door Julien Borremans in ’t Pallieterke .
Brussel, de hoofdstad van Europa, is vandaag een van de gevaarlijkste steden van het continent. Met meer schietpartijen dan Parijs of Berlijn, een open bloeiende drugseconomie, straatgeweld met granaten en een verkrachtingsprobleem dat stelselmatig onder de mat wordt geveegd, lijkt de stad stilaan onleefbaar. Volgens Brussels Parlementslid Mathias Vanden Borre (N-VA) wordt het steeds makkelijker om in Brussel illegale wapens op de kop te tikken.
Volgens de laatste gegevens van safe.brussels werden in 2024 92 schietincidenten geregistreerd. Daarbij vielen 9 doden en 48 gewonden. In 2025 telde men alleen in de eerste twee maanden al 11 nieuwe schietpartijen. De daders zijn vaak jonge mannen die in de greep van het drugsmilieu zitten en in het bezit zijn van illegale vuurwapens.
Wapens en verkrachtingen
“Waar je vroeger connecties nodig had in het criminele milieu, kun je vandaag met een beetje speurwerk al snel een wapen kopen op de zwarte markt”, zegt Brussels Parlementslid Mathias Vanden Borre (N-VA). Terwijl de overheid zich blindstaart op vergunde wapens, woekert de illegale wapenhandel als een kankergezwel door de stad.
Ondertussen exploderen – letterlijk – de drugsconflicten. In 2023 telde Brussel dertien incidenten met granaten of vuurwerkbommen. Dit gebeurt niet in oorlogsgebied, maar in onze eigen hoofdstad. De Albanese maffia domineert ondertussen het drugsterritorium en ontwricht hele wijken.
Alsof dat nog niet volstaat, is er de verkrachtingscrisis. In 2022 werden er 644 klachten voor verkrachting ingediend in Brussel. Dat zijn er bijna twee per dag ! In een kwart van de gevallen ging het om minderjarige slachtoffers. Het aantal meldingen bij het Zorgcentrum na Seksueel Geweld (ZSG) steeg in enkele jaren van 474 naar 688.
Harcèlement de rue : les 10 ans du documentaire “Femmes de la rue” – RTBF Info
Onmacht en wegkijken
Volgens MR-parlementslid Viviane Teitelbaum wordt 70 procent van de klachten zonder gevolg geklasseerd. Niet wegens bewezen onschuld, maar wegens ‘gebrek aan bewijs’ of ‘complexiteit van het dossier’. Dat betekent dat zeven op de tien slachtoffers door de hel gaan, aangifte doen en bewijzen leveren, maar daar niets voor terugkrijgen : geen proces, geen veroordeling en dus geen gerechtigheid.
In de zaak rond ‘Balance Ton Bar’ – waarbij tientallen vrouwen getuigden over aanrandingen in Brusselse cafés – werd geen enkele dader veroordeeld, ondanks medische vaststellingen, getuigenverklaringen en gelijkaardige patronen. Het parket zag geen voldoende aanwijzingen. De boodschap aan slachtoffers is duidelijk: zwijg, want je wordt toch niet gehoord.
Het antwoord is pijnlijk eenvoudig : structurele achterstand, personeelsgebrek en politieke apathie. Het Brusselse hof van beroep kampt met zo’n grote achterstand dat sommige zaken pas in 2030 behandeld kunnen worden. 15.000 dossiers liggen te wachten. België werd door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens al veroordeeld wegens onredelijke vertragingen. En toch verandert er niets. Ondertussen stapelt het geweld zich op, worden slachtoffers aan hun lot overgelaten en verdwijnt elke schijn van gezag of bescherming.
Symbolisch
Volgens minister van Justitie Annelies Verlinden (cd&v) vloeit er via het Paasakkoord zo’n 150 miljoen euro naar Justitie en de aanpak van de overbevolking in de gevangenissen. Een flink deel van de middelen is bedoeld voor noodmaatregelen : het bijbouwen van cellen, het betalen van achterstallige facturen en het aanzuiveren van werkingsmiddelen, zodat de lichten in gerechtsgebouwen kunnen blijven branden en de verwarming aan kan blijven staan.
Daarnaast ijvert minister Verlinden ervoor dat meer gedetineerden zonder wettig verblijf effectief worden teruggestuurd naar hun land van herkomst, dat elke veroordeelde zijn straf moet uitzitten en dat ontsnappen uit de gevangenis of het doorknippen van een enkelband voortaan als misdrijf zal worden bestraft. De huidige regering wil een versterkt federaal ‘kanaalplan’ uitrollen en de zes politiezones fuseren.
Toch klinkt er ook kritiek. Voormalig gevangenisdirecteur Hans Claus noemt de plannen in De Tijd eerder symbolisch dan structureel : “Drieduizend veroordeelden wachten nog altijd op de uitvoering van hun straf. De gevangenisoverbevolking is intussen groter dan ooit.” Volgens Claus loopt het systeem vast : hoge recidivecijfers, onvoldoende re-integratie,… “We zitten met z’n allen gevangen in een vicieuze cirkel van geweld op straat”, besluit hij.
Brussel bezwijkt
Brussel bezwijkt haast onder het gewicht van geweld, stilstand en politiek falen. Justitie is machteloos, de politiek is incompetent en de burger kijkt machteloos toe. Zolang misdadigers de wapens hebben en slachtoffers het zwijgen wordt opgelegd, is Brussel geen hoofdstad van Europa meer, maar het symbool van hoe een samenleving stilletjes crasht terwijl haar leiders in commissies vergaderen.
foto’s (c) Gazet van Hove.