Vivaldiregering is recept voor catastrofe

Vivaldi is een zwaktebod. In het regeerakkoord zit voor elke partij enerzijds vaag iets, anderzijds niets. Enkel de kiezer en de toekomst zijn ze vergeten.

Vertrouwen ?

Premier Sophie Wilmès zag er bij de persconferentie na de Nationale Veiligheidsraad opgelucht uit. Waarschijnlijk wist ze dat Vivaldi zou doorgaan. Wat ze niet wist, is dat de andere onderhandelaars achter haar rug een putsch pleegden.

Dat Paul Magnette (PS) en Alexander De Croo (Open Vld) formateur zouden worden, was niet doorgesproken met de MR en de CD&V. Als opstap naar het herstel van het vertrouwen tussen de partners kan dat tellen. CD&V krijgt een voorpoefje hoe ze in de Vivaldiregering zal behandeld worden.

Veel beloven

De brokken die daarvoor gemaakt werden, zijn gelijmd met beloftes. Iedereen krijgt iets. Eén probleem, er is geen geld. Toch lijkt het dat er al volop wordt uitgegeven. Een greep uit wat we weten.

Er komen hogere minimumpensioenen. Ingevoerd ten laatste tegen het einde van de legislatuur. Kostprijs : meer dan twee miljard euro. Ook de uitkeringen stijgen. Hoeveel is nog niet bekend, de kostprijs dus ook niet. Er komt extra geld voor de gezondheidszorg. Elk jaar mag het budget stijgen met 300 miljoen. Dat staat los van de loonsverhoging en het extra personeel die al waren beloofd. Er komt opnieuw een fiscale hervorming. De lasten moeten verschuiven van arbeid naar ‘andere posten’. En de kinderopvang wordt (nog) fiscaal aantrekkelijker.

Wachten op de economie 

Aan de inkomstenzijden is de oogst wat mager. Een vermogenswinstbelasting komt er niet. Maar de mogelijkheid om een vermogenstaks in te voeren staat wel nog in het akkoord. De regering zoekt ook extra inkomsten bij Google, Amazon, Facebook en dergelijke.

De regering laat de begrotingsorthodoxie afhangen van de economische groei. Alsof er iemand is die gelooft dat een regering die meer uitgeeft zonder geld, zal besparen als er meer geld is. Dat is de erfzonde van paars en paarsgroen.

Enerzijds vaag anderzijds duidelijk

We zullen een voorspelling doen. Het regeerakkoord zal vaag zijn. Het zal vol cryptische zinnen staan die op elk toetredingscongres anders uitgelegd zullen worden. Waarna ze ingevuld worden zoals de congressen dat liever niet zagen. Maar ja, wie de regering laat vallen betaalt daar bij verkiezingen een prijs voor. Zo blijft de regering, gevormd uit angst, door angst overeind.

De CD&V-stempel is er wel. Het akkoord staat vol enerzijds en anderzijds. Een voorbeeld ? De lonen mogen niet stijgen, volgens de loonwet van 1996. Maar er kan een uitzondering worden gemaakt. In België betekent dat snel dat de uitzondering de regel wordt.

Enerzijds de kernuitstap

Of nog een, de kernuitstap. In principe gaan alle kerncentrales dicht tegen 2025. Maar… de regering bestelt een studie om te bekijken wat de gevolgen zijn voor de bevoorradingszekerheid en de prijs van de elektriciteit.

De hoeveelste studie zou dat zijn ? De wet op de kernuitstap dateert van 31 januari 2003, bijna achttien jaar geleden. Weten de politici dan nog altijd niet wat daar het gevolg zal van zijn ? Echt ? En wat als de uitkomst van die studie de regering niet zint ? Of is dat uitgesloten ? En wat als blijkt dat daardoor de co2 uitstoot toeneemt ? Of zal dat niet gebeuren ?

Abortus

Neem nu de afspraak rond abortus. Dat is een klassieker, de regering beslist, niet het parlement. Nog een klassieker : er komt een wetenschappelijke studie. In progressief Vlaanderen is men niet blij met dat compromis. ‘Nog eens een wetenschappelijke studie?’ Ongelijk kan je ze niet geven.

Die studie zou niet nodig moeten zijn, mocht de overheid haar eigen wetten naleven. Volgens de wet moet een evaluatiecommissie, opgericht in 1990, elke twee jaar verslag uitbrengen. De laatste verplichte tweejaarlijkse evaluatie van de abortuswetgeving dateert van 2010, voor de periode 2010-2011.

Mocht de overheid gedaan hebben wat ze moest doen, dan beschikten we over een statistisch verslag met alle info over de zwangerschapsafbrekingen. Daarbovenop een verslag waarin de toepassing van de wet en de ontwikkelingen in de toepassing ervan worden aangegeven en geëvalueerd. ‘En aanbevelingen tot eventueel wetgevend initiatief en/of andere maatregelen die kunnen leiden tot het terugdringen van het aantal zwangerschapsafbrekingen en tot een betere begeleiding en opvang van vrouwen in een noodsituatie.’ Zo staat het in de wet.

Het goede nieuws is dat op 13 oktober 2018 die commissie opnieuw is samengesteld. Die werkt aan een rapport dat de info van de voorbije, niet-gerapporteerde jaren samenbrengt. Dat had al verschenen moeten zijn, maar door corona is dat uitgesteld. Goed bestuur is als overheid minstens wachten tot de eigen commissie verlag uitbrengt.

Communautair

Een laatste zoethoudertje, de Vivaldiregering zal een staatshervorming voorbereiden voor na 2024. De richting die ze uitgaat blinkt opnieuw uit in vaagheid: ‘België moet logischer en efficiënter’. Wie wil dat niet ? Maar hoe doe je dat ? Door enerzijds te splitsen én anderzijds te herunitariseren. Het is boerenbedrog. Deze regering kan dat niet kan bepalen. Deze legislatuur kan enkel de grondwet voor herziening vatbaar verklaren, en wat voorbereidend werk doen. Wat een volgende regering daarmee doet ? Dat zullen eerst de kiezers bepalen.

Recept voor een catastrofe

Een vage regeringsverklaring is een recept voor een catastrofale regering. Over elke uitvoering van het compromis zal onderhandeld moeten worden. Elke partner die vasthoudt aan de enerzijds, krijgt de anderzijds in het gezicht. Beide hebben ze gelijk. De hele legislatuur lang zal de Vivaldiregering — als ze er komt — vechtend over de Wetstraat rollen. Oppositie voeren, wordt overbodig.