door Sander Carollo – www.doorbraak.be .

‘België krijgt nationaal mensenrechteninstituut’, zo citeerde HLN minister van Justitie Koen Geens (CD&V) in de zomer van 2015 al. Een jaar later benadrukte Geens zelfs dat de oprichting van zo’n instituut een prioriteit is voor de regering. In de pers bleven de plannen hierover veeleer in de koelkast. Pas na het ongenoegen van N-VA over Unia ging De Morgen (28/02) dieper in op een verontwaardigde Facebookpost van journaliste Saskia Van Nieuwenhove.

Mensenrechteninstituut ontbreekt

‘Al jaren ontbreekt het ons land de moed om te voldoen aan een opgelegd nationaal mensenrechtencentrum’, schreef ze naar aanleiding van de Unia-rel. Het klopt dat België een nationaal mensenrechteninstituut moet hebben. Dat staat al in de opeenvolgende regeerakkoorden sinds 1999.

Mensenrechtenorganisaties zoals Human Rights Watch en Amnesty International wijzen ons land elk jaar op het uitblijven van zo’n instituut. Onze buurlanden hebben het wel en de Verenigde Naties tikken ons erover op de vingers. Zelfs Russisch president Poetin zou minister van Buitenlandse Zaken Reynders (MR) ermee geconfronteerd hebben.

‘Dit mensenrechteninstituut is broodnodig’, vindt Van Nieuwenhove. ‘Het moet controleren of beleidsbeslissingen in dit land, maar ook huidige en toekomstige wetgeving conform de arresten van het Europese Hof zijn. Elke wetgeving zou namelijk een toets moeten ondergaan of het conform internationale richtlijnen is. Elk orgaan en kabinet dient ook bepaalde doelstellingen voorop te stellen : overbevolking gevangenen, terugdringen werkloosheid, afstand school – woonplaats – kind …’

Zo’n instituut ontbreekt in België, maar er zijn talrijke andere instellingen : Unia, het migratiecentrum Myria, de privacycommissie, het Instituut voor de gelijkheid van mannen en vrouwen, de Nationale Commissie voor de Rechten van het Kind (NCRK), de federale ombudsdienst met twee ombudsmannen (een Nederlandstalige en een Franstalige) …

Voor de regering moet er nu eindelijk ook een mensenrechteninstituut komen. Voormalig staatssecretaris voor Gelijke Kansen Elke Sleurs (N-VA) en minister van Justitie Koen Geens (CD&V) hadden al een tekst klaar die nog door de regering moet worden goedgekeurd. Daarin is sprake van een overkoepelende organisatie die boven de bestaande federale en interfederale instellingen komt. Ze zal ook een aantal andere mensenrechten behandelen waar nu nog geen instelling voor is.

‘Niet efficiënt’

Staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir (N-VA) zal voor dit nieuwe orgaan nog overleggen met minister Geens, weet De Morgen verder. De krant weet alvast dat een nieuw orgaan niet naar de zin van haar partij is. Ze citeerde Matthias Storme die voor N-VA in de raad van bestuur van Unia zetelt. ‘Het is niet efficiënt om een extra instelling op te richten, met extra personeel en middelen, en nog eens een raad van bestuur waarin politici zitpenningen opstrijken.’

Het kabinet Geens vertelde De Morgen dat er op dit moment geen plannen zijn om een van de bestaande instellingen af te schaffen : ‘Die leveren goed werk’. Net dat hekelde Veerle Wouters tijdens het vragenuurtje in de Kamer afgelopen donderdag : de Belgische koterij en de wildgroei van instituten in plaats van een grondige redesign.

Het V-Kamerlid uitte ook haar bezorgdheid voor de Vlaamse Rand. Ze wilde weten wat dat nieuwe instituut betekent voor de daar geldende taalwetgeving. Olivier Maingain beweert namelijk dat de mensenrechten van de Franstaligen in de Vlaamse Rand geschonden worden. ‘Nederlands spreken is volgens FDF (nu Défi) in strijd met de mensenrechten’, sprak Wouters. ‘Wij willen geen nieuw mensenrechteninstituut dat de verfransing van Vlaanderen in de hand werkt. Nederlands spreken is geen schending van de mensenrechten !’ Minister Geens ging hier niet op in.

Maingain zelf stelde al in november een parlementaire vraag aan minister Geens. Hij zei onder meer : ‘U begrijpt dat ik duidelijke en voldoende engagementen verwacht, aangezien er nog steeds een juridische leemte bestaat, spijtig genoeg, sinds vele jaren, met betrekking tot toepasselijke sancties tegenover discriminaties gebaseerd op taal.’

‘Vlaming zou ook hier weleens aan kortste eind kunnen trekken’

Minister Geens antwoordde toen wel en zei dat de oprichting van dit onafhankelijke nationale mechanisme moet gebeuren via een samenwerkingsakkoord met de gemeenschappen en de gewesten en dat het aan het instituut zelf toekomt om zijn activiteiten en prioritaire domeinen te bepalen.

In januari liet Vlaams Belang-voorzitter Tom van Grieken al eenzelfde bezorgdheid als Veerle Wouters merken. In het Vlaams Parlement ondervroeg hij Ben Weyts (N-VA) als bevoegd minister voor de bescherming van de Vlaamse rand rond Brussel. Van Grieken vreesde namelijk dat ‘francofone imperialisten zoals Maingain’ dit nieuwe mensenrechteninstituut zouden kunnen gebruiken om maatregelen ter bescherming van het Nederlandstalige karakter van de Vlaamse rand rond Brussel onderuit te halen.

Minister Weyts zag geen graten in het nieuwe instituut. ‘Ik zou daar op voorhand niet zo defensief over zijn.’ Weyts kon de Vlaams Belang-voorzitter niet overtuigen. ‘Zoals wel vaker in het geval van discriminatie, zou de Vlaming ook hier weleens aan het kortste eind kunnen trekken’, voegde Van Grieken eraan toe.

 

Foto’s : © Reporters & Gazet van Hove.