www.doorbraak.be – door Thierry Debels.
Over de doden niets dan goeds. Maar voor Fabiola de Mora y Aragon maken we hier graag een uitzondering.
In 1960 huwt Boudewijn met de Spaanse edelvrouw. Vader Leopold III en Lilian Baels zijn tegen het huwelijk. Leopold vindt Fabiola te devoot. Fabiola zal in de komende drieëndertig jaar een heel grote invloed hebben op Boudewijn. ‘De huwelijksband tussen Boudewijn en Fabiola versterkt bij beiden de gerichtheid op het religieuze,’ benadrukt auteur Maud Bracke. Fabiola is nog geloviger dan Boudewijn. Met haar is het klooster naar het paleis gekomen. Vanaf dat huwelijksjaar worden de contacten met het Vaticaan ook merkelijk intenser.
Vanaf 1960 wordt ook dagelijks een mis opgedragen in Laken. Dat gebeurt in een kleine kapel in het kasteel, door de aalmoezenier van het Hof, pater Braun of pater Scheyven. ‘De dagelijkse mis was voor de koning het hoogtepunt van zijn dag,’ weet kardinaal Suenens.
Het paar kent een intens gebedsleven. ‘De devotie van Boudewijn en Fabiola oversteeg een gezonde spiritualiteit en neigde naar religieuze waanzin,’ noteert Mario Danneels.
Vanaf dan begint de gewoonte om de dag te beginnen met een lang gebed. ‘Het morgengebed van de koning was een manier om zich te plaatsen in een houding van luisterbereidheid en van ontvankelijkheid ten overstaan van God,’ dixit Suenens. ‘Dat was zijn audiëntie bij de Heer, om nadien, op zijn beurt, aandachtig te zijn voor de mensen die hij ging ontmoeten.’ De invloed van Fabiola op Boudewijn in politieke zaken wordt onderschat. Ze is zeer conservatief.
Franco
Het is dan ook geen toeval dat de ultragelovige Fabiola het bijzonder goed kan vinden met Spaans dictator Franco. Op 3 augustus 1961 lunchen Boudewijn en Fabiola zelf met Franco voor de kust van San Sebastian. Rondom de Azor, het jacht van de caudillo, liggen aan boord van snelle motorbootjes journalisten op de loer. Een fotograaf slaagt er in een foto te nemen van Boudewijn en generaal Castiella, de omstreden Spaanse minister van Buitenlandse Zaken. De koning en de generaal geven elkaar op die foto de hand.
Heel wat Belgen reageren woedend. ‘Ik herinner me nog het bezoek van de koning en de koningin aan Breendonk afgelopen mei. De koningin was heel charmant en wij verkeerden in de mening dat haar emotie echt was. Dat was niets dan komedie, want nu horen wij dat zij met vrienden van Hitler en Mussolini aan tafel zit,’ vertelt een overlevende van de Tweede Wereldoorlog. ‘Weg met de dynastie ! Leve de republiek, dan zijn we van dat soort vernederingen verlost.’
Een andere foto toont Fabiola, breed lachend tussen Boudewijn en Castiella. Over Fabiola wordt in ons land het hardst geoordeeld. ‘De Spaanse wordt aan de kaak gesteld, zoals in andere tijden in Parijs de Oostenrijkse met de vinger gewezen werd.’ Die Oostenrijkse is Marie-Antoinette, echtgenote van de onthoofde Louis XVI.
Veranderen Boudewijn en Fabiola na dit incident met Franco hun houding tegenover de caudillo, al was het maar om een groep Belgen niet meer tegen de borst te stuiten, te schokken of te beledigen ? Nee. Ze blijven generaal Franco tot zijn dood in 1975 ontmoeten. Alleen worden de bezoeken volgens Verleyen en haar collega’s veel discreter. ‘De vriendschap zal levenslang blijven.’ Zelfde visie is te lezen in Trouw: ‘De koning was een huisvriend van generaal Franco.’
Ironisch genoeg komt ook vrijmetselaar Herman Liebaers in 1974 in dienst van Boudewijn. Hij zal het maar acht jaar volhouden aan het Hof. In zijn memoires vertelt hij verbitterd dat hij de strijd tegen het katholicisme verloren heeft. ‘De koning heeft met mijn benoeming bewust gekozen voor vernieuwing. Een kwarteeuw later moet ik besluiten dat het Iberische katholicisme van koningin Fabiola haar verhinderd heeft deze koerswijziging te begrijpen.’
Thierry Debels schreef Koning Boudewijn. De biografie (Houtekiet, 2010)
coverfoto : Koninklijk paleis Brussel.