door Pieter Van Berkel
Een voorzichtige aanzet om onze defensie-uitgaven eindelijk in overeenstemming te brengen met die van andere NAVO-landen, dat was het voorstel dat premier Alexander De Croo (Open Vld) vorige week lanceerde. Dat was echter (opnieuw) buiten de groenen gerekend.
Premier Alexander De Croo (Open Vld) wil eind juni, op de volgende NAVO-top in Madrid, uitpakken met de belofte onze militaire uitgaven op te trekken naar 2 procent van het bbp (de zogenaamde NAVO-norm) in 2035, omgerekend 2,8 miljard euro per jaar extra. Die ambitie is broodnodig en valt zelfs magertjes uit. België is op dit moment binnen de NAVO nog altijd een van de landen die het minst investeert in defensie en de kloof met onze partners wordt alleen maar groter sinds de oorlog in Oekraïne. De Nederlandse defensie-uitgaven gaan bijvoorbeeld al in 2024 naar 2 procent van het bbp.
“Gaat u echt zeggen dat defensie belangrijker is dan de strijd tegen de klimaatopwarming ?” – Kamerlid Wouter De Vriendt (Groen)
Het voorstel van De Croo werd echter vrijwel meteen afgeschoten door zijn groene coalitiepartners. “Dat lijkt ons niet redelijk”, zei Groen-voorzitter Meyrem Almaci vorige week in De Tijd. “Bijkomende miljarden voor het leger zijn miljarden die niet uitgegeven kunnen worden aan uiterst dringende en essentiële kwesties, zoals de sociale uitdagingen en de koopkracht. Dergelijke bedragen brengen onze sociale politiek en ons klimaat- en milieubeleid in gevaar. Ze verhinderen de versnelling van de economische transitie.”
Het is niet de eerste keer dat de groenen dwarsliggen als het op landsverdediging aankomt. Zij zwakten de eerder aangekondigde defensie-uitgaven af van 1,6 procent van het bbp naar 1,54 procent en zorgden er bijvoorbeeld ook voor dat onze drones niet bewapend mochten zijn.
Groene demagogie
Donderdag kwam de kwestie ook ter sprake tijdens het vragenuurtje in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Kamerlid Peter Buysrogge (N-VA), wiens partij er al langer voor pleit om de defensie-uitgaven op te trekken, wijst op het feit dat onze buurlanden – ook die waar groenen in de regering zitten – meer aan defensie zullen uitgeven na de oorlog in Oekraïne. “Het zal goed staan op uw cv voor uw internationale carrière”, klonk het grappend. De groenen kregen dan weer de wind van voren, niet alleen van Buysrogge, die hen “politieke profilering op kap van onze veiligheid” verweet, maar ook van Les Engagés-Kamerlid Georges Dallemagne die de uitspraken van de ecologisten over de kwestie “demagogisch” noemde.
“Alleen staan in de wereld ? Ik raad het niemand aan” – Premier Alexander De Croo
De Croo staat niet echt bekend als iemand die de forcing doorvoert of het voortouw neemt in moeilijke dossiers die zijn meerderheid verdelen. Als hij moeilijke vragen krijgt over splijtzwammen in zijn regering, is hij eerder geneigd die te negeren of er handig omheen te fietsen. Daarom was het des te opvallender dat hij bij dit thema wel een – naar zijn normen – uitgesproken, eigen standpunt innam in de Kamer. Misschien had de hierboven vermelde droom van een internationale carrière er iets mee te maken.
Hoewel hij de groenen niet bij naam noemde, leek de premier allesbehalve gelukkig met de uitspraken van de groene partijvoorzitters en leek hij zelfs een subtiele tik uit te delen aan zijn coalitiepartners. “Landen die geen deel uitmaken van de collectieve veiligheid van de NAVO ondervinden enorme agressie. Alleen staan in de wereld ? Ik raad het niemand aan”, zei De Croo. “Die collectieve veiligheid is gestoeld op solidariteit. Het laatste wat ik zou willen horen is dat we ‘freeloaders’ zijn. Onze veiligheid is collectief, maar we moeten ook ons deel doen.”
“Groen zal moeten aanvaarden dat we het regeerakkoord verder uitvoeren” – Kamerlid Jasper Pillen (Open Vld)
Wisselmeerderheid
De tegenstelling werd enkele dagen later tijdens een debat in De Zevende Dag nog scherper gesteld. Open Vld-Kamerlid Jasper Pillen zei daar dat “Groen zal moeten aanvaarden dat we het regeerakkoord verder uitvoeren”. In dat regeerakkoord staat dat onze defensie-uitgaven in de lijn moeten liggen van de uitgaven van niet-nucleaire lidstaten. “Gaat u echt zeggen dat defensie belangrijker is dan de strijd tegen de klimaatopwarming?”, vroeg zijn tafelgenoot Groen-Kamerlid Wouter De Vriendt, verwijzend naar de andere uitdagingen die volgens hem nog op het bord van de regering liggen en waarvoor er gewoonweg te weinig geld is door de erbarmelijke staat van de Belgische overheidsfinanciën.
Volgens De Vriendt is er echter geen sprake van een regeringscrisis en hij hoopt dat de kwestie binnen de regering uitgeklaard kan worden in een “groot akkoord”. Terwijl de groenen grotendeels alleen lijken te staan binnen de regering – de socialisten blijven nog wat op de vlakte -, biedt N-VA een wisselmeerderheid aan om buiten de groenen om grotere defensie-uitgaven door te duwen. Het lijkt echter onwaarschijnlijk dat het zo’n vaart zal lopen.
Foto’s (c) Gazet van Hove.