder de kiesdrempel.
De Union Francophone daarentegen doet het deze keer in Vlaams-Brabant wel goed. In juni haalde de Franstalige lijst nog geen drie procent van de stemmen, maar voor de provincie kwam de partij afgelopen zondag op zes procent uit. Vergeleken met 2018 is dat trouwens een kleine winst. In de provincieraad levert het twee zitjes op, voor het Vlaams Parlement zou het één zitje betekenen.
West-Vlaanderen : beste score voor cd&v
West-Vlaanderen is de provincie waar cd&v haar beste score haalt, met 25,6 procent van de stemmen. Dat is nipt beter dan in Limburg en ook hier een stevige winst vergeleken met juni. Ook hier doet Vlaams Belang het opvallend slechter vergeleken met vier maanden geleden, maar opvallend, voor N-VA ligt in deze provincie geen winst, doch een klein verlies weggelegd in West-Vlaanderen.
Open Vld maakt dan weer een lichte winst en ook hier is er voor Groen een kleine vooruitgang. Vooruit behoudt ongeveer de status quo, terwijl PVDA alweer onder de kiesdrempel terechtkomt.
Vlaams Parlement
Maken we op basis van de resultaten van zondag een zetelverdeling voor het Vlaams Parlement (waarbij we voor Brussel de resultaten van juni gebruiken omdat daar geen provincieraadsverkiezingen plaatsvonden), dan valt uiteraard de virtuele winst van cd&v en het virtuele verlies van Vlaams Belang en PVDA op. De vraag is of die ook reëel is, en dat valt dus te betwijfelen. Dezelfde vraag kan trouwens gesteld worden over de winst voor Groen, die zich ook in virtuele zetelwinst vertaalt.
Open Vld wint in de projectie één zetel, maar in Antwerpen zakt de partij wel onder de kiesdrempel. Dat zou toch opnieuw een alarm moeten doen afgaan bij de liberalen.
Er is echter één zetel die ons grote zorgen baart en dat is de zetel die Union Francophone in Vlaams-Brabant haalt. Ook al scoort die partij traditioneel altijd iets beter voor de provincieraad dan voor de andere parlementen, toch vinden we het geen goed teken dat de Franstaligen er winst boeken.
foto’s (c) Gazet van Hove .