Redactie Politiek ’t Pallieterke .
Dat de federale formatie totaal verzandt, heeft onder meer te maken met een gebrek aan alternatief. De Parti Socialiste (PS) heeft al meermaals duidelijk gemaakt om federaal voor de oppositie te zorgen. De aanvallen richting zowat alle centrumrechtse partijen die nu het etiket ‘extreemrechts’ krijgen, is een duidelijk signaal, maar isoleert Paul Magnette en co nog meer. Enkel vervroegde verkiezingen kunnen de PS weer aan tafel krijgen.
Op deze bladzijden uiten we regelmatig kritiek op de Vlaamse mainstreammedia. Maar toch moet gezegd dat zelfs kranten als De Morgen en De Standaard nooit hoog hebben opgelopen met de Parti Socialiste (PS) in Franstalig België. Daarvoor zijn de socialisten te veel een kopie van hun zusterpartijen in Zuid-Europa en niet van de meer sociaaldemocratische Noord-Europese politieke partijen.
“De drie grootste partijen van België worden door een historische beleidspartij in een cordon geduwd”
Wel is het zo dat ze beide bepaalde realiteiten niet onder ogen kunnen of willen zien. Namelijk dat er niet alleen in de VS, maar ook in Europa een duidelijke maatschappelijke, sociale en politieke verschuiving naar rechts heeft plaatsgevonden. En dat zorgt ook voor andere machtsverhoudingen. Gedaan voor de PS van Paul Magnette om op de eerste rij te gaan zitten bij de grote congressen van de Franse Parti Socialiste (PS). Die stelt immers amper nog iets voor. De radicaal-linkse partijen zijn dan weer een brug te ver, ook al heeft de Waalse PS de verkiezingen van 9 juni vorig jaar verloren door te veel achter PVDA/PTB te hollen.
Drie grootste partijen in een ‘cordon’ duwen
De frustratie is groot bij de PS en dat bleek ook en vooral uit de verklaringen van Paul Magnette tijdens de nieuwjaarsreceptie van zijn partij. Hij ging frontaal in de aanval tegen de N-VA – wat te verwachten was -, maar het was vooral de MR van Georges-Louis Bouchez die het moest ontgelden. Wat de N-VA van Bart De Wever betreft, kwam hij niet verder dan de klassieke dooddoeners als een asociaal beleid dat werd voorbereid. Op de vraag hoe de PS zelf de dramatische budgettaire toestand zou oplossen, kwam geen antwoord.
De aanvallen op de MR waren echter van een andere orde. Magnette had het over een ‘radicalisering’ van de partij en dat Bouchez met extreemrechts zou flirten, onder andere door de komst van een aantal ex-kandidaten van de radicaal-rechtse Chez Nous. De volgende stap is dat de PS geen zin heeft om met zo’n partij samen te werken.
Dat begint dan wat veel te worden. De drie grootste partijen van België worden op die manier door een historische beleidspartij in een cordon geduwd. Vooreerst de N-VA, waar de PS nochtans in het verleden lang mee heeft onderhandeld. Het mag niet vergeten worden : in 2020 hadden die twee op een haar na een regeerakkoord gesloten. Het Vlaams Belang is natuurlijk ook een partij waarmee men niet wil samenwerken. De MR komt er nu blijkbaar ook bij. Dat maakt het politieke speelveld mathematisch wel zeer eng voor weldenkend links.
Hopen op herbronning
De uitspraken van Paul Magnette zijn ook het zoveelste signaal aan de andere partijen dat hij niet van plan is in de regeringsonderhandelingen te stappen wanneer de huidige formatiegesprekken over een goede week finaal stranden. De PS denkt aan een herbronning en men gaat er aan de Keizerslaan blijkbaar vanuit dat dit gelijk staat aan vier tot vijf jaar oppositie.
De andere partijen overwegen momenteel trouwens niet om met de PS te gaan praten. De partij staat inderdaad totaal geïsoleerd. Een aantal andere factoren hebben dat versterkt. De scandalitis rond de partij is terug van nooit echt weggeweest. Het gesjoemel met leeflonen in een aantal Brusselse gemeenten met een PS-bestuur zit nog vers in het geheugen. Nadat PS-Europarlementslid Marie Arena is verhoord in het kader van de zogenaamde Qatargate-zaak rond vermoedelijke corruptie in het Europees Parlement, zijn de banden met de partij verbroken. Ook bij Vooruit beseffen ze dat de PS geen reddingsboei is om tot een andere constellatie te komen om een federale regering te vormen.
“Het lijkt vandaag politieke fictie, maar een klassieke tripartite is ook mogelijk zonder vervroegde verkiezingen”
Andere kaarten na verkiezingen
Maar betekent dit dat de PS effectief vier jaar in de oppositie zal blijven ? Dat is een eeuwigheid in de politiek. Er zijn twee factoren die kunnen maken dat de PS slechts tijdelijk in een politiek isolement zit. Ten eerste is er de piste van een totale mislukking van de Arizona-coalitie. In dat geval zal er gekeken worden naar andere pistes. Open Vld aan boord krijgen in plaats van Vooruit is de eerste keuze, maar waarom niet op de PS rekenen ? In het verleden is het al meermaals gebeurd dat men uit die hoek toch aan tafel wou komen “om het land en de economie te redden”, zoals dat heet. Onder andere het Paleis was in dat geval een voorstander van een regering met de PS. Maar nu is die kans veel kleiner.
Als Magnette en co opnieuw aan zet komen, dan zal het wellicht na vervroegde verkiezingen zijn. Dan worden de kaarten sowieso anders gelegd. Binnen de Franstalige socialisten zijn er verschillende figuren die ervan uitgaan dat de partij de bodem heeft bereikt en dat er na verkiezingen enkel succes kan worden geboekt. Anderzijds houdt men er ook rekening mee dat zusterpartij Vooruit op zo’n moment verzwakt uit de stembusslag komt. Maar dat kan gecompenseerd worden met een ‘radicalisering’ van het Vlaamse electoraat.
Kortom, zelfs als de N-VA standhoudt, maar het Vlaams Belang wint, komt men in een andere situatie terecht. Dan kan De Wever niet meer fungeren als grote held aan Franstalige kant omdat hij ‘extreemrechts heeft afgeblokt’. In dat geval lijkt de N-VA verzwakt aan nieuwe gesprekken te moeten deelnemen. De piste die ter linkerzijde dan de voorkeur krijgt, is die van een klassieke tripartite. Het lijkt vandaag politieke fictie, maar zo’n coalitie is ook mogelijk zonder vervroegde verkiezingen. En een belangrijke factor hierbij : de aversie van een groot deel van de media voor de N-VA is zo groot dat de kritiek op zo’n tripartite aanvankelijk beperkt zal zijn. ‘Want we hebben toch een regering’, zal de boodschap zijn. Dat een federale ploeg dan een nog flauwer afkooksel is van de Vivaldi-regering, zal men graag door de vingers zien.
foto’s (c) Gazet van Hove .