door Ardy Beld – www.doorbraak.be .
| Titel | Rusland begint hier |
|---|---|
| Subtitel | Het leven van gewone Russen, heimwee naar de Sovjet-Unie en de populariteit van Poetin |
| Auteur | Howard Amos |
| Uitgever | Nieuw Amsterdam |
| ISBN | 9789046828748 |
| Onze beoordeling | |
| Aantal bladzijden | 336 |
| Prijs | € 27,99 |
| Koop dit boek | |
In ‘Rusland begint hier’ neemt de Britse journalist Howard Amos ons mee op reis naar de Russische provincie. Zijn boek bevat gesprekken met bekende en minder bekende inwoners van de grensregio Pskov. In combinatie met een liefdevolle beschrijving van persoonlijke belevenissen schetst hij een indringend beeld van de Russische maatschappij buiten de grote steden.
In een persoonlijk gesprek vertelt de Britse journalist over zijn eerste ontmoeting met Rusland : ‘Toen ik achttien jaar was vertrok ik naar Sint-Petersburg. Om iets te verdienen gaf ik er Engelse les. Dat deed ik twee maanden lang, daarna reisde ik nog een maand rond.’ Tijdens zijn studie neemt Amos voor het eerst deel aan een zomerprogramma om gehandicapte kinderen te helpen in de regio Pskov. Die schrijnende ervaring betekent voor hem een openbaring. Hij maakt er kennis met de onderste lagen van de Russische samenleving, verwaarloosde jeugd, alcoholisme en drugsverslaving.
De Engelsman vestigt zich na het voltooien van zijn studie geschiedenis in de Russische hoofdstad als reporter voor de Moscow Times van de Nederlander Derk Sauer. Later gaat Howard Amos ook aan de slag voor een aantal Britse en Amerikaanse media. Hij werkt zelfs voor persagentschap ria.ru dat rond 2013 nog veel verbonden is aan goede buitenlandse reporters waarmee het overheidsimago kan worden opgepoetst. Ook is Amos vaak in Kiev te vinden.
Invasie
Net als de meeste collega’s verlaat de Engelsman de Russische hoofdstad na de invasie van Oekraïne in 2022. ‘In eerste instantie werkte ik verder voor Moscow Times vanuit Jerevan, de hoofdstad van Armenië. Mijn boek had ik toen nog altijd niet af. Na een jaar heb ik het erop gewaagd en ben teruggegaan naar Rusland. Het was net voor de arrestatie van de Amerikaanse reporter Evan Gershkovich. De situatie was bedreigend. Bij mijn aankomst op het vliegveld werd ik een uur lang ondervraagd’, vertelt hij.
‘Ik heb bijna tien jaar in Moskou gewoond en een grote vriendenkring opgebouwd die bestond uit andere journalisten, mensen met een hogere opleiding, intellectuelen’, vervolgt hij. ‘Bij mijn bezoek aan Rusland in 2023 was alles anders. Al mijn vrienden waren vertrokken.’ Via zijn vrijwilligerswerk met de gehandicapte kinderen kende de Brit wel mensen die de oorlog ondersteunen. ‘Ze weten wat ik denk. Ik weet wat zij denken. Ik liet dat thema liever rusten. Het had gewoon geen zin het conflict te zoeken.’
De oorlog is ook in Rusland overal
De betrokkenheid van de bevolking bij de oorlog kent Howard Amos van zeer nabij : ‘Natuurlijk is het fout te zeggen dat de Russische invasie “de oorlog van Poetin” is. Alleen al vanwege de honderdduizenden Russen die ervoor gesneuveld zijn. Ik kan je een schrijnend voorbeeld geven. Ik ken een aardige jongen van mijn vrijwilligerswerk voor de kinderen in Pskov. Hij ging naar demonstraties tegen Poetin, is getrouwd en heeft twee kinderen.’
‘Onlangs werd hij wegens drugsbezit opgepakt. Hij zou worden veroordeeld tot tien of twintig jaar gevangenisstraf. Hij tekende voor het leger en is nu op weg naar het front bij Loegansk. De oorlog is ook in Rusland overal.’
Absolute aanrader
Het boek ‘Rusland begint hier’ is een absolute aanrader voor iedereen die wil weten hoe de Russen buiten Moskou en Sint-Petersburg leven. Amos heeft een neus voor interessante persoonlijkheden. Elk hoofdstuk is bijzonder. Als historicus is hij bovendien uitstekend op de hoogte van de geschiedenis van de Sovjet-Unie en Rusland. Duidelijk is ook dat de auteur in alle vrijheid besliste : ‘Mijn opzet stond veraf van gejaagde journalistiek. Ik liet me leiden door mijn gevoel. Als het interessant was met iemand te praten, dan kon zo’n gesprek gerust uren duren. Ik haalde er dan voor mijn boek het interessantste uit.’
Of Rusland daadwerkelijk in Pskov begint, valt te betwisten. Dat ‘Rusland begint hier’ bijdraagt aan een beter begrip van de Russische maatschappij is een ding dat zeker is.
foto’s (c) Gazet van Hove .