Messieurs les flamingants, je vous ai compris

Communautaire radicalisering in de maak bij de N-VA ? Eerst zien, en dan geloven.

Door Jean-Pierre Rondas – www.doorbraak.be .

Het is een belangwekkende persmededeling die N-VA-voorzitter Bart de Wever vandaag (woensdag 13 januari) de wereld heeft ingestuurd. Voor het eerst gaat de voorzitter in op de bedenkingen die de Vlaamse Beweging, onder meer in Doorbraak, al een tijd formuleert op het regeringsprogramma. Wij hielden hier staande dat het niet de taak van een partij is om, zoals Peter De Roover het formuleerde, haar raison d’être opzij te zetten. Volgens ons (en volgens de statuten van de partij zelf) draait haar bestaansreden helemaal om Vlaamse zelfbeschikking. Geen enkele stap in die richting zetten (staatshervorming of niet) betekent vele stappen achteruit zetten. Het is nu alsof de partij te midden van de vele besognes die haar elke dag weer plagen, ietwat opgeschrikt is geraakt door de argumenten die we hanteren. In het interview dat ik afgelopen weekend met hem in De Standaard had, leek Peter de Roover nog niet zo opgeschrikt. Door nu te reageren erkent de voorzitter ook dat een ‘beweging’ een ander soort bestaansrecht heeft dan een politieke partij wier taak het is macht na te streven en, eenmaal aan de macht, een beleid uit te voeren. Hij heeft de flaminganten begrepen.

Demotie en commotie

Maar wie is hier de bliksem en wie de afleider ? Kort en goed en nogal grof gezegd : het gaat tegelijkertijd om noch min noch meer dan de demotie van Hendrik Vuye, de fractievoorzitter van N-VA in de Kamer. Demotie volgend op een beetje commotie in de krant. Het zal moeilijk zijn de indruk weg te werken dat de hernieuwde aandacht voor het communautaire hier te baat werd genomen om een personeelsprobleem op te lossen. Het evaluatietraject van het functioneren van Vuye als fractiechef, dat al in oktober vorig jaar in gang werd gezet, heeft hier zijn beslag gekregen. Een weerbarstig en intelligent constitutionalist die iets te hoog boven het maaiveld van de back-benchers uitstak, is hier op een elegante manier naar de uitgang begeleid. Hijzelf zal zich gelukkig prijzen dat hij zich nu voltijds aan zijn studieprojecten zal mogen wijden. De allereerste analyses in boekvorm van de verderfelijke zesde staatshervorming waren van zijn hand; ik ben ervan overtuigd dat (si on le laisse faire) zijn projecties aangaande confederalisme bepalend zullen zijn voor de toekomst.

Als parlementairen zijn Hendrik Vuye en Veerle Wouters uiteraard niet (of minder) door het regeerakkoord gebonden dat elke communautaire betwisting verbiedt. Zoals Bart de Wever het zelf stelt : het is niet omdat het regeerakkoord het institutionele debat uitsluit, dat een partij zoals N-VA dat ook moet doen. Dus worden Vuye en Wouters door de voorzitter gemandateerd om zich daarmee bezig te houden. En nu wordt het raadselachtig. Ik haal er de zesde alinea bij :

Vuye en Wouters moeten rond de partij een project opstarten die krachten binnen en buiten de partij verzamelt om te discussiëren over de verdere stappen in de Vlaamse ontvoogding. En om met mensen van allerlei gezindten samen de institutionele toekomst van Vlaanderen voor te bereiden. 

Laat ik vooraf zeggen dat hierboven de taak van de Vlaamse Beweging geformuleerd is, namelijk in de gehele natie een draagvlak te creëren voor de staatswording van deze natie. En laat ik dan vier bezwaren formuleren – die tegelijk donkere vermoedens zijn – over wat er te gebeuren staat.

Encommissioneren

Ten eerste wens ik dit project veel succes. De toestand is gepolariseerd, N-VA heeft geen vrienden, en ik ben benieuwd wie die eerste linkse/ liberale/ christendemocratische experts zullen zijn die zich met naam en toenaam in dit project zullen willen inschrijven. Ze mogen allemaal voor Doorbraak schrijven.

Ten tweede lijkt dit maar al te goed op een heel oud, door en door ‘Belgisch’ politiek procedé, namelijk de encommissionering. Probleem niet oplosbaar, nog niet klaar om opgelost te worden, niet wenselijk om het nu al op te lossen omdat je er later losgeld voor wil ? Sticht toch een commissie ! Het verbaast me dat je zoiets ook binnen een partij kon doen. Dan is het probleem meteen geëvacueerd, nog zo’n woord. De evacuatie wordt dan bezegeld door de nieuwe fractievoorzitter.

Ten derde : ik zeg wel : een commissie. Want de eerste vraag die hier naar boven hoort te komen is toch waarom de studiedienst van N-VA zich daarmee niet bezighoudt ? Houdt de partij haar raison d’être in het oog als ze alleen maar ‘studeert’ over het sociaaleconomische ? Ik dacht dat ze toch een groot deel van hun energie ook aan het institutionele besteedden, nota bene het onderwerp waarmee ze tijdens de verkiezingscampagnes zeker naar buiten zullen (moeten) komen ? Neen dus, het wordt, als ik goed lees, een apart project. Daar zal Vuye moeten functioneren.

Standing Man 

Hendrik Vuye, die ik me herinner als de man die tijdens een van die RTBf-haatprogramma’s op zondagochtend op zijn eentje niet minder dan vier Paul Magnettes aankon. In het Frans van zijn ‘Ronsese’ tweetaligheid vloerde hij ze een voor een. Ik zag de verbazing op hun gezicht. Ook in het parlement functioneert hij zo. Je hebt er van soorten : zij die de eigen achterban kunnen pappen en nathouden, en dan diegenen die zorgen voor het intellectueel vuurwerk in het debat en die standhouden. Zoals in die anekdote waarnaar verwezen wordt in de film Bridge of Spies : Vuye, ‘Standing Man’.

Maar ik was nog een vierde punt vergeten. Hier is het dan : ik lees niet dat er Vlaamse Bewegers in die commissie zullen worden gevraagd. Om maar één voorbeeld te geven van wie niet : niet de mannen en vrouwen van het Actiecomité Vlaamse Sociale Zekerheid, die nu al langer dan een decennium de meest gedegen studies publiceren over transfers, een eigen Vlaamse fiscaliteit, en over de splitsing van de Belgische sociale zekerheid. En zovele andere groeperingen die de materie ondertussen in de vingers hebben. Een tikkeltje te radicaal, amigo ? Neen, het buiten de studiedienst staande ‘project’ gaat een maatschappelijke consensus zoeken. Dit wordt niks.

De partij heeft de flaminganten wel begrepen, maar meedoen mogen ze niet.

Foto’s © Reporters & Gazet van Hove – coverfoto : Bart De Wever in Edegem.