Straks wordt de eerste Wereldoorlog (1914-18) met grote trom herdacht. Tijd dus voor wat bezinning, en waar kan dat beter dan bij begraafplaatsen ?
De Eerste Wereldoorlog laat bijna honderd jaar na datum nog veel merktekens achter in ons vaderlandse landschap. Met het oog op de herdenking van honderd jaar Eerste Wereldoorlog wordt het tijd voor een inventaris. Dat moet ook Staf Schoeters gedacht hebben. Hij zette een hele hoop monumenten bijeen in “De Grote Oorlog toen en nu. W.O.I in monumenten en begraafplaatsen”.
Positief punt, Schoeters beperkt zich niet tot de Westhoek. Ook in de Ardennen en rond Leuven, Dendermonde, Antwerpen of Halen is slag geleverd in 1914. En ook daar is een en ander te vinden. Schoeters geeft telkens een korte historische schets van de gebeurtenissen, de slag of gevechten en zoomt daarna in op het monument of de begraafplaats. Dat is ook ons punt van kritiek, hij focust vooral op de begraafplaatsen (waarover hij al andere boeken publiceerde) en laat zo een aantal monumenten (bijvoorbeeld in Leuven) onbesproken. Hij heeft misschien niet de pretentie alle monumenten op te nemen en inderdaad niet elk gemeentelijk monument moet er bij, maar over de selectie valt te discuteren.
Het verhaal begint op 4 augustus 1914, wanneer de eerste Belgische militair, een verkenner, nabij de Duitse grens sneuvelt en er in 1923 ook een monument krijgt. Van die eerste dode gaat het verder naar de graven van een 50-tal burgerslachtoffers in Visé en naar de honderden militairen die vielen in de strijd rond de forten van Luik en Namen, waarna we het spoor van de Duitse opmars volgen in Leuven, Brussel, Antwerpen … om ten slotte een ‘hoogtepunt’ te bereiken in de grote knekeltuin van de Westhoek. Het verhaal eindigt met de laatste militairen die in Bergen (Mons) sneuvelen op 11 november 1918.
Het is zeker een interessant boek dat u meeneemt langs het graf van de eerste en het laatste slachtoffer, vergeten veldslagen en toeristische toppers doorheen heel het land. Bovenal is het zeer kleurrijk en verzorgd uitgegeven met mooie foto’s. Zeker interessant voor het onderwijs en de herdenkingen van 100 jaar eerste wereldoorlog.
Staf Schoeters, “De Grote Oorlog toen en nu. W.O.I in monumenten en begraafplaatsen”, Uitgeverij Davidsfonds, Leuven, 2012, 271 blz., 29,95 euro, – ISBN-nummer : 9789058268242