NIEUWS – door Winfried Matheeussen – www.doorbraak.be
PVDA-kopstuk Peter Mertens
PVDA klaagt op sociale media aan dat de Belgische pensioenen veel te laag zijn in vergelijking met de ons omringende landen. Maar de studie die ze daarvoor aanhalen roept vooral veel vragen op. ‘De partij wil meer pensioen én een verlaging van de pensioenleeftijd, maar legt geen enkel werkbaar plan op tafel om die eisen te financieren’, klinkt het bij Voka-hoofdeconoom Bart Van Craeynest.
De communisten van PVDA hebben het dan wel over ‘de pensioenen’, maar ze laten onvermeld dat ze in hun studie de ambtenarenpensioenen voor het gemak buiten beschouwing hebben gelaten. Dat scheelt natuurlijk een stevige slok op de borrel, want die liggen in ons land aanzienlijk hoger dan de pensioenen in de private sector. Bovendien laat PVDA voor België ook de tweede pensioenpijler buiten beschouwing, terwijl de partij die wel meetelt bij de berekening van het Nederlandse pensioen.
Naar aloude gewoonte vergelijken de communisten dus appelen met citroenen om een punt te maken. Nog kwalijker is de vaststelling dat de enige oplossing die ze aandragen voor het probleem nog meer belastingen heffen is. Dat in een land waar het overheidsbeslag in 2023 al 56,5 procent van het bruto binnenlands product bedroeg. Ook over de mogelijke verklaringen waarom de pensioenen bij ons relatief lager liggen, wordt in alle talen gezwegen.
Lage werkzaamheidsgraad
Die verklaring is volgens Bart Van Craeynest nochtans niet ver te zoeken. ‘Er zijn in ons land gewoon te weinig mensen aan het werk in vergelijking met de ons omringende landen. Daar komt nog bij dat een gemiddelde actieve loopbaan in België ook aanzienlijk korter is. Bij PVDA counteren ze deze kritiek op hun analyse door te stellen dat ze enkel mensen vergelijken die even lang gewerkt hebben’, klinkt het.
Door die lage werkzaamheidsgraad en de kortere loopbanen zijn de bedragen die beschikbaar zijn voor de uitbetaling van onze pensioenen ook beperkter
‘Maar dat is volledig naast de kwestie, omdat mensen in ons land nu eenmaal niet werken voor hun eigen pensioen. Wij hebben een repartitiesysteem : wie nu werkt, betaalt voor het pensioen van de huidige op rust zijnde medeburger. Door die lage werkzaamheidsgraad en de kortere loopbanen zijn de bedragen die beschikbaar zijn voor de uitbetaling van onze pensioenen ook beperkter. Daar komt dan nog bij dat de hogere ambtenarenpensioenen, die de PVDA voor het gemak buiten beschouwing laat, uit diezelfde pot komen.’
‘Onze totale pensioenfactuur zit al bij de hoogste van Europa en gaat de komende jaren nog sneller stijgen dan in andere landen. Dat moet allemaal betaalbaar blijven, maar dit lijken de communisten wel heel makkelijk te negeren.’
Probleem nooit aangepakt
Hoe komt het dan dat onze pensioenkost sneller oploopt dan in de ons omringende landen ? Volgens Van Craeynest ligt ook dat antwoord voor de hand. ‘De andere Europese landen hebben actie ondernomen om de kost van de vergrijzing aan te pakken. Daardoor hebben ze de groei van de toekomstige pensioenfactuur beter onder controle’, zegt hij.
‘Bij ons is de politiek er tot nu toe niet in geslaagd de nodige hervormingen van het pensioenstelsel door te voeren, ondanks het feit dat we daar al decennia over palaveren. We hebben wel een generatiepact gehad en het fiasco met het Zilverfonds, maar geen van beiden hebben zoden aan de dijk gezet.’
Begin jaren ’90 had je vier werkenden per gepensioneerde. Op dit moment is dat al teruggevallen naar drie werkenden die voor die last opdraaien
Nochtans is de situatie stilaan alarmerend, vindt de Voka-hoofdeconoom. ‘In ons huidige repartitiestelsel zien we een zorgwekkende evolutie. Begin jaren ’90 had je vier werkenden per gepensioneerde. Op dit moment is dat al teruggevallen naar drie werkenden die voor die last opdraaien. Binnen 25 jaar zullen dat er nog maar twee zijn.’
‘Waar je vroeger met vier man een gepensioneerde financierde, moet je dat straks dus met twee lonen gaan doen. Dat is niet houdbaar. Daarom moeten we langer en met meer aan de slag blijven. Daarom moeten bepaalde excessen verdwijnen. De huidige regering wil dat nu aanpakken, maar het is maar zeer de vraag of dit gaat lukken.’
Geen werkbare oplossingen
Naast de problemen met de betaalbaarheid van de pensioenen heeft ons land ook af te rekenen met groeiende kosten in de zorg, de nood aan meer investeringen in defensie en een daarmee gepaard gaande schuldenlast. De rente op die schulden neemt ook een almaar grotere hap uit de begroting, waardoor de ruimte voor effectief beleid blijft krimpen.
‘Met al die factoren houdt PVDA geen rekening’, zucht Van Craeynest. ‘Zij spreken over “pensioenroof” als de regering met een plan afkomt en roepen op tot actie om dat tegen te gaan. Maar zelf bieden ze geen oplossingen aan. Of komen ze niet verder dan meer belastingen, meer bepaald op het vermogen van de zogenaamde “rijken”.’
‘Maar die extra belastingen zullen nooit volstaan om de populistische PVDA-plannen te financieren. De partij wil meer pensioen én een verlaging van de pensioenleeftijd. Ze hebben geen enkel werkbaar plan om die eisen te financieren. Ze gaan ervan uit dat dat gewoon een recht is en dat de financiering wel vanzelf gaat komen. Ze draaien hun kiezers en de bevolking zo een rad voor de ogen.’
Ene pensioen is andere niet
Met haar vraag voor hogere vermogensbelastingen doet PVDA trouwens ook aan pensioenroof. De vrije vermogensopbouw (het sparen) is namelijk voor veel burgers de belangrijke vierde pijler van het pensioen (de derde pijler is individueel pensioensparen). Aan dat vermogen, waar veel werkende Belgen een leven lang voor hebben gespaard, mag de overheid dus blijkbaar wél ongebreideld knabbelen.
Winny Matheeussen (1973) is freelance journalist en houdt van honden, bergen en motoren.
foto’s (c) Gazet van Hove .