door Wannes Neukermans in palnws.be .
De vakbonden bij de openbare diensten houden dinsdag een nationale stakingsdag. Daarmee willen ze protesteren tegen de “algemene malaise” in de sector. Vakbond ACOD pleit onder andere voor meer koopkracht, voldoende personeel en waardige pensioenen. Verschillende mensen stellen zich echter de vraag of dat wel terecht is. De actiedag geldt voor alle overheidsdiensten, zowel federaal, gewestelijk als regionaal. Onder andere het openbaar vervoer zal sterk verhinderd worden.
De bonden komen op voor meer koopkracht, meer respect voor de sociale dialoog, meer investeringen in de openbare sector en meer respect voor de overheidspensioenen. Bart Van Craeynest, econoom bij Voka, legt uit waarom dit – tenminste deels – onterecht is. Zo is er ondanks de hoge inflatie geen algemeen koopkrachtprobleem. “Via het sociaal tarief en de automatische indexering is de koopkracht van de meeste mensen beschermd”, aldus Van Craeynest. Volgens de Nationale Bank neemt de gemiddelde koopkracht zelfs toe, de komende jaren.
Geen gebrek aan middelen
Dat het ACOD nóg meer personeel als een oplossing ziet bij overheidsdiensten, is ook opvallend. Meer dan 1 op 3 van de werkende Belgen is volgens Eurostat actief in de publieke sector. Daarmee zit België bij de hoogste percentages van Europa, na de Scandinavische landen. Hetzelfde geldt voor de vraag naar meer middelen. De Europese Commissie schat dat in 2023 53,4 procent van het Belgische BBP richting overheidsuitgaven, waaronder openbare diensten, zal gaan.
En waardige pensioenen ? Het gemiddelde pensioen van een ambtenaar (na een volledige, “zuivere” loopbaan) lag in 2020 op 2.849 euro. Dat is meer dan het dubbele van een gemiddeld pensioen van een werknemer in de privésector en meer dan drie keer zoveel als het pensioen van een zelfstandige. “De bestbetaalde, hoogste pensioenentrekkende, best beschermde bevolkingsgroep van België staakt morgen”, reageert iemand.
Ook ondernemersorganisatie Unizo hekelt de acties van de overheidsbonden, die “de malaise alleen groter maken”. “Unizo heeft geen begrip voor de actievoerders en hekelt de moedwillige sabotage van onze economie door de vakbonden”, zo zegt de organisatie.
Eerste minister Alexander De Croo (Open Vld) liet eveneens weten weinig begrip te hebben voor de vakbondsactie. “In België is de koopkrachtcompensatie automatisch in tegenstelling tot in andere landen. In Nederland start men nu pas met onderhandelingen over een compensatie”, zei hij dinsdagochtend. “Ik heb begrip voor de bezorgdheid van de vakbonden, maar de koopkrachtcompensatie is in ons land veel beter geregeld dan in andere landen.”
(Lees verder onder de foto.)
Zware hinder verwacht
De actiedag zorgt voor hinder bij het openbaar vervoer. Zo is het treinverkeer ernstig verstoord. Spoorwegmaatschappij NMBS heeft een alternatieve treindienst uitgewerkt, op basis van het personeel dat aangegeven heeft te zullen werken. Een kwart van de treinen zal rijden. Ook De Lijn heeft gewaarschuwd voor de nodige hinder voor de dienstverlening. Niet alle bussen en trams zullen rijden. De Lijn heeft een alternatieve dienstverlening uitgewerkt op basis van het beschikbare personeel. De Vlaamse openbaarvervoermaatschappij riep reizigers al op om indien mogelijk een alternatief te voorzien, zoals telewerken, carpoolen, fietsen of wandelen. In Brussel verwacht de MIVB “zeer zware verstoringen” op haar bus-, tram- en metronet. De openbaarvervoersmaatschappij raadt reizigers aan om alternatieven te gebruiken op zich dinsdag te verplaatsen.
“Het spoor krijgt meer belastinggeld dan ooit tevoren, maar de dienstverlening lijkt alleen maar te verzwakken. Onze reizigers verdienen beter”, reageert N-VA-Kamerlid Tomas Roggeman. De reiziger wordt de laatste maanden meer dan ooit geteisterd door vertragingen en afschaffingen. “Zo werden er tussen februari en april telkens ongeveer 4000 ritten geschrapt, vooral in de Vlaamse Ruit en in de Kempen. Met deze staking als kers op de taart”, aldus Roggeman. “De minister toetert al twee jaar lang dat hij het beter zou doen dan zijn voorgangers en hij kreeg daarvoor meer belastinggeld dan ooit tevoren. Maar voor die prijs krijgen we nog steeds geen kwaliteit, waardoor meer en meer reizigers terug de wagen instappen. Kortom, de groene recepten voor het spoor werken niet.”
Roggeman vindt daarnaast het ironisch dat de minister vorige week nog een verdubbeling van het aanbod bepleitte, maar ondertussen niet eens de huidige dienstverlening kan verzekeren. “Daar is geld noch personeel voor”, zegt Roggeman, “Meer van het hetzelfde is dan ook niet de oplossing. De vakbonden houden al sinds jaar en dag elke modernisering van het rigide arbeidsregime van de NMBS tegen, ten koste van het spoorpersoneel en de reiziger. Daar zit het probleem, maar dat laat Gilkinet ongemoeid.” Hij roept de minister op om eindelijk werk te maken van een realistisch plan om de problemen waar de NMBS vandaag mee kampt te kunnen oplossen.
Barbara Pas : “Vakbonden hebben gelijk”
Het Vlaams Belang begrijpt wel waarom de vakbonden dinsdag tot staken overgingen. “Bepaalde openbare sectoren zoals politie, justitie en zorg worden zodanig mismeesterd en te weinig gegund dat de dienstverlening er steeds ondermaatser wordt”, reageert Kamerfractieleidster Barbara Pas. “En qua koopkrachtverlies scoort België inderdaad nagenoeg de slechtste inflatiecijfers van de EU. Terwijl staat de paars-groene regering van De Croo erbij en kijkt ze ernaar.”
Volgens Pas zijn dit soort stakingen, “waarbij vooral pendelend Vlaanderen geviseerd wordt”, echter niet de oplossing. “Wel ligt de oplossing bij échte hervormingen. We moeten de koopkracht herstellen door de indexering te handhaven, maar evenzeer moet ze belastingvrije som omhoog, naar 12.500 euro”, aldus Pas. Daarnaast moet volgens haar partij de tweede inkomensbelastingschijf van 40 naar 30 procent. Al ziet Pas dat niet onmiddellijk gebeuren. “België staat deze hervormingen in de weg. Er kan – met maar liefst zeven regeringspartijen – geen echt beleid worden gevoerd. Er kunnen hier geen hervormingen afgeklopt worden.”
Ook stakingen bij VRT
Ook bij de Vlaamse openbare omroep wordt er gestaakt. Het personeel van de VRT staakt om te protesteren tegen het eind april aangekondigde transformatieplan. “Het plan dat nu op tafel ligt, is geen besparingsplan, maar een afbraakplan”, aldus ACOD VRT, ACV VRT en VSOA VRT. De vakbonden eisen meer respect voor de medewerkers en de kijkers. Daarom roepen ze de Vlaamse regering en de directie op om de besparingen en de privatisering te stoppen en de werkingsmiddelen te indexeren.
Concreet zullen er op Eén ingekorte journaals worden uitgezonden om 13 en om 19 uur en ook het late journaal wordt ingekort. Voor en na de journaals worden er pancartes van de vakbondsorganisaties getoond. Er is geen dagelijkse uitzending van “Thuis”, enkel programma’s die op voorhand zijn opgenomen komen op het scherm. Wat betreft de radiozenders, blijft het ochtend- en avondblok op Radio 1, Radio 2, StuBru, MNM en Klara behouden, maar met een kortere tijdspanne (7 tot 9 uur en 16 tot 18 uur). Tussenin is muziek te horen. Radio 2 brengt enkel een nationaal aanbod, geen regionale uitzendingen. Er zijn nieuwsbulletins om 7, 8, 12, 13, 17 en 18 uur. Online zullen er banners worden geplaatst op de website vrtnws.be en op VRT NU.
Bron : Belga, Eigen Redactie .
Foto’s (c) Gazet van Hove.