door Filip Van Laenen in ’t Pallieterke .
Verleden week werd een nieuwe raad van bestuur voor de VRT samengesteld. Dat leidde echter tot enige commotie aan de linkerzijde van het politieke spectrum. Conform de laatste verkiezingsuitslag krijgt het Vlaams Belang nu twee zetels extra in de raad van bestuur, terwijl Groen en Open Vld hun zetel verliezen, en PVDA uitgesloten blijft.
In een open brief in De Standaard pleitten verleden dinsdag meer dan 140 zogenaamde prominenten voor een wijziging van de regels rond de samenstelling van de raad van bestuur van de VRT. Nochtans zijn de huidige regels nog niet zo oud, want ze kwamen pas drie jaar geleden tot stand onder de vorige Vlaamse Regering. Tot 2022 werden alle twaalf leden nog politiek benoemd op basis van de sterkte van de politieke partijen in het Vlaams Parlement. Maar om een dreigende massale intocht van het Vlaams Belang tegen te gaan, werd dat aantal toen teruggebracht tot acht. De overige vier leden zijn sindsdien onafhankelijken.
Misrekening van Open Vld
Het moet gezegd dat vooral Open Vld zich lelijk miskeken heeft bij de wijziging van de regels. Die partij, toen nog lid van de Vlaamse Regering, haalde in die tijd nog rond de tien procent in de peilingen en dacht daarom misschien dat haar zitje ook na de verkiezingen van 2024 nog steeds een zekerheid was. Niet dus, want in de nieuwe raad van bestuur zit geen vertegenwoordiger meer van Open Vld. Voor die partij moet het bijzonder bitter smaken dat haar zetel uitgerekend naar het Vlaams Belang gaat, en dan nog wel samen met die van Groen.
Dat dat laatste zeker steekt, blijkt duidelijk uit de toon van de open brief in De Standaard. We citeren : “Onze openbare omroep komt zo volledig onder controle van het Vlaams-nationalisme, in zijn meer gematigde vorm en in zijn extreme vorm”. Volgens de ondertekenaars zou dat een grove schending van het Cultuurpact zijn, dat oplegt dat openbare culturele instellingen pluralistisch moeten zijn en dat minderheden beschermd moeten worden. Bijzonder hypocriet als je dus weet dat de laatste aanpassing er net een was om een politieke concurrent te kortwieken. En al even hypocriet als je bedenkt dat als er bij de VRT iets op te merken valt rond pluralisme, het niet bepaald een oververtegenwoordiging van het Vlaams-nationalisme zou zijn, laat staan een ondervertegenwoordiging van de ideologie van Open Vld of Groen.
Het is bijzonder hypocriet gezien de laatste aanpassing er net een was om een politieke concurrent te kortwieken
Groen, Open Vld en PVDA : één strijd ?
Er vallen overigens wel meer opmerkingen te maken over de inhoud van de hierboven genoemde open brief. Volgens De Standaard zijn de ondertekenaars meer dan 140 prominenten, wat bijzonder gewichtig lijkt. We hebben het namenlijstje doorgenomen en moeten eerlijk bekennen dat de meeste namen bij ons geen enkel belletje doen rinkelen. We sluiten echter niet uit dat het toch om prominenten gaat, maar dan vooral in de linkse en extreemlinkse politieke en culturele ons-kent-ons-scene.
Even opmerkelijk is dat vertegenwoordigers van Groen en Open Vld er blijkbaar geen enkel probleem mee hebben om samen met PVDA’ers een open brief te ondertekenen. Het is bovendien een open brief die ervoor moet dienen om ook de marxisten mee in de raad van bestuur van de VRT te loodsen. We proberen ons voor te stellen dat die vertegenwoordigers van Groen en Open Vld dat even vlot zouden doen als ook het Vlaams Belang was teruggezakt tot slechts negen zetels in het Vlaams Parlement.
Integendeel, ooit voerden Groen en Open Vld de kiesdrempel in, in de hoop zo de pas opgerichte N-VA te kunnen nekken. En toen het Vlaams Belang door een dal ging, waren die twee partijen ook niet te beroerd om hier en daar de regels aan te passen om die partij zoveel mogelijk uit te sluiten van politieke benoemingen. Het zegt ook iets over hun democratische ingesteldheid dat ze toch nog bij de VRT vertegenwoordigd willen blijven, ook al hebben ze net de verkiezingen verloren en komen ze daardoor niet meer in aanmerking volgens regels die ze zelf nog mee ingevoerd hebben.
Vertegenwoordigers van Groen en Open Vld hebben er blijkbaar geen enkel probleem mee om samen met PVDA’ers een open brief te ondertekenen
Vlaamse Regering mag zichzelf minoriseren
In de open brief wordt er overigens geen voorstel gedaan hoe die raad van bestuur dan wel samengesteld zou moeten worden. Blijkbaar vinden de drie mini-partijtjes dat het aan de partijen van de Vlaamse Regering zelf is om een manier te vinden waarop ze hun meerderheid kunnen opgeven.
Het basisprobleem is natuurlijk dat Open Vld, Groen en PVDA gewoonweg te klein zijn om alle drie nog vertegenwoordigd te worden als er slechts acht zitjes te verdelen vallen. Met een volledig gepolitiseerde raad van bestuur zouden Open Vld, PVDA en Groen wél opnieuw een zetel krijgen, en Vooruit een zetel extra. Maar er openlijk voor pleiten de onafhankelijken opnieuw de deur te wijzen zodat de verliezers van de verkiezingen hun postje bij de VRT kunnen behouden, was blijkbaar een brug te ver voor de 140 moedige prominenten.
Een tussenoplossing dan maar ? Stel dat oppositiepartijen samen een zitje in de raad van bestuur zouden kunnen opeisen, bijvoorbeeld via een lijstverbinding, dan zou dat het probleem deels kunnen oplossen. Alleen, daarmee krijg je vandaag hoogstens twee zetels voor drie partijen afgesnoept van het Vlaams Belang en de N-VA, en blijft Bart Caron van Groen buiten de boot vallen.
Wat Caron dan zelf voorstelt ? De raad van bestuur volledig depolitiseren, zodat er alleen nog maar onafhankelijken in zetelen. We hoeven er voor de lezer geen tekening bij te maken wat dat in de praktijk zou betekenen. En dat uiteraard in naam van het pluralisme en om politieke minderheden te beschermen.
foto’s (c) Gazet van Hove .