70 jaar geleden geallieerd luchtbombardement op Mortsel Oude God
Maandag 5 april 1943, Antwerpen, toenmalig district Mortsel
Veel slachtoffers en veel schade
In de Gevaertfabriek stierven er 43 personeelsleden, 6 werden vermist en 34 zwaargewonden werden er geteld.
Bij de 1.342 gewonden stonden er 587 als “zeer zwaar gewond” geacteerd, onderverdeeld in 49 erg verminkten, 33 met blijvend letsel en 505 ernstig gewond.
Onder de 629 doden die buiten de ERLA vielen waren er 253 vrouwen en 209 kinderen onder de 15 jaar.
Onder de slachtoffers die in ERLA om het leven kwamen, waren er 7 Duitse arbeiders en 1 Nederlander.
Wat betreft de stoffelijke schade waren er 220 gebouwen vernield, 609 zwaar en 3.136 licht beschadigd. Slechts 431 huizen in Mortsel waren volledig onbeschadigd gebleven.
Overleden Hovenaars
- Coomans Melania – 14/03/1896
- Geysen Jozef – 08/08/1859
- Leysen Julia – 03/07/1930
- Markey Juliette – 15/06/1885
- Peeters Madeleine – 11/10/1927
- Streumer Antoinette – 04/07/1932
- Streumer Joanna – 06/01/1931
- Streumer Willem – 02/06/1936
- Van den Broeck Emiel – 04/05/1908
- Van Eynde Richard -10/10/1903
- Van Hove Lodewijk – 29/09/1882
- Van Meroye Irma – 25/03/1922
Vermisten uit Hove
- Geudens Jozef – 06/10/1894
- Pelles Albert – 29/11/1907
- Van Mierlo Frans – 25/03/1909
Gestorven in het Sint-Vincentiusinstituut, Edegemsestraat 40
- Leysen Julia
- Peeters Madeleine
- Streumer Antoinette
- Streumer Joanna
- Streumer Willem
Bron: A. Rely, Geen oorlogskruis voor Mortsel.
Enkele interessante krantenartikels:
- Mission 50 miste haar doel – De Nieuwe Gazet – Het Laatste Nieuws 2 april 1993
- Achille Rely: het taboe doorbreken – De Nieuwe Gazet – Het Laatste Nieuws 2 april 1993
- Henri Vydt: verdeeldheid groeide – De Nieuwe Gazet – Het Laatste Nieuws 2 april 1993
- Roger Walgrave: voor het leven getekend – De Nieuwe Gazet – Het Laatste Nieuws 2 april 1993
De stad Mortsel herdenkt 5 april 1943
Op vrijdag 5 april zullen op het Stadsplein 936 stoelen staan, een stoel voor ieder slachtoffer van het bombardement. Aan elke stoel wordt een witte ballon met een postkaartje vastgemaakt. Voorbijgangers worden uitgenodigd om een ballon los te maken en zo de herinnering te helpen verspreiden. Op het kaartje staan tekeningen van hoop en troost die werden gemaakt door leerlingen van de Academie voor Beeldende Kunst. De hele dag zullen onder de luifels van het Stadsplein de namen van de 936 slachtoffers te horen zijn. De namen werden ingesproken door leerlingen van de Academie voor Muziek, Woord en Dans. Om 15.32 uur, het exacte tijdstip van het bombardement, zal een minuut stilte worden gehouden, waarna alle aanwezigen samen de resterende ballonnen zullen loslaten.
Aansluitend opent in het stadhuis een tentoonstelling waarin twee jonge kunstenaars een eigentijdse blik werpen op het verhaal van 5 april. Fotografe Kim Van Semang maakte een reeks zwart-wit foto’s onder de titel Open Wounds. Ze dwingt de toeschouwer op een bijzondere manier stil te staan bij de verwoestingen die het bombardement aanrichtte. Illustrator Mathias Van den Berge toont de illustraties die hij maakte voor het i-book “Mortsel 5 april 1943: Een tragische dag beeldend” verteld. Hij baseerde zich op de authentieke foto’s uit 1943 om zijn eigen interpretatie weer te geven. Aansluitend kan men in de erehal een werk bekijken van de volwassen studenten van het atelier tekenkunst A. Met portretten op doek brengen zij ode aan de slachtoffers van het bombardement.
De tentoonstelling is gedurende de maand april in de wandelgang van het stadhuis te bezichtigen, op weekdagen tijdens de openingsuren van het stadhuis, op zaterdagen (6, 13, 20 en 27 april) van 14.00 tot 17.00 uur.
De jaarlijkse herdenkingsmis gaat door op vrijdag 5 april om 19.00 uur in de Heilig-Kruiskerk, Heilig-Kruisstraat in Mortsel, onder leiding van Bisschoppelijk Vicaris Luc De Fleurquin.
We sluiten de dag af met ‘Herinnering, de kracht van 5 april’, een evocatie om 20.30 uur in de schouwburg MLS, vlakbij de kerk. Het verhaal van het bombardement werd o.l.v. regisseur Maarten Van Rompaey vertaald naar een uniek herdenkingsmoment met tekst- en beeldfragmenten. De evocatie wil niet alleen de vele slachtoffers eren, maar ook uitdrukking geven aan de boodschap dat zo’n drama zich nooit meer mag herhalen. Guy Cuyvers, leerkracht aan de AMWD en componist, zette ter gelegenheid van de 70e herdenking drie gedichten van Marcel Pira op muziek en noemde het ‘Triptiek voor 5 april’, naar analogie met de gedichten. Bij deze première worden de drie stukken uitgevoerd door het koor Die Cierlycke en een gelegenheidsorkest, samengesteld met muzikanten van Entente Cordiale, het orkest van de Academie voor Muziek, Woord en Dans en het Vlaams Symfonisch Orkest. Iedereen is welkom op de evocatie, maar reserveren is noodzakelijk. Dit kan bij het cultureel centrum, tel. 03 443 73 80, e-mail ccmortsel@mortsel.be.
Op zaterdag 6 april herdenken we om 11.00 uur de slachtoffers tijdens een plechtigheid op de begraafplaats van Mortsel-dorp met vertegenwoordigers van de federale en Vlaamse regering.
De herdenkingsprojecten voor 5 april werden ondersteund door de Provincie Antwerpen.
Getuigenissen over de bombardementen op mortsel tijdens de tweede wereldoorlog
(Filmpje YouTube – Jeroen Huygh)
Foto’s uit de oude doos
> Bekijk het fotoalbum op Google Picasa
Aan te bevelen boeken :
Aan te bevelen boeken :- DEBRUYNE Charles, Het gebeurde in Mortsel, Het Streekboek, 1995, 80 blz.
- DILLEN Jean, Fliegerhorst Antwerpen – Deurne 1940. Uit het oorlogsdagboek van de luchthaven Deurne. Deel 1, Uitgeverij De Krijger, Erembodegem, 1992, 131 blz.
- DILLEN Jean, Erlawerk VII, Antwerpen – Mortsel 1940 – 44, Uitgeverij De Krijger, Erembodegem, 1993, 168 blz.
- DILLEN Jean, Antwerp B70 1944-45, Uitgeverij De Krijger, Erembodegem, 1994, 192 blz.
- RELY Achille, Geen oorlogskruis voor Mortsel. De ramp van 5 april 1943. Uitgeverij MIM, Deurne, 1993, 248 blz.
- SERRIEN Pieter, Tranen over Mortsel. De laatste getuigen over het zwaarste bombardement ooit in Belgie. Standaard Uitgeverij, Antwerpen, 2008,