Eind 2011 organiseerde het OCMW en de Ouderenadviesraad van Hove een bevraging bij Hovese 80-plussers over hun levenssituatie. Met een uitgebreide vragenlijst werden een aantal thema’s bevraagd (mobiliteit, fysieke conditie, sociale situatie, huishoudelijke taken, kennis van verschillende hulpdiensten, enz …).

Op 29 september 2011 telde Hove welgeteld 442 inwoners ouder dan 80 jaar. 83 van hen werden in het kader van dit onderzoek ondervraagd. Dit is een steekproef van bijna 20 %.

De respondenten

  • De gemiddelde leeftijd van de respondent is 86 jaar. De jongste deelnemer aan het onderzoek was 81 jaar en de oudste 96 jaar. Bij de totale bevolking van 80-plussers is de gemiddelde leeftijd in Hove 86 jaar.
  • Met bijna 58% zijn de vrouwen in deze steekproef in de meerderheid. Bij de totale groep van 80-plussers vormen de vrouwen 63 %. De helft (53 %) van de 80-plussers is nog gehuwd en/of samenwonend. 42 % van de respondenten hebben hun partner verloren en zijn nu weduwe/weduwenaar. Bij de 90-plussers die werden bevraagd is 86 % weduwe/weduwenaar of ongehuwd.
  • 37 % van de ondervraagden woont alleen in hun woning. De overigen wonen met twee (58 %) of meerdere personen in de woning. Over het algemeen wonen de respondenten nog met hun partner samen.
  • 12 % heeft geen kinderen en 19 % ook geen kleinkinderen. De anderen hebben 1 tot 10 kinderen en 1 tot 21 kleinkinderen.
  • Over alle Hovese wijken werden 80-plussers ondervraagd : Meylwijk : 22; Vredewijk : 20; Bloemenwijk : 19; Wijk Diepestraat : 12; Lege Veldkantwijk : 5; en de Vogeltjeswijk : 1.
  • De gemiddelde woonduur (= het aantal jaren dat men op zijn huidig adres woont is 38 jaar, met 1 en 87 jaar als uitschieters. De meeste 80-plussers zijn dus mensen die in de jaren 60 en 70 van vorige eeuw in Hove zijn neergestreken.
  • Beroepsmatig is 40 % huisvrouw, 29,5 % was bediende, 11,5 % werkte als zelfstandige, 10 % was arbeider en de andere 9 % stond in het onderwijs, was ambtenaar of verpleegster.

De Huisvesting

  • 44% van de respondenten woont in een ééngezinswoning, 28 % woont in een villa en 12 % in een appartement met lift. De anderen wonen in een appartement zonder lift (6 %), villa met lift  (3,5 %), bejaardenwoning, boerderij of landhuis.
  • 82 % van de ondervraagden is eigenaar van zijn woning. Bijna alle respondenten beschikken over het basiscomfort zoals daar zijn warm water, centrale verwarming, toilet met water, douche/badkuip.
  • Bij de knelpunten in hun woning verwijst ¾ dat er binnen de woning trappen aanwezig zijn,  voor 25 % is de woning te groot, 25 % moet trappen doen om de woning te betreden, 11 % vindt dat er onvoldoende comfort aanwezig is en 10 % heeft problemen met geluidsisolatie, het warm krijgen van de woning en de wijk die hen niet bevalt. Bijna 20 % van de respondenten vinden hun woning inbraakgevoelig en 1 op 3 vinden de afstand van hun woning tot de voorzieningen (winkels, bank, arts, …) te groot.
  • Bij 72 % zijn er nog geen aanpassingen gedaan aan de woning om te voldoen aan hun mogelijkheden. De meesten vinden ook dat er geen aanpassingen nodig zijn. Het is aangenaam wonen in Hove en in hun eigen huis want 95 % van de respondenten heeft geen verhuisplannen.

Gezondheid, hulp en voorzieningen

  • Ondanks hun gevorderde leeftijd vindt 71 % van de ondervraagden hun gezondheid in het algemeen erg goed (18 %) tot goed (53 %). 22 % ervaart zijn gezondheid als “redelijk”.
  • In noodsituaties zijn het de kinderen die hun ouders nu en dan bijspringen: vervoersprobleem, persoonlijke problemen, administratie, een slaapplaats. De meerderheid van de 80-plussers heeft een goed contact met de partner, kinderen, kleinkinderen en buren. Opmerkelijk is dat 27 % het contact met de familie en vrienden “minder goed” noemt. Hierbij aansluitend stellen we vast dat bijna de helft geen hulp krijgt van kleinkinderen, 60 % geen hulp van buren en ¾ geen hulp van familie of vrienden. Deze hulp is misschien niet nodig omdat toch 84 % op hun partner en 80 % op hun kinderen kunnen rekenen als ze hulp nodig hebben.
  • Uit het onderzoek blijkt dat vooral voetverzorging, strijken, poetsen en in mindere mate ook koken wordt uitbesteed. Persoonlijke verzorging, aankleden, douchen, wassen, boodschappen doen en de administratie doen de 80-plussers nog zoveel mogelijk zelf.
  • Wat missen de 80-plussers in hun buurt ? Voetpaden (49 %), bakker (21 %), slager en kruidenier (20 %), openbaar vervoer (19 %), apotheker (14 %), rustbanken (12 %) en een bankfiliaal (11 %). 28 % van de ondervraagden maakt gebruik van een poetsdienst, 13% krijgt warme maaltijden aan huis en 11 % is gebruiker van gezinszorg. Wat opvalt is dat 15 % van de 80-plussers de gezinszorg van het OCMW niet kent, 7 % is niet bekend met de poetsdienst en de warme maaltijden aan huis. 10 % geeft wel aan om van de poetsdienst gebruik te willen maken, 6 % wenst wel hulp van de gezinszorg en de dienst warme maaltijden.
  • Verschillende diensten van het OCMW zijn niet gekend door de 80-plussers : woonbegeleiding (59 %), budgetbegeleiding (50 %), juridisch advies (49 %), thuiszorgconsulente (48 %), personenalarm (29 %), sociale dienst (25 %), poetsdienst dienstencheques (24 %), warme maaltijden aan huis (24 %), boodschappendienst (24 %), gezinszorg (23 %), Minder Mobielen Centrale (20 %), warme maaltijden in het dienstencentrum ’16 %) en het Dienstencentrum zelf (11 %).

Problemen

  • Gevoelens van onveiligheid, zowel in het verkeer als de angst voor fysieke inbraken in de woning en diefstallen en handtassen afrukken op straat blijken bij 1 op de 3 van de Hovese 80-plussers geregeld voor te komen. Ook gezondheid (26 %)  en hulpbehoevendheid (23 %) is een probleem. 20 % voelt zich geregeld eenzaam, 18 % vindt het invullen van de formulieren soms moeilijk.
  • Een grote meerderheid (78 %) komt dagelijks buiten terwijl 6 % dit zelden of nooit doet. De belemmeringen om buiten te komen zijn vooral van fysieke aard (55 %) .
  • De meeste verplaatsingen gebeuren te voet (65%), gevolgd door het openbaar vervoer (52 %). Slechts 27 % van de respondenten rijdt nog met de fiets en minder dan de helft rijdt nog zelf met de wagen. Juist 50 % rijdt wel geregeld met anderen mee met een wagen. 77 % van de respondenten zal zelden of nooit niet deelnemen aan een activiteit omwille van vervoersproblemen. Bij 20 % is het vervoer soms een hindernis om deel te nemen aan een activiteit.

Sociale contacten en financiën

  • 85 % vindt dat ze voldoende sociale contacten hebben. 15 % zou liever meer sociale contacten hebben.
  • 71% van de respondenten spreken meerdere keren per week of zelfs dagelijks af met vrienden, buren en familieleden. 19 % ontmoet maximaal 1 keer per maand vrienden, buren, familie. 5 % van deze 19 % spreekt nooit af.
  • De ondervraagden hebben bijna geen problemen op financieel vlak. Voor 90% lukt het makkelijk om met het huidige inkomen van het gezin/ huishouden rond te komen.
  • Welke communicatiekanalen gebruiken de 80-plussers ? Het gemeentelijk informatieblad “Info Hove” : 95 % , de regionale zender ATV : 70 %, de krant : 60 %, de regionale krant (’t Periodiekske) : 52 %, mond aan mond reclame : 44 %, elektronische infoborden : 37 %, de radio : 35 %, het activiteitenblaadje van het Dienstencentrum : 34 %, de gemeentelijke webstek : 11 %.
  • Ondanks de hoge leeftijd van de doelgroep heeft 30 % toegang tot het internet, 22 % gebruikt e-post en 52 % heeft een mobiele telefoon.

Voor het beleid :

Uit al deze resultaten worden enkele aandachtspunten getrokken die essentieel zijn bij het formuleren van het Hovese seniorenbeleid voor de volgende jaren, ongeacht welke partijen deel uitmaken van de bestuursmeerderheid.

  • de burgers gericht informeren over de mogelijkheden die bestaan om hun woning aan te passen aan hun mogelijkheden ;
  • extra aandacht en ondersteuning van de mantelzorgers;
  • het vrijwilligerswerk verder uitwerken ;
  • samenwerking tussen verschillende organisaties bevorderen (zie Burendienst en de werking van het Prinsenhof) ;
  • samenwerking met de middenstand voor leveringen aan huis van producten en diensten ;
  • werken aan het extern communicatiebeleid van het OCMW : gerichter en duidelijker informeren over de diensten specifiek voor ouderen ;
  • extra aandacht voor de onveiligheidsgevoelens van ouderen i het verkeer, op straat en in de woning ;
  • aandacht voor de meest kwetsbare en eenzame ouderen die door fysieke of mobiliteitsproblemen zelden buiten komen.
  • voldoende mogelijkheden scheppen voor het leggen van sociale contacten.

Verdere info over deze studie bij maatschappelijk assistente Kathy Van Cauwenbergh,
tel. 03 / 460.10.80. – e-post : kvc@ocmwhove.be .