Beste vrienden,
De vreselijke gebeurtenissen in Parijs hebben de hele westerse wereld op een dramatische wijze wakker geschud. Het terrorisme heeft een volkomen nieuwe dimensie gekregen, nu het zich gericht heeft op het uitgaansleven en doelbewust onschuldige, weerloze burgers als slachtoffer heeft uitgekozen. De enige troost die we hebben, is dat het nog veel erger had kunnen zijn. Men mag er niet aan denken wat de gevolgen geweest waren als de zelfmoordterroristen zich hadden opgeblazen in het Stade de France in plaats van daarbuiten.
Al heel snel werd duidelijk dat de aanslagen in heel belangrijke mate werden voorbereid in Molenbeek en dat niet alleen de Franse, maar zeker ook de Belgische veiligheidsdiensten gefaald hebben. België kwam in het vizier als een “failed state” op vlak van veiligheid en integratie, een beeld dat nog versterkt werd door de zware anti-terreurmaatregelen die de voorbije dagen werden genomen in Brussel.
Draaischijf voor terrorisme
Eén van de meest merkwaardige analyses las ik op 17 november in De Tijd. Journalist Wim Van de Velden gaf daarin vijf redenen op waarom België een draaischijf voor terrorisme is kunnen worden. Vier van deze redenen liggen voor de hand : het laissez-faire-beleid omwille van de electorale zieltjeswinnerij bij de Franstalige partijen, het vastgeroeste institutionele kluwen in Brussel (o.a. zes politiezones), België als logistieke hub in Europa en de aanwezigheid van (resten van) oude terreurnetwerken in Brussel. Deze verklaringen kunnen worden bijgetreden, ook al zijn ze zeer onvolledig.
Als vijfde reden gaf Van de Velden “de schaduw van het Vlaams Blok” op. Omdat het Vlaams Blok/Vlaams Belang altijd maar groter werd, zwegen de andere partijen over de immigratiepolitiek (cfr. het ‘gat in de haag’ van Stevaert), waardoor er een kwarteeuw lang een ‘non-beleid’ werd gevoerd.
Dit is toch wel een veel te simplistische uitleg, waarbij een loopje wordt genomen met de waarheid. Ik behoor vandaag niet langer tot die partij, maar als gewezen woordvoerder inzake politie en veiligheid (ik was 19 jaar lid van de commissie Justitie in Kamer en Senaat) voel ik me toch wel geroepen om hierop te reageren.
Van de Velden stelt dat de politici van de traditionele partijen, die de afgelopen 25 jaar het land bestuurden, heel hun (non)beleid op cruciale domeinen als veiligheid en immigratie afstemden op het Vlaams Blok/Belang. Precies omwille van de stelselmatige groei ervan zouden ze de problemen bewust onder de mat geveegd hebben. De werkelijkheid is anders. De traditionele partijen namen zeer gretig de standpunten van het Vlaams Blok/Belang over tijdens de verkiezingscampagnes en scoorden daarmee zwaar. Nadien deden ze telkens precies het tegenovergestelde omdat ze zich de arm lieten omwringen door de PS, die heel het politieke landschap met gemak domineerde.
Snel-Belg-Wet en vreemdelingenstemrecht
Ik beperk me tot de meest flagrante voorbeelden : voor de verkiezingen van ’99 verweet ‘Witte Ridder’ Marc Verwilghen de regering Dehaene dat deze met de nationaliteit had gesmeten; meteen daarna moest hij als minister van Justitie in het parlement de ‘Snel-Belg-Wet’ verdedigen, waardoor er nog veel harder zou gesmeten worden met de Belgische identiteitskaarten. Die wet was er gekomen onder druk van socialisten en groenen, in ruil waarvoor zij hun eis voor het vreemdelingenstemrecht zouden opbergen. Enkele jaren later pleegden de socialisten woordbreuk en drukten, met behulp van de andere Franstalige partijen, dat zelfde vreemdelingenstemrecht alsnog door, tegen de Vlaamse meerderheid in. Verhofstadt kroop door het stof voor de PS en die partij kreeg als toetje zelfs de afzetting van Karel de Gucht als partijvoorzitter cadeau. Diezelfde Verhofstadt liet ook toe dat Laurette Onkelinx het veiligheidsbeleid van Verwilghen systematisch onderuit haalde. Het snelrecht werd getorpedeerd en het geplande jeugdsanctierecht kreeg nooit gestalte.
Wet-Lejeune
In 2003 was het Steve Stevaert van de sp.a die met een ‘flinks’ veiligheidsbeleid naar de kiezer trok. Terwijl zijn partij tot kort voordien de vaandeldrager was van de inkorting van gevangenisstraffen, voerde Stevaert plots campagne voor de afschaffing van de Wet-Lejeune. Met veel succes, overigens : het kartel Sp.a-Spirit haalde 23 procent. Maar onder Verhofstadt II werd Onkelinx minister van Justitie, wat leidde tot het meest lakse straf uitvoeringsbeleid ooit. Zij drukte in 2005 bovendien de afschaffing door van de ‘double peine’, waardoor het veel moeilijker werd om veroordeelde vreemdelingen na hun straf het land uit te zetten. Wetenschappelijk onderbouwde politiecijfers over vreemdelingencriminaliteit mochten –in tegenstelling tot in Nederland- niet gepubliceerd worden.
In 2007 was het CD&V (in kartel met N-VA) die de trom roerde voor een steviger veiligheids- en immigratiebeleid, met de afschaffing van de nefaste Snel-Belg-Wet als voornaamste focus. Daarnaast was er de eis voor de splitsing van B-H-V (de ‘vijf minuten politieke moed’ van Leterme). Bij de regeringsvorming slikte de partij op alle vlakken haar eisen in. CD&V liet zelfs toe dat er, op vraag van cdH en PS, een tweede grootschalige regularisatiecampagne werd gevoerd (de eerste was onder Verhofstadt I), wat leidde tot een nieuwe toevloed van vele duizenden asielzoekers. Beperkte hervorming van de Snel-Belg-Wet en van de lakse wetgeving inzake gezinshereniging zouden er pas komen toen het parlement tijdens de fameuze 541 dagen regeringsvorming na 2010 enige vrijheid genoot.
De essentie is dat dit land een fundamenteel gebrek aan democratie vertoont. Dat door allerlei blokkeringsmechanismen de wil van de Vlaamse meerderheid aan banden wordt gelegd én dat de Vlaamse partijen zich daar keer op keer met een onvoorstelbare inschikkelijkheid bij neerleggen. Het is uit ergernis hieromtrent dat het Vlaams Blok destijds telkens groter werd en het is bijgevolg absurd en grotesk te stellen dat het bestaan en de groei van deze partij aan de basis ligt van het non-beleid.
Struisvogelpolitiek
Daarnaast is er de zeer verregaande, geheel onverantwoorde naïviteit die de traditionele partijen al die tijd aan de dag zijn blijven leggen als het om immigratie ging. VLD-fractieleider Dewael geeft dat in een interview in De Morgen van zaterdag 28 november 2015 in alle eerlijkheid toe : “We zijn er te gemakkelijk van uitgegaan dat onze waarden zo universeel en aantrekkelijk waren dat mensen er vanzelf naartoe zouden evolueren. Dat het vanzelf beter zou gaan. Helaas, het samenleven gaat niet beter. Het gaat slechter. Het zijn de mensen van de tweede en de derde generatie die radicaliseren. De slinger is op een bepaald moment te veel gegaan in de richting van naïeve openheid.” Dewael komt onvoorstelbaar laat tot dit evidente inzicht. Al drie decennia geleden was het duidelijk dat het in de migrantenbuurten van de steden in de verkeerde richting ging. Het gaat dus om schuldige naïviteit, regelrechte struisvogelpolitiek.
Een ander aspect dat in het artikel van Van de Velden geheel onderbelicht blijft, is de rol van de media in heel dit verhaal. Die hebben de kritische stem in het debat over het lakse strafbeleid en de toevloed van immigranten nagenoeg nooit aan het woord gelaten. Sterker nog : de bevolking werd dom gehouden over hetgeen zich in de steden aan het voltrekken was. Persconferenties en zelfs boeken met sterk materiaal over de demografische evolutie in Brussel en de Vlaamse Rand werden doodgezwegen. Vrije tribunes van ons waren volkomen uitgesloten. Ook vandaag nog komt de Vlaams-nationale strekking (met inbegrip van de grootste Vlaamse partij) op de opiniepagina’s van een krant als De Standaard nauwelijks aan bod, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een extremist als Dyab Abou Jahjah. De opinieredactie lijdt er onder het schrikbewind van een rode fanatica.
Indien de media de voorbije 25 jaar een normale en democratische rol hadden gespeeld, zoals dat vandaag bijvoorbeeld in Nederland het geval is, dan hadden we vandaag véél verder gestaan inzake de bestrijding van criminaliteit en de aanpak van de immigratie-problemen.
Stap in de goede richting
Gewezen minister van Binnenlandse Zaken Dewael geeft het in het interview met De Morgen eindelijk toe : “Justitie en politie zijn al het ondergeschoven kind van de begroting zolang ik in de politiek zit.” Eigenlijk is het verschrikkelijk dat vandaag pas, na de terreur van Parijs en de imagoschade voor België, een ommezwaai mogelijk wordt en er een fikse groei van de budgetten inzake veiligheid wordt voorzien.
De maatregelen die door de regering worden gepland inzake veiligheid, zijn een belangrijke stap in de goede richting, al hadden ze veel eerder genomen moeten zijn : wegzending van haat-imams, sluiting van extremistische moskeeën, blokkering van fundamentalistische websites, gevangenzetting van Syrië-strijders, uitbreiding administratieve hechtenis, aanpak illegale bewoning en economie via deur- aan deurcontrole in Molenbeek (en hopelijk ook elders), extra mensen en middelen voor de inlichtingendiensten, … allemaal zaken die de evidentie zelf lijken, maar tot voor kort verguisd werden want niet politiek correct.
Op vlak van immigratie zal er evenwel nog heel wat meer moeten gebeuren. Zo valt het echt niet te begrijpen dat dit land en de EU de asielsluizen open laat staan, zelfs nu onbetwistbaar gebleken is dat er via Griekenland Syrië-strijders en gevaarlijke terroristen binnenkomen. Vandaag (29 november 2015) lees ik in de Duitse pers dat aan Turkije beloofd zou worden dat er nog 400.000 bijkomende vluchtelingen zouden worden binnengelaten. Ook zou de visumplicht voor Turken worden afgeschaft, net op het moment dat Rusland deze, zeer terecht, weer invoert. De toetreding tot de EU zou dichterbij komen, met alle gevolgen van dien. Nu reeds kennen we een instroom van ongeveer 100.000 buitenlanders per jaar. In een stad als Antwerpen spreekt 6 op de 10 kinderen thuis geen Nederlands. Wanneer ziet men in dat het verzadigingspunt al lang bereikt is ?
Islam : complex probleem
Daarnaast zal ook het debat over de islam onvermijdelijk moeten aangesneden worden. Men kan er immers niet om heen dat terroristen zich op deze godsdienst beroepen om hun gruweldaden te verantwoorden en dat een despoot zoals Erdogan op basis hiervan de prille democratie in zijn land ten gronde richt. De islam heeft een totalitaire kant, die zich wil opdringen aan gelovigen én niet-gelovigen, waar ook ter wereld.
Anderzijds kunnen we er niet om heen dat deze godsdienst door 700.000 mensen in dit land beleden wordt, die lang niet allemaal kwaadwillig of fundamentalistisch zijn, maar vaak oprecht geloven in een humaan waardenpakket dat zij in de Koran menen te ontwaren. Het is bijzonder moeilijk voor buitenstaanders om daar klaar in te zien. Het is zelfs niet altijd mogelijk een onderscheid te maken tussen religieuze fanatici en vreedzame, tot integratie bereide gelovigen. Een voorbeeldige imam die in drie erkende Antwerpse moskeeën predikte, blijkt plots getransformeerd tot Syrië-strijder.
In ieder geval kan dit debat niet beslecht worden met simplistische uitlatingen. Ook het Vlaams Belang zal zijn discours moeten herzien, als het opnieuw als een realistisch alternatief wil beschouwd worden door een grotere groep kiezers. Wanneer men alles op één hoopje gooit, zoals Filip Dewinter afgelopen donderdag opnieuw in de Kamer, dan zal men de redelijke Vlaamse kiezer blijven afstoten. Indien men immers vandaag als reactie op de aanslagen, zoals Dewinter voorstelt, meteen “hard terugslaat” en “de erkenning en de subsidiëring van de islam intrekt”, dan jaagt men alle moslims in het kamp van de jihadisten en dan maakt men de situatie nog veel erger dan ze vandaag al is.
Duidelijk is dat de islam aan een grondige hervorming toe is, als ze ooit verzoenbaar wil worden met de Westerse waarden. Het antwoord zal in belangrijke mate van de moslims zelf afhangen. Dit is een debat waarop we zeker nog zullen terugkomen.
Beste groeten
Bart Laeremans
de auteur is gewezen volksvertegenwoordiger en gemeenteraadslid in Grimbergen
Foto’s © Reporters & Gazet van Hove.