Deel 4: Koken & Eten.
Toestellen die elektriciteit gebruiken om voedsel te verwarmen, zijn energieverslinders. De stroom is het resultaat van warmte die opgewekt wordt in een centrale, getransporteerd wordt via het elektriciteitsnet en terug omgezet wordt in warmte via een huishoudelijk toestel. Elk van die stappen betekent een verlies omwille van het beperkt rendement. Op die manier gaat minstens zo’n 75% van de totale energie verloren. Er zijn echter tal van mogelijkheden om de energie zo efficiënt mogelijk te gebruiken :
- De (elektrische) kookplaat iets eerder uitzetten (want de plaat blijft nog een hele tijd warmte afgeven).
- Steeds koken met een deksel op de pan (besparing van 60 tot 70%).
- Bij aanschaf van nieuwe potten of pannen modellen kopen met glazen deksels.
- Pannen gebruiken met een perfect vlakke bodem die precies passen op de kookplaat reduceert het warmteverlies.
- Aardappelen en groenten koken met minder water.
- Het gebruik van een snelkookpan levert een besparing van tijd en energie op van 50 tot 60% .
Kies groenten en fruit van eigen bodem
Kiezen voor streekeigen groenten en fruit komt het milieu ten goede omdat deze goederen geen duizenden kilometers transport achter de rug hebben voor ze op je bord belanden. Dat betekent minder brandstofverbruik en vervuiling bij het vervoer en minder energieverbruik bij de opslag(koeling). Omdat ze minder ver moeten reizen, worden ze ook minder of soms niet verpakt.
Seizoensgebonden groenten en fruit zijn een stuk vriendelijker voor het milieu dan groenten en fruit die buiten het seizoen worden geteeld. Dat laatste vergt heel wat energie omdat de kassen waarin ze groeien extra verwarmd en verlicht moeten worden. Dat verklaart meteen ook de hogere verkoopprijs. Kiezen voor seizoensgebonden groenten en fruit is dus voordeliger voor het milieu en voor je portemonnee.
Diepgevroren groenten en fruit veroorzaken een grotere milieubelasting omdat de conservering veel energie vergt : zowel tijdens het transport, in de winkel als thuis. Het diepvriesvak bevat ook vaak groenten van buiten het seizoen : die worden dus extra lang diepgevroren. Diepvriesproducten zijn bovendien rijkelijk verpakt en dragen zo fiks bij tot de afvalberg.
In de supermarkt is de oorsprong of het land van herkomst van groenten of fruit dat je koopt, meestal aangegeven op de verpakking. Kies je voor de meer milieuvriendelijke losse variant, dan vind je het land van herkomst terug op de bordjes waar ook de prijs aangegeven wordt.
Binnenlandse seizoensgroenten en -fruit kun je ook kopen via een groenteabonnement of via een voedselteam.
Het groentenabonnement is een contract dat verbruiker en producent afsluiten, waarbij de verbruiker zich voor een bepaalde periode engageert om wekelijks een gevarieerd pakket groenten af te nemen van de biologische boer in kwestie. Het afhaalpunt kan een winkel zijn, maar ook een particulier of een organisatie. De producent stelt de pakketten samen op basis van het seizoensaanbod. Alle groenten ven een groentepakket zijn van gecontroleerde biologische teelt. De verpakking is tot een minimum beperkt .
Op zoek naar een groentenabonnement ? Steek je licht op in de natuurvoedingswinkel in je buurt of zoek het op in het consumentengidsje Biologisch Vlaanderen in een notendop. Je kunt het gratis aanvragen op de groene telefoon : 078 / 15 34 90 van Biogarantie of bij Velt v.z.w., Uitbreidingsstraat 392/C in 2600 Berchem/ Antwerpen, tel. 03 / 281 74 75. Je vindt de informatie van het gidsje ook op de website van Velt : www.velt.be.
Een voedselteam is een groep van tien tot twaalf huishoudens die zich engageert om minstens een jaar een gamma producten van een aantal (niet noodzakelijk biologische) producenten af te nemen tegen een vooraf bepaalde prijs. Het doel van een voedselteam is de vertrouwensband tussen producenten en consumenten te herstellen, bij te dragen tot een duurzame landbouw en de regionale landbouw te stimuleren. Het aanbod van een voedselteam kan veel omvatten : groenten, fruit, vlees, zuivel, brood. Wie zijn groenten en fruit via een voedselteam aankoopt, weet waar zijn voedsel vandaan komt en wordt ook niet opgezadeld met overbodige verpakkingen.
Het Netwerk Voedselteams groepeert alle voedselteams in Vlaanderen. Verdere inlichtingen : “Netwerk Voedselteams”, p.a. Elcker-ik Leuven, Kon. Albertlaan 2 in 3010 Kessel-Lo/ Leuven, tel. 016 / 35.05.51.
Kijk geregeld je koelkast en je keukenkastjes na op de houdbaarheidsdata van de producten. Dat voorkomt onnodig weggooien van eten en dus veel geld.
Volgende week 2 maart: Deel 5 – Verplaatsingen