NIEUWS – door Pieter Bauwens – www.doorbraak.be .
Bart De Wever (N-VA) in de Kamer. N-VA heeft nog een lange weg te gaan, net zoals de Vlaming.
De voorzittersverkiezingen bij N-VA kunnen binnen de partij existentiële vragen oproepen, al lijkt de partijtop de situatie te ontmijnen met de kandidatuur van Valerie Van Peel. Maar de regeringsdeelname zal ook voor vragen zorgen.
De manier waarop en de snelheid waarmee de partijtop zich op X achter de kandidatuur van Valerie Van Peel schaarde bij de voorzittersverkiezingen zeggen veel. Het hele gebeuren leek op een goed georganiseerd media-offensief. Het was voor alle N-VA-militanten duidelijk : dit is dé kandidaat.
De vraag is of er ontevredenheid is en of er een ernstige tegenkandidaat zal komen. Dat risico wil de partij duidelijk vermijden. Ze kunnen niet het trucje van Groen overdoen. Die verboden kandidaat-voorzitters doodleuk om met elkaar open in debat te gaan. Wat bij een verkiezing toch een beetje raar is. Wie staat waarvoor precies en hoe verhouden kandidaten zich tot elkaar ?
In het huidige regeerprogramma zitten zeker enkele aanwijzingen en mogelijkheden, maar wat zal er waargemaakt worden ?
Valerie Van Peel erkent in een interview met Doorbraak dat er ontgoocheling is binnen de partij. Laat ons niet vergeten dat de reden voor de oprichting van N-VA toch lag bij het realiseren van meer Vlaamse autonomie. Daar is nog niet veel van gerealiseerd. In het huidige regeerprogramma zitten zeker enkele aanwijzingen en mogelijkheden, maar wat zal er waargemaakt worden ?
Zijlijn
Dat heeft natuurlijk alles te maken met de keuzes die N-VA gemaakt heeft. Ze wil niet ‘dogmatisch aan de zijlijn staan’, maar bestuursverantwoordelijkheid opnemen. De Vlaming via België een beter bestuur geven. ‘Want de verrottingsstrategie is ook nadelig voor de Vlaming’, klinkt het.
De Vlaming wordt volgens die overtuiging geholpen door een beter Belgisch bestuur, maar bewijst N-VA dan niet dat België wel kan werken ? En ondergraaft de partij zo niet haar unieke positie dat het sociaaleconomische probleem in België veroorzaakt wordt door de structuur van het land, ‘het systeem’ ? Waar staat de partij dan voor ? Goed bestuur ?
Er gebeurt altijd iets
Politiek wordt ook altijd beïnvloed door events, gebeurtenissen. Zoals de oorlog in Oekraïne, en Donald Trump die president wordt en de politiek in Europa opschudt. De analyse dat Europa zichzelf moet herbewapenen wordt politiek breed gedragen, maar dat zou wel eens kunnen leiden tot besparingen in Vlaanderen om België te steunen.
Voorlopig doet de federale regering nog alsof het regeerakkoord zo kan worden uitgevoerd én die versnelde investeringen in Defensie er kunnen komen. Zo’n 4 miljard euro is er nodig om naar de NAVO-norm van 2 procent van het bruto binnenlands product te gaan. Jaarlijks. Dat is er niet, zeker niet federaal. Dat geld kan er enkel komen door drastische ingrepen.
Hoe dan ?
Het Egmontinstituut, een Belgische denktank die gespecialiseerd is in internationale betrekkingen, veiligheidsbeleid en diplomatie, vond in het buitenland drie manieren waarop landen dat geld vrijmaken. Ten eerste : extra schulden, maar dat is voor België echt geen optie. Of, zoals de Denen, een vakantiedag schrappen, maar dat brengt niet genoeg op. Zelfs met een indexsprong er bovenop kom je er niet. Oplossing drie : extra belastingen heffen, maar we worden al zo zwaar belast.
Rest de optie : besparen op andere uitgaven. De lange federale regeringsvorming heeft aangetoond hoe moeilijk dat is. Want federaal valt er enkel zwaar te besparen in de sociale zekerheid. Deze regering slaagt er al niet in de pensioen- en vergrijzingskost ernstig terug te dringen. Enkel op lange termijn een beetje. Of zal België, met de Vlaamse socialisten in de regering, de ontwikkelingssamenwerking grotendeels schrappen ?
Mier betaalt
De conclusie zal snel zijn dat er enkel geld zit bij de deelstaten. Enfin, bij een deelstaat. De globale begroting van België kan voor de Europese Unie maar binnen de perken blijven als de deelstaten — en vooral Vlaanderen dan — besparen of overschotten boeken. De mier is altijd de pineut, bij de krekel valt niets te halen.
Dat kan je uitleggen als uiteindelijk goed voor de Vlamingen, want de schulden worden afgebouwd. Maar zou N-VA dat ook zo zien als ze — al dan niet dogmatisch — aan de zijlijn zou staan ? En hoe denken de militanten en de kiezers daarover ? Het toont de perversie van het huidige Belgische systeem. In menig opzicht.
Pieter Bauwens is sinds 2010 hoofdredacteur van Doorbraak. Journalistiek heeft hij oog voor communautaire politiek, Vlaamse beweging en religie.
foto’s (c) Gazet van Hove .