Als Catalonië voor onafhankelijkheid kiest gaat Spanje dwarsliggen. Daarom moet Vlaanderen steun verlenen, vindt Kevin De Laet.

Op donderdag 12 december legde het parlement van de Catalaanse Autonome Regio in Spanje de datum vast voor een referendum rond de onafhankelijkheidseis vanwege een breed gedragen beweging voor zelfbeschikkingsrecht: op 9 november 2014 zullen de Catalaanse burgers zich uitspreken over een tweevoudige vraag : dient Catalonië een staat te vormen, en zo ja, dient deze staat zich soeverein te verklaren ten opzichte van de Spaanse staat en het regime in Madrid. Het is een van de weinige keren dat een volk in Europa zich rechtstreeks over de eigen staatkundige toekomst kan uitspreken (eerder in 2014 zal ook het Schotse volk dat mogen doen in een referendum).

Het onafhankelijkheidsproces in Catalonië en Schotland is stof voor discussies over de vraag of afgescheiden staten nog bij de EU kunnen horen. De vraag of dat nodig of wenselijk is wordt niet meer gesteld (‘Europa’ is daarmee een politiek dogma geworden, blijkbaar) maar los daarvan : achter deze ‘chantage’ schuilt een duidelijke agenda, aangedreven door de andere Europese staten waar soortgelijke afscheidingsbewegingen bestaan. Eigenlijk is er een fundamenteler probleem : gaat ‘Europa’, dat in heel de wereld de Democratie en de Vrijheid gaat exporteren (of ze dat daar willen of niet) een eigen Europees volk het recht ontzeggen om voor vrijheid en democratie te kiezen ? Vlaanderen kijkt maar best uit want Catalonië schept hier een precedent. Vlaanderen kan dan ook best nu al de Catalanen de hand te reiken door alvast het referendum als legitiem te erkennen en de eventuele Catalaanse staat die er op volgt ook, maar ook door (proactief) de banden aan te halen.

 

Legitiem en democratisch

Dat geldt uiteraard ook voor Schotland, maar zeker Catalonië zal deze Vlaamse steun kunnen gebruiken want anders dan in het geval van Schotland, waar de Britse regering alvast in woorden het referendum als legitiem heeft verklaard (en de uitslag zal aanvaarden), wil de Spaanse regering het Catalaanse referendum zo veel mogelijk saboteren. Net zoals ze nog steeds ook het Baskische vredesproces saboteert. Dat zou de Catalanen eigenlijk niet mogen tegen houden en hun vastberadenheid blijft hoe dan ook groot maar de internationale gevolgen van deze Spaanse obstructie kunnen wel van belang zijn. De dreigementen vanuit Eurocratische middens om Catalonië uit de EU te zetten – voor zover dat een dreigement is dan – wijzen er wel op dat een toekomstige Catalaanse staat het niet gemakkelijk zal krijgen om erkend te worden.

catalonieDaarom moet alvast vanuit Vlaanderen de Catalaanse beweging ondersteund worden. Dit door enerzijds het Vlaamse parlement er toe te bewegen stappen te zetten naar die internationale erkenning maar anderzijds ook in de ‘civiele’ maatschappij de kennis van en het begrip voor de Catalaanse zaak te vergroten.

Het Vlaams parlement, als legitiem en democratisch vertegenwoordigend orgaan van de Vlaamse samenleving, mag zich niet laten misleiden door het internationaal lobbywerk dat we vanuit Spaanse politieke kringen mogen verwachten tégen de beslissingen van het legitiem en democratisch vertegenwoordigend orgaan van de Catalaanse samenleving. Het zou in de geest van de geschiedenis van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd niet meer dan logisch zijn dat het Vlaams parlement niet alleen de uitslag van het referendum en de eventueel daaropvolgende Catalaanse staat als legitiem erkent, maar bovendien proactief de banden met Catalonië aanhaalt. Dit in het kader van het respect voor diversiteit in Europa en de democratische waarden van Europa, waar datzelfde Europa graag over preekt maar waar het heel selectief mee begaan is, maar ook bijvoorbeeld denkend aan de economische voordelen van een Vlaamse bondgenoot aan de Middellandse Zee.

 

Vlaams huiswerk

Catalonie pamflettenIn eerste instantie zou het Vlaams parlement dus best :

  • de uitslag van het referendum van 9 november als legitiem erkennen (net als dat van Schotland uiteraard),
  • in geval van een keuze voor een onafhankelijke Catalaanse staat, die staat erkennen en dat internationaal ook duidelijk maken, en dit ongeacht al dan niet toetreden tot bestaande internationale verdragen (lees: de EU),
  • bij bevriende naties uitdrukkelijk die keuze te verduidelijken en aan te dringen op internationale erkenning.

catalunya logoIn tweede instantie:

  • het aanknopen van diplomatieke en politieke banden met Catalonië, via (bilaterale) akkoorden, ongeacht of Catalonië toetreedt tot de bestaande internationale (Europese) verdragen, die samenwerking verzekeren ongeacht wat de EU en andere staten dicteren,
  • het in werking stellen van een Catalaans consulaat in Vlaanderen en een Vlaams consulaat in Catalonië,
  • het sluiten van economische verdragen met Catalonië,
  • het uitwerken van kaders voor culturele uitwisseling en samenwerking,
  • het erkennen van Catalaans als een volwaardige, officiële en Europese taal, die met ruim tien miljoen sprekers tot de middelgrote talen van Europa mag gerekend worden (en eventueel ook het Aranees-Occitaans, de derde taal van Catalonië),
  • werken aan een cultureel pact voor een uitwisseling tussen het Nederlands en het Catalaans taalgebied (en best zo bewoorden : taalgebied, niet ‘regio’). Bijvoorbeeld : studie van Catalaans in Vlaanderen en Nederlands in Catalonië ondersteunen.

departament d'Empresa i OcupacioIndien het Vlaamse parlement en Vlaanderen in het algemeen deze stappen zet, geeft het een sterk signaal aan de rest van Europa dat Catalonië niet zomaar opzij geschoven mag worden. Omgekeerd zou Vlaanderen er een potentieel belangrijke bondgenoot bij winnen moest zich ooit het omgekeerde geval voordoen.

Het dreigement van uit de EU gezet te worden is zoals gezegd chantage, die vandaag gebruikt wordt tegen Catalonië en tegen Schotland, maar in de nabije toekomst ongetwijfeld ook zal gebruikt worden tegen Vlaanderen, Baskenland en andere regio’s die aan verregaande autonomie of een eigen staat timmeren. Daarom juist is het van groot belang dat nu al de nodige stappen worden gezet voor een officiële wederzijdse toenadering tussen deze regio’s. Alvast deze vier (’toekomstige’) naties kunnen een samenwerkingsverband aangaan, dat hun gezamenlijke belangen als (toekomstige) nieuwe staten verdedigt, maar ook een nieuw Europees project lanceren dat een nieuw elan geeft aan die Europese gedachte die – laten we eerlijk zijn – vandaag is verzand in een log, bureaucratisch en reeds veel te machtig instituut dat z’n eigen ontstaansprincipes reeds lang heeft verloochend.

Op die manier zouden Vlaanderen, Catalonië, Schotland, Baskenland en eventuele andere partners een belangrijke pioniersrol kunnen spelen in Europa. Op voorwaarde natuurlijk dat een zelfbewust en zelfzeker Vlaams parlement die rol durft opnemen. Laat het alvast met Catalonië waar de politieke omwenteling het verst staat een eerste stap zetten.

Kevin De Laet
De auteur is actief binnen de Sociaal-Flamingantische Landdag en de Vlaams-socialistische Beweging

Catalunya independent

Filmpjes :