Gwendolyn Rutten wil haar Open Vld weer elan geven met een reeks nieuwe ideeën. Haar boekje roept alvast de praktische vraag op : wie zullen hààr bondgenoten zijn ? De PS alvast niet.
Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten wil haar haast zieltogende partij weer op de kaart zetten. Dat is niets te vroeg. Het werd ook hoog tijd dat Rutten iets van zich liet horen, want ze kwam nooit minder in de schijnwerpers dan sedert haar verkiezing tot partijvoorzitter.
We weten nu waar ze wél mee bezig was de voorbije maanden; ze schreef een boek. De titel ‘De geëngageerde burger’ moet aangeven waar die Open Vld morgen voor wil staan. Het is druk in café Ideologische Vernieuwing. Vorig weekeinde bepaalde Sp.a in een positionerend congres hoe ‘Het Vlaanderen van Morgen’ er moet uitzien, op 2 juni koos het Vlaams Belang er voor de ‘Sociale Volkspartij’ te worden, volgende week stelt Wouter Beke zijn boekje ‘Het moedige midden’ voor, N-VA is druk doende de confederalisme-optie te onderbouwen.
Eén pot nat
Zowel het succes van Vlaams Blok/Belang eerder en als dat van N-VA later kan voor een stuk verklaard worden door de kleurloosheid van de rest van het aanbod. Politieke verruimers vonden er zowaar een genoegen in te verklaren dat ze door alle partijen waren gevraagd en eigenlijk perfect ook voor een andere partij hadden kunnen kiezen. Op het hoogtepunt van de Vlaams Belang-groei zag ik in Mechelen affiches hangen met de oproep : kies voor welke partij je wil maar niet voor het Vlaams Belang. Hoe leest een kiezer die boodschap ? ‘Allemaal nat van dezelfde pot, behalve dat ene alternatief: het Vlaams Belang.’ Die partij deed uiteraard geen inspanningen om het tegendeel te bewijzen en reef de winst met de ogen dicht binnen. Met dank aan de bestrijder.
door de stommiteiten van de anderen
De partijen zoeken nu dus opnieuw een eigen profiel en dat hoort ook zo. Helemaal vlot verloopt die oefening blijkbaar niet altijd. De Standaard stelde op 16 mei op de voorpagina vast dat de vernieuwers en ideologische verdiepers van sp.a en CD&V elkaars ideeën plagiëren. Probeer dan al eens authentiek te zijn.
De titel van Ruttens boek verbaast niet. Het obligate woord ‘burger’ staat er in, zoals Beke het in zijn titel niet zonder ‘midden’ kan doen. Dat ‘engagement’ in Ruttens titel is haar ook wel op het lijf geschreven. De Open Vld-voorzitster is een gedreven politica die gelooft in vooruitgang en optimisme. Om het met een kromme zin te zeggen : je ziet dat al als je ze hoort. Rutten ademt een Amerikaans aandoende ‘yes we can’-geest uit.
Ze formuleert ook interessante ideeën naast enkele die wenkbrauwen doen fronsen. Mensen die zelf bepalen wat er met hun belastingsgeld gebeurt, is zo’n halfbakken suggestie. Eigenlijk hebben we het dan technisch niet meer over belastingen maar over verplichte giften aan een ‘goed werk naar voorkeur te kiezen uit een lijst’. Maar goed, wild nadenken mag in zo’n boekje zeker wel.
Isolatie
Op maandag 10 juni kruisten Bart Somers (Open Vld) en Ben Weyts (N-VA) de degens op Terzake. Het werd een pittig debat met een gedreven Somers die leek te blaken van zelfvertrouwen. Hij beukte in op Weyts en voelde zich heel sterk met het argument dat N-VA geïsoleerd staat en geen bondgenoten kan vinden. Lees (1) : N-VA staat eigenlijk buitenspel. En lees (2) : ’t is bovendien de eigen fout van N-VA, door zich onredelijk radicaal op te stellen.
De spindoctors van Open Vld hadden blijkbaar uitgevlooid dat N-VA daarmee in het defensief kan worden geduwd. Die mantra zal de volgende maanden herhaald en herhaald worden.
Het is een tactiek die niet zonder ‘maar’ blijft. Welk antwoord volgt op de vraag of Open Vld dan wel bondgenoten kan vinden. In deze regering ? Ja, bondgenoten om met de Franstaligen de V-kant te bestrijden. Open Vld vindt in PS, CdH, MR (en Ecolo) “compagnons de route” voor zo ver ze de doelstellingen van PS, CdH, MR (en Ecolo) helpt uitvoeren. Maar waar vindt Open Vld bondgenoten om het eigen programma te verwezenlijken ? Alvast niet in deze regering, want daar heeft het publiek nog maar weinig van kunnen merken.
Op welke bondgenoten rekent Bart Somers om de grendels weg te nemen die, volgens hem, maken dat dit land ‘alles behalve democratisch’ functioneert ? De Franstaligen reageerden vastberaden, eensgezind en radicaal afwijzend op de voorstellen van Rutten en Somers terzake, die ze ‘onredelijk’ en ‘radicaal’ vinden.
En op welke bondgenoten rekent Rutten om dit boekje mee te helpen uitvoeren ? Toch niet op de PS van Paul Magnette, die haar ‘yes we can’ alleen maar zal beantwoorden met ‘non, vous ne pouvez pas’ ? Betekent de positionering van Rutten dat ze resoluut zal weigeren een volgende regering te vormen met de PS ? Na de a) van het boekje moet de b) van de praktische gevolgtrekking komen.
Somers’ vernuftig opgezette tactiek om N-VA in de gracht te rijden door die partij te verwijten geïsoleerd te staan, dreigt een boemerang te worden. De meest voor de hand liggende bondgenoot voor Open Vld om iets van Ruttens boekje te realiseren is, naast MR, juist die zogenaamde lamme eend N-VA. De spindoctors van Open Vld staan voor overuren want één dezer dagen zal een partijkopstuk in één of andere Terzake een antwoord moeten verzinnen op de voorspelbare tegenzet : hoe lammer N-VA, hoe minder kans dus dat Ruttens ideeën uit haar boekje kunnen breken ?
Peter De Roover, chef-politiek – www.doorbraak.be