Palliatief persoon langer thuis dankzij vrijwilligers
MORTSEL
De vereniging Palliatieve Hulpverlening Antwerpen bestaat juist 25 jaar. Ze staat mensen bij in hun laatste levensperiode. Ze kreeg van het begin ondersteuning van de Provincie Antwerpen. Eind jaren ’90 werden vier regionale netwerken rond palliatieve zorg in onze provincie samengevoegd.
De doelstellingen hiervan waren : samenwerking bevorderen, informeren en sensibiliseren van de brede bevolking en professionelen, signaleren en adviseren aan diverse overheden, deskundigheid bevorderen via vorming, stimuleren van onderzoek en dit vervolgens opvolgen en concretiseren, lobbyen om palliatieve zorg voldoende aan bod te laten komen in alle hulpverleningsnetwerken.
De provincie geeft een structurele ondersteuning van 50.000 euro op jaarbasis. Er is ook provinciaal personeel van de Dienst Welzijn & Gezondheid die een ondersteuning op hert veld levert. Sedert 2014 is er een provinciaal impulsbeleid dat met convenanten werkt. Ze zetten zich bijv. in voor specifieke acties naar “personen met dementie” en “moeilijk bereikbare doelgroepen” (bijv. mensen met een andere culturele achtergrond of mensen die in armoede leven).
Als concrete acties brengen ze brochures uit (“niet alleen”) en geven praktische info naar een breed publiek, voeren campagnes naar specifieke doelgroepen als gehandicaptenzorg en psychiatrie, doen onderzoek naar specifieke behoeften als “nachtzorg” en geven vorming aan specifieke doelgroepen zoals kinesisten.
In 2016 begeleidden 47 vrijwilligers van PHA welgeteld 1.230 palliatieve patiënten. Dit zorgde voor 12.000 contacten (huisbezoeken, telefoongesprekken, zorgoverleg , …) met patiënten, hun omgeving en hulpverleners. De vrijwilligers bezoeken minstens één keer per week de thuispatiënt. Naast de emotionele en sociale steun voor de patiënt zelf, worden ook familie en omgeving begeleid. Op die manier heeft de palliatieve persoon meer kansen om tot zijn levenseinde thuis, in een vertrouwde omgeving, te verblijven.
Naast 47 vrijwilligers bestaat het PHA-team uit 2 artsen, 8 verpleegkundigen, een klinisch psychologe, 3 administratieve medewerkers, een algemeen coördinator en een vrijwilligerscoördinator.
Toekomst
Vanaf 1 januari 2018 is de provincie niet meer bevoegd (zesde staatsvorming) voor deze materie. Vlaanderen neemt deze taak over. De middelen die de provincie inzette worden overgeheveld naar Vlaanderen. Er is toezegging dat de ondersteuning van de 4 palliatieve netwerken in de provincie Antwerpen de eerste jaren gegarandeerd blijft.
Getuigenis uit Mortsel
Beja Van Dyck getuigde – in het bijzijn van provinciaal gedeputeerde Peter Bellens – over het levenseinde van haar man Marc. In 2009 werd er bij de echtgenoot een ver gevordere vorm van maagkanker vastgesteld (toen 54 jaar). “Dit is een enorme klap die je krijgt. Eerst kreeg hij intensieve chemo, wat leek aan te slaan maar uiteindelijk is hij toch hervallen. Dan werd de behandeling stopgezet. Marc wilde nog van zijn leven kunnen genieten, want de chemo was net of het hem doodde. Eerst stond ik erg weigerachtig tegenover palliatieve zorg” aldus Beja.
Toen kwam er een vrijwilliger van PHA geregeld langs om met het koppel te praten. Beja volgde de opleiding “rouw en verlies” en deed er zeer kostbare ervaringen op. Zonder steun van PHA was ze nooit zo ver gekomen om haar echtgenoot thuis te laten sterven. Alles loopt immers gewoon door. Er gebeuren geen grootse dingen. Men integreert het stervensproces in het dagdagelijkse leven. “We leefden intenser dan anders en maakten nog mooie momenten mee. Tussen de diagnose en het overlijden verstreek nog 1,5 jaar. Het verbindende aspect is zeer belangrijk. Ziekte mag geen mensen uit elkaar halen. Sterven is bijna een taboe. Mensen sluiten zich op achter de hoge muren van ziekenhuizen. Terwijl thuis sterven veel vredevoller en comfortabeler is. Want het leven gaat verder. We hebben in die periode hier ook veel feesten georganiseerd. Dit is allemaal mogelijk geweest via de diensten van PHA” aldus Beja.
Verdere info : PHA, Edegemsesteenweg, 100 / bus 2 in 2610 Wilrijk / Antwerpen, tel. 03 / 265.25.31. – www.pha.be .
Foto’s © Gazet van Hove.