In de provincie Antwerpen liggen er nog 59.830 bouwgronden braak bij. In de stad Antwerpen zijn dat er nog 4.156. Antwerpen lijkt daarmee nog lang niet volgebouwd. Maar beschikbare bouwgrond is een schaars en duur goed geworden in Antwerpen. In het jaar 2010 schommelden de gemiddelde prijzen tot 365 euro per vierkante meter (Edegem) en met uitschieters tot 1.000 euro per m2. De bouwgrond in de zuidelijke rand rond Antwerpen is peperduur.

In heel de provincie Antwerpen zijn vandaag nog 56.727 braakliggende gronden gecatalogeerd als bouwgrond. Niet alle gemeenten hebben hun cijfers in het register van de dienst Ruimtelijke Ordening van de Vlaamse Overheid ingevuld. Daarnaast gaat het wat de stad Antwerpen betreft vaak om kleinere percelen. Bij grotere percelen in de randgemeenten ziet men dat die bouwgrond heel lang niet verkocht wordt, omdat het een belegging betreft of omdat bij een erfenis de erfgenamen niet overeenkomen. Het schoentje lijkt dus niet te wringen bij het aantal percelen, wel bij wat effectief verkocht en bebouwd wordt.

In de stad Antwerpen waren er in 2011 jaar weinig verkopen : slechts 125 bouwgronden verwisselden van eigenaar en daar zitten ook nog grote projecten tussen zoals het Galgenweel of Eksterlaar in Deurne-Zuid. In Antwerpen werden er wel 3.400 woningen verkocht.

Stijgende bevolkingsgroei

Om de groei van de bevolking van naar schatting 400.000 extra gezinnen in Vlaanderen over 30 jaar bij te houden (veel via externe migratie), zal er noodgedwongen bouwgrond op de markt moeten komen.

We mogen niet slordig omspringen met grond, maar Vlaanderen staat nog niet vol gebouwd. De bouwlobby en de groenen beweren van wel, maar voeren wat dat betreft eenzelfde betoog, maar met andere doeleinden. De bouwlobby om de prijzen hoog te houden, de groenen om open ruimte te sparen. Hier schuilt ook een gevaar in het steeds verder opdelen van percelen. De trend van sleutel-op-deur zorgt voor te volle percelen. Dit zijn vaak huizen die je niet kan uitbreiden of aanpassen aan de evoluerende noden van de bewoners.

De prijzen voor de bouwgrond swingen vooral in onze regio de pan uit, met als grote uitschieter Edegem, waar men in 2010 gemiddeld 385 euro per vierkante meter neertelde. Bepaalde groene wijken zoals Elsdonck of “de Leitjes” in Edegem-centrum halen hoge topprijzen. Voor Hove noteren we momenteel nog hoger, tot 500 euro per vierkante meter. Maak eens de vergelijking met een residentiële gemeente in de noordrand van Antwerpen: voor een stuk grond van 400 vierkante meter in Edegem betaal je dezelfde prijs als voor een bebouwde lap van 1.300 vierkante meter in Schilde of Brasschaat. Onlangs ging in Mortsel een bouwgrondje van amper 120 vierkante meter de deur uit voor 120.000 euro. De verkopers vielen zelfs achterover.

Files naar Brussel

De verklaring voor de hoge prijzen is dat vooral in de zuidrand de woondruk richting Brussel vrij hoog is. Iedereen wil bouwen in de nabijheid van een goede verbindingsweg met Brussel en de regio Halle-Vilvoorde, waar ondanks de economische crisis vele betrekkingen moeilijk raken ingevuld en er een zeer hoge tewerkstelling is. Het zijn vooral hoogopgeleide tweeverdieners die gaan bouwen en daar heb je dan ook dubbel zoveel kans dat een van de bewoners naar Brussel moet voor het werk.

In de Rupelgemeente Niel is bouwgrond het schaarste goed, met slechts 247 onbebouwde percelen, in onze provincie is in Brecht nog het meeste beschikbare bouwgrond aanwezig, want zo’n 1.734 percelen liggen er nog braak. In Niel kostte de bouwgrond in 2010 zelfs meer dan in Edegem, maar dat cijfer klopt niet helemaal omdat daar 15 percelen werden verkocht van 24 vierkante meter. Dit zijn garageboxen of parkeerplaatsen en die meters zijn extra duur. Zo krijgt men een vertekend beeld. Het residentiële  Edegem is wat gronden, geschikt om huizen op te bouwen, alvast duurder.