door Redactie Politiek ’t Pallieterke
Is het omdat het een vakantieperiode is ? Of omdat het inhoudelijk hooguit over een aantal bijsturingen gaat ? Het paasakkoord van de federale regering veroorzaakte in de media weinig ophef. Wellicht speelt het feit dat de coalitiepartners geen grote ideologische oorlogen willen voeren een rol. In deze onzekere economische tijden ziet men de Arizona-ploeg ook niet als een voluntaristische regering, maar als een verstandshuwelijk.
Wie de tekst van het paasakkoord leest, merkt dat het vooral over een aantal verduidelijkingen gaat op het vlak van de beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkeringen en het opnieuw aan het werk zetten van langdurig zieken. Wat dat laatste betreft, wordt iedereen geresponsabiliseerd, zoals werknemers, werkgevers, vakbonden, ziekenbonden en artsen. De beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkering tot twee jaar bevat een aantal uitzonderingen voor 55-plussers. Wie bijvoorbeeld 30 jaar gewerkt heeft, zal die niet verliezen. Er zijn ook uitzonderingen voor wie een opleiding volgt tot zorgkundige. Dat stond eigenlijk in belangrijke mate allemaal in het regeerakkoord.
Wat men de voorbije dagen gedaan heeft, is een aantal verduidelijkingen toevoegen. De enige twee punten waar er echt discussie over bestond, is om te beginnen de manier waarop men het defensiebudget ging verhogen naar 2 procent van het bbp. Het is ook het enige punt waar de oppositie op kon inhakken. Ook de vraag of pensioenen boven de 5.000 euro nog geïndexeerd zouden worden, was een punt van discussie. Maar daar bleef het ook bij.
Geen grote clash tijdens een nachtelijk conclaaf
Ook rond het statuut van de kunstenaars moesten de violen worden gelijkgestemd. En het verstrengde migratiebeleid waarbij gezinshereniging onder andere moelijker wordt, zorgde nog voor enige discussie. Meer was het niet. Geen urenlange nachtelijke conclaven waar er een clash werd verwacht. Tot iedereen naar buiten kwam met een compromis.
In de media die de regering-De Wever niet zo goed gezind zijn zoals de Standaard, was er geen sprake van een zware aanval op het regeerakkoord. Was het omdat we in een vakantieperiode zitten dat er mak werd gereageerd ? Wellicht spelen andere zaken een rol. De media en zeker de Wetstraatjournalisten genieten er vaak van als bepaalde ego’s botsen in de regering. Zeker toen Open Vld nog regeringsverantwoordelijkheid nam, gebeurde dat vaak. Denk maar aan figuren als Guy Verhofstadt en Karel De Gucht. Nu is dat veel minder het geval. Jan Jambon (N-VA) kan zich als vicepremier vaak nerveus maken, maar ziet het als tijdverlies om bijvoorbeeld met minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) in de clinch te gaan. Minister van Begroting Vincent Van Peteghem (cd&v) die in deze moeilijke budgettaire tijden een sleutelrol speelt, is ook geen ruziemaker.
Geopolitieke situatie doet rangen sluiten
Wat natuurlijk ook een bepalende factor is, is de internationale situatie. Een handelsoorlog, de vrees voor een recessie, het conflict in Oekraïne dat maar niet opgelost raakt,… Op zo’n moment zou het als federale regering dom zijn om ruzie te maken. Premier De Wever moet zich trouwens meer dan hem lief is op het internationale toneel begeven. In zo’n situatie ziet men een federale regering als een verstandshuwelijk en is het niet de bedoeling dat de ploeg crasht. De geopolitieke schokken doen de rangen sluiten, ook al is de grootste partij in de regering een nationalistische formatie. Ook al weet men dat België een kunstmatige constructie is, beseft men ook ‘dat de winkel moet opengehouden worden’. Uiteraard is er ook het gegeven dat er geen alternatief is voor de Arizona-coalitie. En we hebben het in deze rubriek de voorbije weken al meermaals herhaald, de oppositie staat nog te zwak.
De enige factor die de komende maken voor onzekerheid of spanningen kan zorgen, is de vraag of MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez in de regering stapt op Binnenlandse Zaken. Dat is niet uitgesloten. Huidig minister Bernard Quintin zou uitzicht hebben op het ambassadeurschap in Washington, een droom voor deze carrièrediplomaat. Bouchez als minister is iemand die constant in het nieuws zal komen en daarmee zijn coalitiepartners en collega’s kan ergeren. Als partijvoorzitter houdt hij zich vooralsnog gedeisd. Of beter : hij is een loyale verdediger van het regeerakkoord en dat zonder bepaalde ministers met de vinger te wijzen, zoals hij tijdens de regeerperiode van Vivaldi wel deed.
In Duitsland is het niet anders
De Belgische federale regering doet toch wat denken aan de Duitse coalitiepartijen die net een regeerakkoord hebben afgesloten. Er was geen echt alternatief voor de ‘Grosse Koalition’ van CDU/CSU en SPD. Ook dit is een verstandshuwelijk. De christendemocraten en de sociaaldemocraten hebben hard campagne tegen elkaar gevoerd, maar zijn eigenlijk tot elkaar veroordeeld. Gedoodverfd bondskanselier Friedrich Merz (CDU) beseft dat er snel een regering aan de slag moet – men zal starten op 7 mei na een eedaflegging in de Bundestag – om mee een antwoord te bieden op de handelsoorlog en de oorlog in Oekraïne. Daarenboven is er voor Duitsland nog een extra uitdaging: men moet een einde maken aan de economische recessie en dit via een nooit geziene investeringsboom van honderden miljarden euro’s.
De christendemocraten zijn daar niet happig op, maar zien geen andere optie. Net zoals de sociaaldemocraten moeten aanvaarden dat het migratiebeleid wordt verstrengd en de vennootschapsbelasting omlaag gaat. Diepgaande pensioenhervormingen komen er niet. Wel is er sprake van het afbouwen van de regulitis.
Opvallend : in het regeerakkoord is sprake van een ‘Finanzierungsvorbehalt’. Dat houdt in dat bepaalde uitgaven en investeringen er pas komen ‘als men het kan betalen’ en de economische groei sterk genoeg is. Daarmee houden vooral de christendemocraten een slag om de arm en wordt een teveel aan voluntarisme vermeden.
