Kroniek van een Wetstraatwatcher
MORTSEL
Als Mortselnaar speelde Marc Van de Looverbosch een thuismatch in C.C. Hoeve Dieseghem bij de voorstelling van zijn eerste boek en dit voor een plaatselijk N-VA-publiek. Het was plaatselijk N-VA-voorzitter Bruno Gastmans die de auteur mocht inleiden. Er waren een 70-tal aanwezigen.
Marc Van de Looverbosch is een erg dynamische kerel. Als vijfjarige liep hij al in soutane achter de karmelieten aan. Verder engageerde hij zich o.a. in de Chiro, werd voorzitter van de Mortselse Jeugdraad, was actief binnen de VU en de SP. Voor die laatste partij zat hij enkele jaren in de Mortselse gemeenteraad na de verkiezingen van 1994.
Het boek
Voor de Belgische politiek begon de nieuwe 21ste eeuw al in 1999, toen de dioxinecrisis de ultieme machtspartij CVP (Christelijke Volks Partij) naar de oppositiebanken verdreef. Het was het begin van een uiterst bewogen periode waarin de traditionele partijen één voor één verschrompelden en nieuwkomer N-VA (Nieuw-Vlaamse Alliantie) als een komeet door het politieke firmament schoot.
In het boek “De wissel van de macht” brengt Van de Looverbosch voor het eerst het volledige verhaal van 15 jaar politieke kantelmomenten. In zijn typisch onderkoelde stijl mengt hij reconstructies, vlijmscherpe analyses en sprekende anekdotes met openhartige terugblikken door de hoofdrolspelers. Deze zijn : voor CD&V : Yves Leterme en Herman Van Rompuy, voor Sp.a : Johan Vandelanote en Bert Anciaux (ex-VU), voor O-VLD : Patrick Dewael, voor N-VA : Bart De Wever, voor Vlaams Belang : Frank Van Hecke en voor Groen : Mieke Vogels.
In zijn poging ‘een stukje van de waarheid’ bloot te leggen, levert Van de Looverbosch een indringend en ambitieus portret van de Wetstraat. Nederlagen en overwinningen, menselijk falen, de eenzaamheid van een premier tijdens de bankencrisis, de relatie tussen politici en de pers : het komt allemaal aan bod in dit wervelende boek van een ‘Wetstraatwatcher’, die een brok geschiedenis vanaf de eerste rij meemaakte.
Wie een boek schrijft over politiek is gedreven, maar de hand van de meester geeft ook een deel van zijn ziel vrij.
De voordracht van de auteur
1999 : de dioxinecrisis, de CVP wordt verdrongen van de macht. Het paarse avontuur begint. De CVP weet een tijdje niet wat te doen. Zelfde geval nu met de Spa die na 25 jaar regeringsdeelname ook terug in de oppositie valt.
2014 : de N-VA stapt in de nationale regering. De resultaten zullen we afwachten ?
In het boek zitten uitgetekende episodes in, afgewerkte gehelen. Men moet de voorgaande hoofstukken niet lezen om het verhaal te kunnen volgen.
Ik laat zien hoe een Wetstraat-journalist werkt, hoe hij aan zijn info geraakt. Wijzen op vervelende relatie journalist-politicus. Wat doet een mens bij al die uren wachten aan de deur van de Wetstraat 16 ? We bekwamen van de premier dat we van het WC binnenin mochten gebruik maken. In het Warandepark aan de overkant gebeuren er ’s nachts allerlei toestanden …
Het politieke landschap in Vlaanderen is de laatste 15 jaar erg veranderd. Is dit definitief ?
De traditionele partijen (CD&V, O-VLD, Spa) schommelen tussen 15 en 20% van de stemmen. Blijft dit zo ?
Het Vlaams Belang beleefde in 2004 zijn hoogtepunt met 24% van de stemmen en geraakte daarna door o.a. intern gekibbel in vrije val. Gaan ze zich kunnen herstellen ?
De VLD kwam in 2003 als grote winnaar uit de stembus met een zittende premier. Daarna geraakte de partij in een zware val, o.a. door het migrantenstemrecht.
De Sp.a duikt door de dioxinecrisis naar beneden, het kartel Spa-Spirit trekt dit terug omhoog. Na één kiezing is dit gedaan en valt men terug naar beneden. Johan Vandelanote geeft dit toe. Meer valt er in Vlaanderen voor een socialistische partij niet te rapen.
Bij het Vlaams Belang erkent ex-voorzitter Frank Van Hecke dat hij verschrikkelijke fouten heeft gemaakt o.a. de aanstelling van Bruno Valkeniers als voorzitter. De “Antwerpse gemeenteraad” (Dewinter, Annemans, Vandermeersch) beheerst de hele partij. Vandaag spreekt men binnen de N-VA ook over de “Antwerpse gemeenteraad” (De Wever, Homans). Frank Van Hecke geeft toe dat ‘men toen de partij had moeten veranderen’. Dit werd onmogelijk gemaakt door de hard-liners. Marie-Rose Morel opende de ogen van Frank Van Hecke over wat er allemaal mis ging binnen het Vlaams Belang.
Bert Anciaux – Volksunie : na het geval Dutroux werden er vele initiatieven genomen voor een betere politieke cultuur. Er werd onderling veel gesproken. Dit leidde tot niets. De mensen kenden elkaar wel. In Limburg bestond paars reeds in vele gemeenten via SP, VLD, VU of Agalev om de CVP van de macht te verdringen. De pogingen van Bert Anciaux voor een nieuwe politieke cultuur werden niet overal goed onthaald. Er was een duidelijke kloof tussen de top en de basis van de VU. De leidende organen waren allemaal bezet door ‘Anciaux-boys’. Er zaten ook grote ideologische verschillen bij Idee21. De VU was de ideale springplank voor vele politici in spé.
Ontslag Vlaams minister Johan Sauwens (VU) omdat hij naar een ‘fout feestje’ ging (2001). Mieke Vogels zegt : ‘de val is opgezet door Steve Stevaert. Er was binnen de Vlaamse regering wat spanning tussen de nieuwe politieke cultuur en de oude politieke cultuur. Minister Sauwens was ook minister van ambtenarenzaken. Hij wilde een betere evaluatie van de ambtenaren, zonder politieke invloed. De VU en Agalev waren voor, de liberalen en socialisten tegen omdat deze laatsten een politieke inhaalbeweging wensten te maken. De modernere voorstellen van Sauwens vielen slecht bij de oude politieke partijen. Sauwens blijft redelijk onverzettelijk bij zijn voorstellen. Hij meldt de collega’s dat hij naar een feestje van het Sint-Maartensfonds (gewezen Oostfrontstrijders) in Berchem gaat. Dit komt in De Morgen na een tip van Stevaert. Doet alles om VU/Id21 te kraken. Binnen de Idee-vleugel begint het te kraken. Sven Gatz was de enigste parlementair van Idee21. Hij trekt zijn vertrouwen in. Maanden later kraakt de VU in al zijn voegen. Einde partij in september 2001 bij het ledenreferendum. Oprichting Spirit en N-VA.
2007 : Kartel CD&V-N-VA, Periode 2007-2011 : jaren permanente staat van politieke crisis. Yves Leterme met 800.000 voorkeurstemmen. Gevaarlijk. Moet het nu waarmaken en kan het niet. Van Rompuy laat Leterme en Van Deurzen ‘tegen de muur rijden’.
Aan welke eisen moet een toppoliticus voldoen ?
– Veel politieke ervaring hebben
– Compromissen kunnen sluiten tot aan ‘de rand van de ravijn’
– Kunnen ‘Wheelen en dealen’
– Politieke vader kunnen elimineren
– Machiavellist : het doel heiligt de middelen
– Overtuigd zijn van zichzelf
– ‘Drama queen’ kunnen spelen
– Berekend
– Ambitieus
– Meedogenloos
– Opportunistisch
Enz, enz, … Er werden enkele vragen gesteld vanuit het publiek.
Nadien was er receptie en werden enkele tientallen boeken verkocht, met een geschreven woordje van de auteur.
Marc Van de Looverbosch. De wissel van de macht. Kroniek van een Wetstraatwatcher. Uitgeverij Lannoo, Tielt, 2015, 517 blz., ISBN 978 94 014 2293 2 .
Foto’s © Gazet van Hove.