door Jurgen Ceder in ’t Pallieterke .
De echte lakmoesproef voor een democratische samenleving zijn niet verkiezingen – in Noord-Korea en Iran zijn er ook verkiezingen – maar vrijheid van meningsuiting. De enorme impact van sociale media heeft de laatste jaren ertoe geleid dat de grenzen aan die vrijheid niet alleen meer door de wetgever worden bepaald, maar ook door grote techbedrijven. Daar is een linkse, weinig representatieve politieke subcultuur dominant, wat merkbaar is in de toenemende censuur.
Je moet geen fan van Trump zijn om te beseffen dat er een groot probleem is wanneer een zetelende, democratisch verkozen president de toegang wordt ontzegd tot het sociale netwerk dat wereldwijd het belangrijkste medium van de politieke strijd is geworden. Twitter heeft minder gebruikers dan Facebook, maar wordt veel meer aangewend door politici en politieke opiniemakers. De verbanning van Trump valt nog meer op als je weet dat de accounts van Iraanse ayatollahs, woordvoerders van de taliban en ook nu nog dat van Poetin (“President of Russia”) actief blijven.
“Absolutist van de vrije meningsuiting”
Wat opinies betreft, is Elon Musk een frisse wind in het wereldje van de grote ondernemers. In tegenstelling tot Bezos, Zuckerberg of Gates schuwt hij geen controversiële stellingen of uitdagende grapjes. Hij noemt zich een “absolutist van de vrije meningsuiting” en liet al een paar keer zijn ergernis blijken over de censuur op Twitter.
De directe aanleiding van zijn bod op Twitter heeft hij zelf niet vermeld, maar het lijkt erop dat dit het schorsen van ‘The Babylon Bee’ was, een populaire site die aan satire doet vanuit een rechts-conservatieve ooghoek. Musk is een fan van de oneerbiedige rechtse satiristen en was ook al een keer te gast bij hen.
Vijf dagen later vroeg Musk in een poll op Twitter aan zijn volgers of ze vinden dat Twitter de vrijheid van spreken wel respecteert. 70 procent van de twee miljoen respondenten vond van niet. Musk waarschuwde toen de stemmers : “De gevolgen van deze poll zijn belangrijk. Stem zorgvuldig.” Vandaag weten we wat hij bedoelde.
“Schadelijke desinformatie”
De Raad van Bestuur van Twitter heeft zich proberen te verzetten tegen de overname door het activeren van een ‘gifpil’, maar toen bleek dat Musk de financiering helemaal rond had, werd de druk van de aandeelhouders te groot. De Raad van Bestuur stemde in met het overnamebod van 44 miljard dollar.
Musk zal nog wat werk hebben om de vrijheid van spreken op Twitter te herstellen. De linkse moderators die te veel opgegaan zijn in hun rol van censor zullen hun mentaliteit moeten veranderen.
Hij zal ook moeten omgaan met de Digital Services Act, waarover de EU eerder deze maand een akkoord heeft bereikt. Die wetgeving verplicht internetbedrijven niet alleen om op te treden tegen illegale inhoud, maar ook tegen “schadelijke desinformatie”. Het valt af te wachten welke impact die regels zullen hebben. Ursula von der Leyen zegt dat die regels de vrijheid van meningsuiting ten goede zullen komen. Dat zou dan de eerste keer in de geschiedenis van de EU zijn.
Foto’s (c) Gazet van Hove.