door Filip Van Laenen in ’t Pallieterke .
In Duitsland wordt een tweede stresstest uitgevoerd om na te gaan of de kerncentrales toch langer open moeten blijven om het land deze winter van stroom te voorzien. In het land dat ooit zo goed als eensgezind vaarwel zei tegen kernenergie gaan nu zelfs stemmen op om nieuwe kerncentrales te bouwen. Dit zet uiteraard de Duitse groenen zwaar onder druk, maar wat met de Belgische groenen ?
In eigen land likken de groenen nog steeds hun wonden na de aankondiging van een principeakkoord met Engie over de verlenging van Doel 4 en Tihange 3. Nochtans bleek uit een peiling die eind maart afgenomen werd, dat toen al een kleine meerderheid van de Groen-kiezers voor een verlenging van de kerncentrales was. Een onderzoek in Duitsland toonde dit weekeinde aan dat ook daar de helft van de groene kiezers dezelfde mening toegedaan is. Wat de gemiddelde Ecolo-kiezer tegenwoordig over kernenergie denkt, weten we jammer genoeg niet, al valt niet uit te sluiten dat die, zoals wel vaker, nog steeds op een andere planeet verblijft.
Het blijft ondertussen wel een merkwaardig schouwspel om te zien hoe zowel in Vlaanderen als in Duitsland de groene kiezers hoe langer hoe minder afkerig tegenover kernenergie staan, terwijl de partijen en hun kopstukken zich met hand en tand tegen zelfs nog maar een beperkte verlenging blijven verzetten. Zelfs het doembeeld van black-outs deze winter in combinatie met de Russische gaschantage, die alvast het groene kiespubliek meer en meer rijp maken om kernenergie tenminste tijdelijk te willen aanvaarden, kunnen Groen en Die Grünen niet van hun standpunt afbrengen.
Groene mantra’s
In Duitsland blijven groene kopstukken vasthouden aan de mantra dat Duitsland een gas- en verwarmingsprobleem heeft, en geen elektriciteitsprobleem, hoewel beiden wel degelijk aan elkaar gekoppeld zijn, zowel rechtstreeks als onrechtstreeks. Zelfs een vertraagd verbruik van de laatste restjes splijtstof, waardoor de productie van stroom over een langere periode gespreid kan worden, blijft men categoriek afwijzen. Nog liever een black-out in januari dan dat de kerncentrales op een lager pitje tot aan het einde van de winter zouden blijven doordraaien. De voorlopig grootste toegeving van de groene Duitse regeringspartij is dat er dus opnieuw een stresstest uitgevoerd mag worden. Als die aantoont dat er deze winter toch problemen zouden kunnen voorkomen, wil men de zaken eventueel nog eens ‘evalueren’.
In eigen land zijn Groen en Ecolo reeds door de knieën moeten gaan, maar stapelen de onderhandelingen met Engie de vertragingen op elkaar. Blijkbaar is het voor de Belgische groenen belangrijk dat Engie geen stuiver aan kernenergie verdient, terwijl een zekere energiebevoorrading voor de komende jaren maar een bijzaak is. Enkele van de rode lijnen van Groen en Ecolo zijn in het principeakkoord met Engie dan wel gesneuveld, maar helemaal beklonken is de kernverlenging nog lang niet zolang er geen bindend contract afgesloten is met de Fransen.
Objectief gezien hebben zowel Tinne Van der Straeten als Engie er alleen maar belang bij dat de onderhandelingen nog lang blijven aanslepen : Engie omdat het op die manier de factuur kan blijven opdrijven en de groene minister omdat uitstel vroeg of laat misschien wel afstel oplevert. Gebeurt dat laatste niet omwille van de val van de federale regering, dan misschien wel omwille van een Russische raket op een Oekraïense kerncentrale waarmee Groen de bevolking weer schrik kan aanjagen.
In Vlaanderen is het voor Groen nu reeds oppassen geblazen voor de kiesdrempel
Buitenlandse druk
Ondertussen neemt de buitenlandse druk op de Duitse groenen toe. Voor een aantal Europese landen is het onbegrijpelijk dat hen gevraagd wordt gas te sparen om Duitsland deze winter te helpen, terwijl sommigen onder hen dat gas deze winter net nodig zullen hebben om de elektriciteit te produceren die ze door de afschakeling van de Duitse kerncentrales niet meer kunnen importeren. Aardgas staat op dit ogenblik trouwens voor ongeveer vijftien procent van de Duitse elektriciteitsproductie.
Maar met Doel 3 op 1 oktober van dit jaar en Tihange 2 op 1 februari van volgend jaar schakelt België deze winter het equivalent van ongeveer de helft van de huidige Duitse nucleaire capaciteit af. Als Duitsland onder druk van het buitenland zijn kerncentrales verlengd open moet houden om de winter door te komen, waarom België dan niet ? We kunnen ons voorstellen dat die vraag vroeg of laat ook op Europees niveau gesteld zal worden.
Spreidstand met de kiezer
Maar uiteindelijk zal de meeste druk misschien nog wel van de eigen kiezers komen. Die Grünen scheren de laatste maanden in de Duitse peilingen weer hoge toppen. De vraag is echter of dit kan blijven duren als de partij op haar kernthema in conflict ligt met meer dan de helft van haar kiezers. Wat vandaag nog een comfortabele score van meer dan twintig procent is, kan snel veranderen in een uitzicht op de kiesdrempel van vijf procent als er problemen optreden in de stroomvoorziening en de partij toch halsstarrig blijft vasthouden aan de kernuitstap.
In Vlaanderen is het voor Groen nu reeds oppassen geblazen voor de kiesdrempel en riskeert de partij zelfs marginaal klein te worden in vergelijking met PVDA en Vooruit als ze de helft van haar kiezers zou verliezen. Misschien moeten zowel Groen als Die Grünen toch maar overwegen om het energiedossier de komende maanden een beetje pragmatischer aan te pakken ?
Foto’s (c) Gazet van Hove & Wikipedia (cover : kerncentrale Doel).