Bij de analyse van de Waalse resultaten speelde perceptie een grote grol. Dat MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez Bergen niet afsnoepte van de PS, werd gezien als een zware nederlaag, maar eigenlijk zijn het net de socialisten die meer verzwakt zijn dan ze zelf doen uitschijnen. Voor hun geliefkoosde partner ter linkerzijde, het groene Ecolo, gaat de verschrompeling verder.
“Een rode muur heeft de blauwe vloedgolf tegengehouden”, omschreef PS-voorzitter Paul Magnette het resultaat van de gemeenteraadsverkiezingen in Wallonië. En ja, het klopt dat Magnette in zijn eigen Charleroi MR van Bouchez afhoudt. Al was de sterke PS-figuur daar wel Magnettes rechterhand Thomas Dermine. Met 43,7 procent van de stemmen versterkte de PS zelfs haar absolute meerderheid. MR strandt op 19 procent.
Niet anders verliep het in Bergen (Mons) waar Bouchez hoopte de sjerp weg te grissen uit de handen van PS-burgemeester Nicolas Martin. Die laatste haalde meer dan 44 procent, zij het net geen absolute meerderheid in zetels. Bouchez met de eigen lijst Mons en Mieux 28,7 procent. Het duurde tot 22.50 uur vooraleer de MR-voorzitter van zich liet horen. De PS kan dat framen als een zware nederlaag voor de Franstalige liberaal. Kortom, de blauwe overwinning van 9 juni krijgt geen gevolg, was de teneur. En ook in Luik, die andere belangrijke Waalse stad, blijft de PS de grootste.
Het is natuurlijk dankzij de sterk gemediatiseerde verkiezingen in Bergen dat de PS Bouchez wat belachelijk kan proberen te maken. Terwijl elke waarnemer wist dat het voor hem zeer moeilijk zou worden om de PS te onttronen. Zelfs het breken van de absolute meerderheid zou zonder grote gevolgen zijn, want Nicolas Martin kan bijvoorbeeld met het – weliswaar sterk verzwakte – Ecolo een meerderheid vormen. Of met de centristische Les Engagés van Maxime Prévot.
Doornik kwijt plus kleinere steden
Indien Bouchez erin was geslaagd om de socialisten uit het Bergense stadsbestuur te duwen, dan zou dat de eerste keer zijn sinds 1953. Niet dus. Wat wel gelukt is, is dat de liberale MR van ex-minister Marie Christine Marghem in Doornik de socialisten van de macht verdrijft. De eerste keer in een halve eeuw. Ook in Thuin, Sambreville en Borgworm bijt de PS in het zand en moet ze plaats maken voor een coalitie van tegenstanders, vaak MR en Les Engagés. En waar de PS een absolute meerderheid heeft, verliest ze van haar pluimen, zoals in La Louvière of Andenne. In die laatste gemeente neemt men afscheid van burgemeester Claude Eerdekens. Het bekende PS-drankorgel en rattachist was er aan de macht sinds 1977.
Het kan niet genoeg herhaald worden : de PS komt verzwakt uit de lokale verkiezingen in Wallonië, ook al zegt ze iets anders. Maar de partij heeft dus de perceptie mee dankzij een paar sterk gemediatiseerde steden. Want als we breder kijken bezuiden de taalgrens, dan blijkt dat Les Engagés en MR in gewicht toenemen. Zoals al een paar lokale legislaturen het geval is, tellen de Franstalige liberalen meer burgemeesters dan de PS.
MR provinciaal de grootste
Kijken we naar de uitslagen van de provincieraadsverkiezingen, dan herhaalt MR de sterke score van juni : 29,8 procent. De PS zit op 23,7 procent, ook een quasi-status quo na de verkiezingen van juni (23,2 procent). Belangrijk feit is dat Les Engagés de PS op provinciaal vlak net inhaalt met 24 procent (tegen 20,7 procent in juni).
We geven trouwens zijdelings ook nog mee dat de jaren 1990 voorbij zijn, toen rechts-radicaal in Wallonië in verschillende gemeentebesturen verkozenen telde. Zoals het FN en Agir. Chez Nous, dat eigenlijk aan het imploderen is, raakt nergens verder dan een paar procent. De radicale stem is gekanaliseerd richting PTB/PVDA. Over een mogelijke doorbraak in Waalse steden van de neocommunisten kunnen we kort zijn. Die kwam er niet. Akkoord, in het Luikse haalt de partij van Raoul Hedebouw tussen 15 en 25 procent, maar de stijging ten opzichte van 2018 gaat niet verder dan 2 tot 10 procent. Een regeringsdeelname in een Waals gemeentebestuur is voor de communisten weinig realistisch. Hun scores kregen ook niet te veel aandacht in de media. Misschien kunnen ze pakweg in Herstal aan de macht komen, waar PS’er Frédéric Daerden zijn absolute meerderheid kwijt is en moet kiezen tussen MR en communisten.
De irrelevantie van Ecolo
Weinig keuze is er voor de groenen van Ecolo. Zij worden op een pijnlijke manier weggevaagd of op zijn minst aanzienlijk verzwakt. Voor een deel te begrijpen. De Waalse groenen zijn nog niet hersteld van de grote nederlaag bij de parlementsverkiezingen van 9 juni. Dat ze amper drie Kamerleden tellen, wijst op hun irrelevantie, maar dat kunnen ze verdoezelen, omdat ze een Kamerfractie vormen met Groen. Dat doet hen boven het eigen gewicht boksen.
Lokaal is de situatie meer dan dramatisch. In Eupen is de groene burgemeester van de macht verdreven. Akkoord, kunnen we de hoofdstad van Oostkantons eigenlijk Wallonië noemen ? Laten we dan maar overgaan naar Amay, de stad van ex-Ecolo-voorzitter Jean-Michel Javaux. De absolute meerderheid is hij kwijt. Pijnlijker is dat de Waalse groenen het burgemeesterschap verliezen in Edingen en vooral in Ottignies-Louvain-La-Neuve. Na 24 jaar breekt een MR-Les Engagés-alliantie de meerderheid van de groenen. Voor Ecolo blijft er niet veel meer over, behalve bijvoorbeeld het burgemeesterschap in het relatief kleine Henegouwse Pecq.
Eén van de partijen die profiteert van de neergang van Ecolo, is Les Engagés. De centristen halen heel wat groene stemmen binnen en vertalen die in een minder links beleid. Zoals verwacht, haalt Les Engagés-voorzitter Maxime Prévot 40 procent in de Waalse hoofdstad Namen. Stilaan rijzen twee vragen. Moet hij nog verder doen met de anti-PS-coalitie van Les Engagés, MR en Ecolo die al sinds 2006 bestaat ? Met enkel MR zal het ook wel lukken, is de redenering. De liberale en de centristische partij verdelen ook het gros van de burgemeesterssjerpen in de Ardennen. De PS krijgt daar maar moeilijk voet aan de grond. Welgeteld drie dorpen (Hotton, Musson, Meix-devant-Virton) kleuren er rood.
foto’s (c) Gazet van Hove .